(AJK) Leuk voor wie, net als ik, geïnteresseerd is in de (beurs)historie, om te zien hoe vroeger boom & busts verliepen, crises ontstonden en werden opgelost. Of verergerd. Wat dat betreft is 1929 en de Grote Depressie een lelijk voorbeeld, want de autoriteiten deden toen of niets, of het verkeerde.
Een weekje geleden vroeg ik op BNR Radio Besi CEO Richard Blickman er expliciet naar en hij zei dat deze crisis hem nog het meest aan 1987 deed denken. Zomaar out of the blue een meltdown. In de negentiende eeuw was er iedere generatie zo'n ramp en die zijn als de Panic of en dan een jaartal de geschiedenis in gegaan.
U leest ze zo aan deze tot aan de Amerikaanse onafhankelijkheid terug gerekende Dow Jones af. Ik zou zeggen: wees blij dat u in deze tijd leeft en mag beleggen. Laissez-faire was toen het motto en vrij vertaald naar nu zou dit betekenen dat niet één overheid één cent zou uitgeven óm. Centrale banken? Bestonden nog niet.
Kortom, iedereen en alles zou nu compleet failliet gaan, dikke depressie en de koersen naar -80% of misschien -90%. Denk daar even aan bij uw dagelijkse uitbarstingen over monetaire autoriteiten. Vervolgens weer een nieuwe boom, iedere gelukkig en blij, totdat binnen één generatie een volgende crisis toe slaat.
De Panic van 1907 was de laatste. Die liep niet volledig uit de hand, omdat één man de verantwoordelijkheid nam, iedereen en alles dicteerde wat hij of zij wel en niet moest doen en intussen verdiende hij er zelf ook nog een leuke duit aan. Het is het ongelooflijke verhaal van niemand minder dan John Pierpont Morgan.
Het is onvoorstelbaar met voor gezag en creativiteit Morgan de crisis een halt toe riep. Mooiste voorbeeld: er was een bankrun gaande. Morgan zei tegen de banken het geld voor het oog van hun klanten niet één keer, maar drie keer lekker langzaam na te tellen, Hoe simpel, maar het haalde de snelheid uit de stampede.
Deze crisis was de aanleiding voor de oprichting van de Fed. Daar rookten ze van 1929 tot 1939 louter dikke sigaren en deden n.i.k.s om de onvoorstelbare ellende te pareren. Het was het complete failliet van laissez-faire. Monetaire politiek kwam er pas echt na WOII, Bretton-Woods en afschaffen goudstandaard.
Want de gedachte en het mantra van nooit meer oorlog en depressie culmineert in de mega-monetaire ingrepen van onder meer 1998, 2008-2009 en nu. Totdat die ooit ook een keer niet werken, of averechts uitpakken. Zien we dan wel weer.