Exact een jaar geleden leek de evolutie van de grondstoffenprijzen te zullen afhangen van met name de uitkomst van het handelsgeschil tussen de Verenigde Staten en China. Niemand kon op dat moment vermoeden dat Covid-19, dat toen nog niet eens zo heette en een regionaal verschijnsel was ergens in het Chinese binnenland, tot een globale pandemie zou uitgroeien.
Rekening houdend de hoge vraaguitval deden de grondstoffen als activaklasse het nog zo slecht niet, al hangt dat wel af van welke index men als referentie neemt. Zo noteert de Bloomberg Commodity index over 2020 enkele procenten in de min. Dat is vooral het gevolg van het grote aandeel van energie binnen de index (30%), dat bijna dubbel zo hoog is als het gewicht van de industriële metalen, die wel goed presteerden. Andere indices die minder de nadruk leggen op energie, zoals de S&P GSCI en de Dow Jones Commodity index, noteren wel in de plus.
Vanaf eind maart was 2020 het jaar van de “everything rally” op de beurzen, met dank aan de goedkope dollar, het vaccin-optimisme en de stimuli van overheden en centrale banken. De uitstekende samenwerking tussen beide waarbij de overheid volop geld uitdeelde en de centrale banken de rente laag hielden, werd door de financiële markten goed gesmaakt. 2021 brengt naar alle waarschijnlijkheid meer van hetzelfde.
Ik verwacht dat in 2021 het reflatie-(stimulerings)thema volop zal spelen en daar zullen ook de grondstoffen van profiteren. Toch is blind kopen niet aan de orde want bij een aantal grondstoffen is de prijs al sterk vooruitgelopen op een betere gang van zaken. Selectiviteit blijft dus nodig.
Energie
Na de historische crash van ruwe olie in april herstelde de prijs heel snel. Voorlopig stokt dit herstel rond $50 voor een vat West Texas Intermediate (WTI) en iets hoger bij Brent.
De vraag kreeg in 2020 een flinke tik waarbij bijna 10 miljoen vaten/dag minder werden verbruikt. In 2021 zal de consumptie op basis van de consensusverwachting met ongeveer 6 miljoen vaten/dag herstellen. Een en ander hangt sterk af van hoe snel het economische herstel zich doorzet. In China is het al een eind gevorderd, maar de VS en Europa blijven voorlopig achter.
Aan de aanbodzijde slaagt de OPEC+ er voorlopig goed in om de overproductie binnen de perken te houden. Ook daarbuiten is er weinig animo om de output te verhogen. Zo ligt het aantal operationele boorplatformen in de VS maar liefst 65% lager dan in maart. De Amerikaanse olieproductie zal in 2021 eerder dalen dan toenemen. We kunnen er dus van uitgaan dat de voorraden ruwe olie in 2021 verder zullen afnemen.
Er blijven nog steeds tal van onbekende factoren. Wat gebeurt er met Iran als het nucleaire akkoord door Joe Biden weer wordt geactiveerd? Mogen zij dan weer ruwe olie exporteren? En kan de productie in Libië op het huidige niveau gehandhaafd blijven?
De prijzen van aardgas en LNG gingen ook flink onderuit maar zijn in tegenstelling tot die van ruwe olie nog niet hersteld. Een milde winter, een lagere industriële vraag (aardgas) en overcapaciteit (LNG) waren daarvan de oorzaken.
In 2021 lijkt het ergste achter de rug te zijn. Naast een hogere industriële vraag zorgt het La Niña-weerfenomeen voor lagere temperaturen en dus hogere energieconsumptie in Azië. Ook de extra productiecapaciteit blijft de komende jaren erg beperkt.
Het débacle met olie-ETF’s en termijncontracten in april vorig jaar leerde dat investeren in ruwe olie via afgeleide producten niet voor iedereen is weggelegd. Big Oil vormt hier een goed alternatief want aandelen als bijvoorbeeld BP, Shell en Total zijn flink achtergebleven op het marktgemiddelde. Door de toenemende druk uit ESG-hoek is Big Oil ook al een eind gevorderd in hernieuwbare energie, wat mooi meegenomen is voor wie investeert voor de lange termijn.
Industriële metalen
Koper was de uitblinker in de categorie basismetalen met een klim van 80% sinds het dieptepunt van maart. De koperprijs klom naar het hoogste niveau in bijna 8 jaar maar blijft nog een eind verwijderd van het record uit 2011. Het snelle prijsherstel bij koper heeft te maken met de grote honger van China. De industriële activiteit trok er als eerste aan, en de invoer van koper steeg met 40%. Tegelijk daalde globale mijnproductie vorig jaar met 2%.
China plant grote infrastructuurwerken en wil daarnaast tegen 2025 het marktaandeel van hybride en elektrische voertuigen optrekken tot 20%. Ik verwacht dat andere landen in 2021 zullen volgen, met voorop de Verenigde Staten eens alle details van het nieuwe steunpakket bekend worden.
De mijnproductie zou in 2020 opnieuw licht moeten aantrekken maar door aanhoudende sociale onrust in belangrijke productielanden als Chili en Peru blijft de onzekerheid groot. Naast koper werden ook aluminium, nikkel en ijzererts de voorbije maanden flink duurder.
Op korte termijn is een verdere klim mogelijk maar dan moeten alle omstandigheden meezitten: een goedkope dollar, een aantrekkende economie en zeker geen nieuwe coronagolf met bijkomende lockdowns.
Edelmetalen
Over goud en zilver heb ik het heel recent nog uitgebreid gehad en daar valt op dit moment niet veel meer aan toe te voegen. Samengevat blijven de vooruitzichten voor de edelmetalen uitstekend door aanhoudende groei van de geldhoeveelheid, aantrekkende inflatieverwachtingen en vooral een negatieve reële rente.
Toch gaan de prijzen niet in één ruk naar omhoog. Zo was goud een van de zeldzame grondstoffen die goedkoper werden na het positieve vaccinnieuws. Dit heeft op zich weinig te maken met de vooruitzichten op langere termijn maar wel met een tijdelijke rotatie van investeringsgelden naar meer risicovolle activa.
Uitgedrukt in dollars realiseerde goud in 2020 het hoogste rendement sinds 2010 maar zilver deed het nog beter, voor het eerst sinds 2016. Het goedkoopste edelmetaal profiteerde naast van de link met goud ook van de rally van de industriële metalen. De goud/zilverratio daalde van een historische piek van 126,5 in maart naar 70.
De extreme onderwaardering van zilver is dus verdwenen, wat niet betekent dat er geen opwaarts potentieel meer is. De primaire zilvermarkt (verschil tussen mijnproductie en fysieke vraag) is in deficit. Bijna 70% van alle gedolven zilver is een bijproduct van andere metalen. Daarnaast blijft de investeringsvraag aanhoudend hoog.
Landbouwgrondstoffen
Ik wees in oktober al op het opwaarts potentieel bij de granen maar traditioneel is er bij beleggers weinig animo voor dit type beleggingen. De prijsevolutie van de voorbije maanden bewijst dat dit ten onrechte is.
De eerste fase van het handelsakkoord tussen de VS en China voorzag in een herneming van de invoer van Amerikaanse landbouwproducten door China. Als onderdeel van de economische sancties gingen de Chinezen zich elders bevoorraden en spraken ze hun strategische voorraden aan. De invoer van met name granen (soja en maïs) nam in 2020 sterk toe maar ligt o.a. door logistieke vertragingen (corona-gerelateerd) achter op schema.
Die eerste fase omvat 2 jaar dus moet er volgend jaar nog een inhaalbeweging volgen. Ondanks de prijsstijgingen van de voorbije maanden bij de granen liggen de kaarten dus nog steeds gunstig.
De coronacrisis illustreerde de kwetsbaarheid van de globale voedselbevoorrading. Een land als China met meer dan 1,3 miljard inwoners zal de strategische voorraden niet alleen willen aanvullen maar deze ook uitbreiden. China werd in 2018 en 2019 ook hard getroffen door de Afrikaanse varkenspest en wil de varkensstapel zo snel als mogelijk weer op het vroegere peil brengen. Ook daarvoor zijn (veel) granen nodig.
Nog bij de soft commodities kan ook suiker profiteren van een hogere olieprijs en een aantrekkende lokale Braziliaanse munt (tegenover de dollar). La Niña kan ook voor een kleinere koffieoogst zorgen maar dit effect is nog onzeker en wordt momenteel gecompenseerd door tragere groei van de consumptie.
Andere favorieten
De batterijmaterialen (lees ook Batterijenmarkt: Tesla gooit knuppel in hoenderhok) hebben een lastige periode achter de rug door overproductie en een tijdelijke groeivertraging bij o.a. de verkoop van elektrische voertuigen. Ik ben met name positief over lithium. In de loop van 2021 zal de overhang van overtollige lithiumvoorraden afgebouwd zijn en is er weer ruimte voor prijsstijgingen.
Nog een grondstof waarvoor het in 2021 stilaan mag gaan gebeuren is uranium. De fundamentele situatie op de globale uraniummarkt bleef de voorbije maanden ongewijzigd. De prijs op de spotmarkt schommelt rond $30 per pond en de contractprijs ligt daar enkele dollars boven. De activiteit op de contractmarkt blijft voorlopig nog beperkt, maar dat moet binnen afzienbare tijd veranderen.
De coronacrisis speelt op korte termijn een rol omdat deze voor onzekerheid zorgt betreffende de evolutie van de vraag naar energie. De mijnproductie lag in 2020 bijna 50 miljoen pond lager dan de vraag. TradeTech en UXConsulting rekenden voor dat de hoeveelheid uranium die tegen 2030 nodig is maar nog niet contractueel werd vastgelegd, oploopt tot 716 miljoen pond. 2030 lijkt nog lang maar er zijn intussen wel 52 nieuwe kernreactoren in aanbouw.
Tegelijk zijn aan de aanbodzijde verschillende mijnen in Niger en Australië aan het einde van hun commerciële levensduur gekomen terwijl er niet geïnvesteerd werd in nieuwe. Cameco legde Cigar Lake na 2,5 maanden activiteit in december weer stil na een aantal coronagevallen. Ook BHP Billiton heeft de expansie van het Olympic Dam-project voor onbepaalde tijd uitgesteld.
De Amerikaanse Senaat besliste om de strategische uraniumreserves op te trekken en maakt daarvoor 150 miljoen dollar vrij. Daarnaast was ook de verlenging van het Russian Suspension Agreement (RSA) een opsteker voor de Noord-Amerikaanse uraniumindustrie. De RSA beperkt de toegang tot de Amerikaanse markt voor goedkoop uranium afkomstig uit Rusland. Het akkoord dat de quota regelt, zou aflopen op 31 december 2020 maar werd verlengd tot 2040. Van de totale hoeveelheid uranium die de Verenigde Staten consumeren, mag niet meer dan 20 procent uit Rusland komen. Vanaf 2028 daalt dit zelfs naar 15 procent. De uraniumaandelen hebben de voorbije weken al een flink voorschot genomen op een hogere uraniumprijs.
Lees ook de vooruitblikken van onze andere columnisten: