Beste Dr.Hoe,
Uit kostenoverweging koop ik het liefst ETF’s. Waar moet ik specifiek op letten?
De dokter antwoordt:
Vrij naar George Orwell kunnen we stellen dat alle ETF’s gelijk zijn, maar sommige een beetje meer gelijk dan anderen. Beleggers kopen een ETF omdat ze weinig zin en tijd hebben om op zoek te gaan naar actief beheerde fondsen die de index structureel weten te verslaan. Of omdat ze simpelweg niet geloven dat zulke fondsbeheerders bestaan. Elke tiende procent die je op kosten kunt besparen telt mee in je uiteindelijke rendement en ETF’s zijn over het algemeen goedkoper dan actieve fondsen.
Maar zijn alle ETF’s gelijk? In dat geval zou de wereld heel eenvoudig zijn en maakte het niet uit van welke aanbieder u een tracker op, bijvoorbeeld, de AEX koopt. De praktijk is helaas een stukje weerbarstiger. Ook de ETF-belegger kan er niet omheen zijn huiswerk te doen als hij het hoogst haalbare rendement wil hebben.
De aanbieders van AEX-trackers zijn iShares, SPDR, Think Capital en sinds kort ETF Securities en Rabobank, maar die hebben nog geen trackrecord van enige omvang (minder dan één jaar). Amundi heeft ook een tracker op de Nederlandse aandelenbeurs, maar hanteert een andere index, de MSCI Netherlands. Kijken we naar het rendement over de laatste twaalf maanden, dan zijn de verschillen bijna verwaarloosbaar.
- Amundi MSCI Netherlands 9,75%
- iShares AEX 8,94%
- SPDR AEX Index ETF 8,52%
- Think AEX Tracker 8,45%
Fysiek of synthetisch
Over een langere periode (drie of vijf jaar) kan op dit moment alleen vergeleken worden tussen de ETF’s van iShares en SPDR. Over vijf jaar is het verschil in geannualiseerd rendement 0,04% in het voordeel van SPDR. Maar beleggers moeten verder kijken dan dit soort poplaire lijstjes. Naar kosten, bijvoorbeeld. Wie naar de beheerkosten kijkt, ziet dat Amundi het goedkoopst is. De Fransen rekenen 0,25%, Think Capital, iShares, Rabo en SPDR 0,30%. De trackers op de Midkap-index zijn duurder. Think Capital rekent daarvoor 35 basispunten.
Om het nog iets gecompliceerder te maken, beheerkosten zijn niet alles. Zo rekent Rabobank voor haar ETF op de AEX naast de 0,30% beheerkosten ook nog 35 basispunten voor de kosten van de synthetische replicatie. Bij andere trackers zit de kosten voor de (meestal fysieke) replicatie juist wel al in de Total Expense Ratio verwerkt. Het is zaak goed de factsheet en financiële bijsluiter door te nemen. U wilt immers in ETF’s omdat ze goedkoop zijn, toch?
Rabobanks ETF is, in tegenstelling tot bijvoorbeeld die van iShares en Think Capital, een synthetische tracker waarbij de performance en volatiliteit van de te volgen index zo goed mogelijk wordt nagebouwd door gebruik te maken van een mandje met swaps. Veel gangbaarder is de fysieke tracker waarbij de onderliggende aandelen uit de index worden aangehouden. Grappig genoeg blijken synthetische trackers over het algemeen in staat de beweging van de index nauwkeuriger te volgen dan fysieke trackers.
Maar het nadeel is dat beleggers bij deze swap based ETF’s te maken hebben met het tegenpartijrisico. Om dat probleem te ondervangen wordt bij deze ETF’s steeds vaker gewerkt met meer dan één tegenpartij. Op die manier wordt het risico op een default verkleind. Nieuwkomer op de ETF-markt Rabobank doet dat op haar eigen platform, met drie angelsaksische zakenbanken. Marktleider iShares heeft regelmatig uitgesproken een duidelijk voorkeur te hebben voor fysieke ETF’s, tenzij het niet anders kan.
De rol van dividend
Nog belangrijker voor beleggers is de dividendbelasting. De AEX keert jaarlijks een slordige 4% dividend uit. Nederlandse aanbieders met een FBI-status (Fiscale BeleggingsInstelling) kunnen de ontvangen dividenden efficiënter doorgeven aan beleggers dan buitenlandse aanbieders die deze status niet hebben. Dat loopt op tot een verschil van 15% van het ontvangen dividend, wat neerkomt op 0,5% rendementvoordeel ten opzichte van buitenlandse aanbieders. Slimme lezers zullen nu opmerken dat er ergens iets niet klopt, want gemeten over het laatste jaar doet de iShares ETF het volgens de cijfers juist een half procent beter dan de Think ETF.
Dat heeft twee redenen. Ten eerste is het fiscale voordeel niet in deze lijstjes terug te vinden, maar moet de belegger (net als met het ingehouden dividend op aandelen) de ingehouden dividendbelastingzelf bij de belastingdienst terugvragen. Volgens Think Capital is er daarom in de lijstjes sprake van 'een optische underperformance' van zijn ETF. Daarnaast stelt de vermogensbeheerder dat het rendement over de laatste twaalf maanden nog licht vertekend is doordat in de opstartfase "niet altijd goed gequote werd".
Toch maar een beleggingsfonds?
Kortom, als u een tracker op de Nederlandse beurs wilt kopen, moet u zich een aantal vragen stellen:
- Welke onderliggende index? AEX of MSCI Netherlands of de midkapindex AMX?
- Wat zijn de beheerkosten (variëren van 0,2% tot 0,4%)?
- Worden er nog replicatiekosten in rekening gebracht?
- Welk type tracker: synthetisch of fysiek?
- Hoe zit het met het dividend?
Als het u nu gaat duizelen, kunt u altijd nog gewoon een beleggingsfonds kopen, natuurlijk. Waar de twee ETF’s met een vijfjarig trackrecord beide een (geannualiseerd) verlies van 1,1% over die periode opleverden, deden de actief beheerde beleggingsfondsen het beter. Het Delta Lloyd Nederland Fonds behaalde een geannualiseerd rendement van +1,95%, Robeco Hollands Bezit scoorde +1,25%, terwijl ING Dutch Fund, Aegon Index Plus Fonds, Allianz Holland Fund en SNS Nederlands Aandelenfonds tussen de 0% en –1% scoorden.
Allemaal ook nog net iets beter dan de goedkoopste jongetjes uit de klas.
Deze Dr.Hoe is geschreven door IEXProfs-redacteur Peter van Kleef