De rente én de aandelenkoersen stijgen. Meestal is dit een ongezonde combinatie. Het komt echter vaker voor in het eerste stadium van een economisch herstel. In dit geval leidt het tot ietwat hoge waardering van aandelenkoersen. Dit wordt vooral veroorzaakt doordat analisten wat langzaam zijn de gevolgen van het economisch herstel in hun winsttaxaties mee te nemen.
Maar laten we eerst eens het Fed-model bij de hand nemen. Even ter herinnering: dit model, uitgevonden door de analisten van de Federal Reserve Board, heeft een hele simpele methode om te berekenen wat de koersen theoretisch zouden moeten staan.
Daardoor deelt men de verwachte winsten door de tienjaars obligatierente. Al doende krijgt een bepaalde stand van de index. Voor de AEX–index kan dit ook worden berekend, echter hier moet een procent of 15 van worden afgetrokken vanwege boekhoudverschillen. In Nederland worden de winsten nu eenmaal anders berekend dan in de VS.
S&P 18% te hoog
Als we dit model voor Amerika gaan uitrekenen komen we op een stand voor de S&P 500 van 970 uit. De huidige stand is 1147. Dus dat is 18% te hoog. Voordat u direct uw aandelen gaat verkopen, bedenk dat in het verleden de ongelukken pas gebeurden bij een overwaardering van 20% of meer (1987, 1991, 1997, 1998 en natuurlijk 2000/2001). Daar zijn we niet ver meer vandaan. Maar laten we eerst eens kijken waar de winsten heen gaan.
Ook het Nederlandse Fed-model geeft sinds deze maand een overwaardering van de beurs aan. Bij een huidige stand van 531 en een theoretisch stand van 475 is de overwaardering 12%. Ook hier is dat het gevolg van een sterke stijging van de obligatierente en tegelijkertijd een stijging van de beurskoersen, terwijl de winsten vrijwel gelijk zijn gebleven.
Als laatste moet u beseffen dat vooral het winstniveau en de berekening daarvan sinds de Enron-affaire nogal ter discussie staat. Deze factor is niet in te schatten. Vooralsnog zullen we het moeten doen met de cijfers die het analistencorps ons aanlevert.
Laat de beurs nog even doorsudderen
De beurzen in zowel Amerika als Nederland zijn dus te duur. Wat moeten daarmee?
Per saldo zou ik de beurs nog even laten doorsudderen. De taxaties kunnen in de loop van de komende maanden nog wat omhoog in anticipatie op het economische herstel.
En dan zit er nog een beetje rek in de koersen. Maar let op: er zijn drie factoren, de koersen, de winsten en de obligatierente. Mochten een van deze factoren (of alle drie tegelijk) teveel uit de pas lopen, dan is het kookpunt snel genaderd. En overkokende aandelenbeurzen zijn omstandigheden die u als belegger moet zien te vermijden.
Wij houden u op de hoogte.