OBAM, het oudste beleggingsfonds van Europa, maakt zich dit jaar los van de Franse bank BNP Paribas. De bijzondere fondshistorie en een jarenlange outperformance zijn de basis voor verdere groei. De ambities zijn hoog.
Nu houden fondsbeheerder Sander Zondag en zijn collega-portfoliomanagers nog kantoor aan het Rembrandtplein in Amsterdam, later dit jaar verhuizen zij naar een nieuw kantoor in Schiphol WTC. Een omgeving die past bij de internationale aspiraties. OBAM, Gouden Stier 2019-winnaar in de categorie beste Nederlandse beleggingsfonds, wil verder doorgroeien. Binnen vijf jaar wil Zondag de beleggingsportefeuille van ruim €1 miljard hebben opgevoerd naar minimaal het dubbele.
Over de grens
Van de huidige beleggers in het wereldwijde aandelenfonds is ongeveer 85 procent particulier en 95 procent van het belegd vermogen komt uit Nederland. Voor nieuwe aanwas mikt fondsbeheerder Zondag op meer institutionele beleggers en kijkt hij ook over de grens, onder meer naar België en Duitsland. Een mogelijke beursnotering in Luxemburg en samenwerking met buitenlandse distributiepartijen gaan daarbij helpen. ‘Het is makkelijker om deze afspraken straks te maken als zelfstandige partij’, verwacht Zondag. Ook verwacht hij een impuls van de ontwikkelingen op de pensioenmarkt. ‘De trend is dat mensen meer en meer hun eigen pensioen moeten gaan opbouwen, dan is het fijn als ze precies weten waarin ze beleggen en welk beleggingsteam erachter zit. Bij grote pensioenfondsen is dat vrij onduidelijk, wij zijn hierin heel transparant.’
Het straks verzelfstandigde OBAM-fonds heeft nieuwe beleggers iets te laten zien: een langdurig positief trackrecord sinds de dagelijkse fondsnotering vanaf 1990. Het fonds boekte een rendement van respectievelijk 14,2 en 12,4 procent over de afgelopen drie en vijf jaar. Daarmee realiseerde het een jaarlijkse outperformance van ruim 4 procent over drie jaar en 2,35 procent over de afgelopen vijf jaar ten opzichte van de meest brede benchmark MSCI All Country World. Dit na aftrek van kosten, die op dit moment 0,61 procent per jaar bedragen. ‘Daarmee behoren wij mondiaal tot de 5 procent best presterende wereldwijde aandelenfondsen op vijfjaarsbasis’, aldus Zondag. Hij durft ook een prognose aan voor de komende jaren: ‘Ik verwacht gezien onze geconcentreerde strategie dat wij het weer jaarlijks gemiddeld 2 tot 4 procent beter kunnen doen dan de index.’
Franse nonnen
OBAM heeft pieken en dalen gekend, het bestaat dan ook al sinds 1936. Franse nonnenkloosters waren destijds bang dat de Franse overheid hun vermogen zou confisqueren, en brachten dat onder bij de Onderlinge Beleggings en Administratie Maatschappij (OBAM) in Nederland. Elk jaar verwachtte moeder overste getrouw verslag, aldus de overlevering. Na de Tweede Wereldoorlog haalden de nonnen hun kapitaal terug en in 1954 werd het beleggingsfonds genoteerd aan het Damrak. Het wisselde een paar keer van eigenaar en kwam in 2009 in handen van BNP Paribas Asset Management. Als onderdeel van een interne reorganisatie wil de Franse bank zich nu concentreren op het aandelenteam in Londen, en gaat OBAM op eigen kracht verder. Zondag en zijn team worden meerderheidsaandeelhouder van het beleggingsfonds, de Fransen blijven nog voor 24 procent eigenaar.
Meer dan twintig jaar lang bestierde voorganger Rolf Stout de portefeuille. Na een paar zware jaren nam in 2013 Sander Zondag, afkomstig van pensioenbelegger APG, het over. Hij verzette de bakens. De portefeuille bracht hij in stappen terug van 130 naar ongeveer vijftig kwaliteitsaandelen.
Zondag: ‘Dat heb ik gedaan vanuit de gedachte: als je een goed uitgewerkt beleggingsidee hebt, stop er dan met overtuiging meer geld in. Dat heeft geloond. Ook als de markt corrigeert, doen wij het gemiddeld meestal beter dan de gehele markt. Dat is wat je zoekt als langetermijnbelegger.’
Geloof in actief management
Bedrijven met een dominante marktpositie, een stevige margestructuur, groeiende eindmarkten en liefst ook cash op de balans, dat is het beleggingsuniversum van OBAM. ‘Een fantastisch aandeel kan soms ook een fantastische waardering hebben. In zo’n geval wachten we op het juiste moment’, aldus Zondag. Dat kan een kleine tegenvaller zijn, bijvoorbeeld een kwartaal met wat minder sterke prestaties, een beperkte afwijking van de winstverwachtingen van analisten of een algeheel negatief sentiment op de beurs. Vaak krijgt zo’n aandeel dan een te harde tik, en dat is het moment waarop de langetermijnbelegger toeslaat. ‘Als je dan je huiswerk hebt gedaan en je weet dat het een sterk bedrijfsmodel is, is dát het moment om je kans te grijpen. Van extreme marktbewegingen kun je als actieve belegger fantastisch profiteren.’
Actief management is kansrijker dan de zo populaire passieve indexfondsen, is de overtuiging van Zondag. Indexfondsen beleggen in de gehele markt, dus ook in bedrijven met hoge schulden en lage marges en in industrietakken die worstelen om boven te blijven, zoals staalbedrijven, de auto- en de luchtvaartindustrie, oliemaatschappijen. OBAM blijft daarvan weg, kiest voor een beperkter aantal industrietakken, bijvoorbeeld voeding, bierbrouwers, persoonlijke verzorging en software. Omdat zij in een beperkt aantal aandelen beleggen, kunnen Zondag en zijn collega’s de bedrijven in portefeuille door en door leren kennen, tijdens bedrijfs- en analistenpresentaties en liefst ook persoonlijke ontmoetingen met het management. ‘Waar we dan goed op letten is of bedrijven de zaken niet te rooskleurig voorstellen. Als een CEO zegt dat er geen risico’s zijn, dan is dat voor mij een behoorlijke rode vlag.’
Snel handelen
In zijn team van vijf man heerst geen consensuscultuur, vertelt Zondag. De portfoliomanagers hebben contact met analisten over de hele wereld, en als ze willen overleggen over een kansrijk aandeel, bellen ze een analist die er positief over is én eentje die negatief is. ‘Zo scherpen we onze geest. Omdat de lijnen intern kort zijn, kunnen we vervolgens heel snel in actie komen. In één dag kunnen we onze positie bepalen of verdubbelen, we worden niet vertraagd door een groot beleggingscomité waaraan we onze plannen moeten voorleggen.’ Ook dat het team zich uitsluitend met OBAM bezighoudt, ziet Zondag als een voordeel. ‘Vaak zie je dat portfoliomanagers hun aandacht moeten verdelen over drie of vier beleggingsfondsen, die soms ook nog eens verschillende strategieën hebben. Wij kunnen ons volledig concentreren op één strategie.’
Duurzaamheid is een belangrijk criterium bij de aandelenselectie, al laat OBAM zich daar niet nadrukkelijk op voorstaan. ‘Bij sommige partijen vind ik het een beetje green washing. Beleg je groot in indexfondsen, dan heb je er eigenlijk geen controle over.’ Als actieve belegger vraagt Zondag zich altijd af of de industrietak waarin een bedrijf zich beweegt toekomstperspectief biedt. En dat zijn nu eenmaal niet de vervuilende industrieën. Zondag: ‘Het zijn de duurzame bedrijfsmodellen die een hoger groeiperspectief laten zien, dus die zoek je als actieve belegger op. Dat is niet meer dan logisch.’