Deze maand zult u zeer waarschijnlijk door uw beheerder of bankier om de oren worden geslagen met dubbelcijferige rendementen. Maar is dat genoeg?
Misschien een vreemde vraag aan het begin van het nieuwe jaar. Zeker na een jaar waarin de rendementen op een aandelenportefeuille uitzonderlijk hoog zijn geweest. Rendementen van 20% en hoger zullen geen uitzondering zijn. Waarom moet u zich dan toch afvragen of uw vermogensbeheerder, fondsbeheerder of bankier u genoeg oplevert? Ik zal het een en ander verduidelijken.
Rendement
Allereerst is het goed om eens in te zoomen op de rendementen van het afgelopen jaar. Hieronder ziet u een overzicht van de rendementen van de diverse ETF’s per land:
Zoals u kunt zien, scoort Nederland bijzonder hoog. Slechts enkele landen doen het beter. Als land scoren wij zelfs beter dan de Verenigde Staten.
De Amerikaanse SPY is een van de bekendste ETF’s en hier wordt wereldwijd door heel veel beleggers in geïnvesteerd. De gemiddelde dagomzet bedraagt ruim 57 miljoen stukken. Voor EWN is de omzet relatief laag, met bijna 162.000 stukken. Daarom zal ik mij verder toespitsen op de zeer goed verhandelbare SPY.
Kijk langer terug dan één jaar
Eén jaar historie is onvoldoende om uw beheerder of bankier te beoordelen. Een uitschieter in positieve of negatieve zin kleurt, misschien ten onrechte, uw mening over de prestatie van uw beheerder of bankier. Vaak is een periode van minimaal vijf jaar nodig om een goed oordeel te kunnen geven. Omdat we deze maand een nieuw decennium zijn ingegaan, zal ik de afgelopen tien jaar eens nader bekijken.
De SPY is de eerste ETF die genoteerd werd aan de Amerikaanse beurs. De introductie vond plaats in januari 1993. Hieronder een overzicht van de gemiddelde jaarlijkse rendementen van deze indextracker per decennium. Voor 1993 zijn de rendementen van de voorlopers van de SPY genomen.
Het afgelopen decennium is relatief goed geweest. Alleen 2018 kende een negatief rendement van 4,56%. Toch valt dit decennium buiten de top drie (van veertien).
Slechts twee decennia kennen over de gehele periode een negatief rendement. De opbrengsten in de jaren direct na de eeuwwisseling zullen de meesten zich nog wel voor de geest kunnen halen. In de jaren 2000, 2001 en 2002 bedroegen de verliezen voor de SPY respectievelijk 9,73%, 11,75% en 21,59%.
In 2008 hadden we weer een bear market te pakken, met een verlies van 36,81%. In dergelijke jaren leer je de kennis en kunde van een beheerder of bankier wel waarderen. Of juist niet. Vroeg of laat zal een volgende bear market zich aandienen. Is uw beheerder of bankier hier op voorbereid?
Risico
Ten tweede is naast rendement het risico minstens zo belangrijk. Zonder risico geen rendement. Hoe groter het risico, des te groter de kans op een hoog rendement. Rendement en risico gaan hand in hand.
Als uw beheerder of bankier u het behaalde rendement laat zien, vraag dan ook altijd naar het risico dat genomen is. Met de Sharpe Ratio kan de naar risico gecorrigeerde prestatie van een investering of handelsstrategie worden gemeten.
De Sharpe Ratio is ontwikkeld door Nobelprijswinnaar William Sharpe. Deze maatstaf wordt berekend door gebruik te maken van de standaarddeviatie en de opbrengst van een belegging boven de risicovrije voet. Het geeft weer hoeveel rendement er per eenheid risico is behaald.
Hoe hoger de Sharpe Ratio, hoe beter de voor risico gecorrigeerde prestaties van een investering of strategie. Beleggers zullen dus een voorkeur hebben voor investeringen met een hoge Sharpe Ratio.
Momentum
In de bovenstaande afbeelding is het rendement van de SPY over het afgelopen decennium weergegeven. Hierbij wordt een vergelijking gemaakt met een handelsstrategie op basis van momentum.
De achterliggende gedachte achter momentumbeleggen is dat beleggingsinstrumenten (bijvoorbeeld aandelen of ETF’s) die recentelijk goed hebben gerendeerd, het in de daaropvolgende periode ook goed gaan doen. 'Resultaten uit het verleden' dus. In wetenschappelijke studies is de werking van momentum aangetoond. Deze strategie heb ik in 2018 daadwerkelijk toegepast in mijn eigen hedge fund.
De strategie voegt over deze periode daadwerkelijk waarde toe. Er wordt een fors hoger rendement behaald in vergelijking met het rendement van de SPY. Het verschil is op jaarbasis gemiddeld 10,81%.
Ook het maximale verlies (drawdown) voor de momentumstrategie is beduidend lager. Dit resulteert in een Sharpe Ratio van 1,04 voor de SPY en een Sharpe Ratio van 1,72 voor de handelsstrategie. In dit voorbeeld zijn transactiekosten en alle andere vergoedingen buiten beschouwing gelaten.
Het resultaat voor de SPY komt tot stand via buy and hold. Aan het begin van het decennium wordt de ETF aangekocht en vervolgens vindt er geen enkele actie meer plaats. Aan het eind van het decennium wordt de balans opgemaakt.
U kunt de Sharpe Ratio van uw eigen aandelenportefeuille vergelijken met de Sharpe Ratio van de SPY of een andere relevante benchmark. Is deze hoger, vergelijkbaar of misschien (fors) lager?
Is dit laatste het geval, dan moet u zich achter de oren krabben. Uw beheerder of bankier voegt geen enkele waarde toe. Hij of zij kost u alleen maar geld. U betaalt namelijk transactiekosten en een beheer- en/of prestatievergoeding. Maar het naar risico gecorrigeerde rendement blijft achter bij de markt. U bent beter af zonder deze man of vrouw.
Naast rendement is risico dus minstens zo belangrijk. Hoewel rendementen doorgaans door beheerders en bankiers regelmatig worden gecommuniceerd, is dit bij risico veel minder het geval. Vraag ernaar als het niet duidelijk is.
Kosten
Daarnaast wordt er tegenwoordig veel meer op de kosten gelet. Terecht. Kosten hebben op lange termijn veel invloed op het totaalrendement van uw beleggingsportefeuille.
Toch moet u wel reëel blijven. U kunt de kosten misschien met 0,5% of 1% per jaar omlaag brengen, maar de opbrengsten wegen in bijna alle gevallen veel zwaarder. Daar is de echte winst te behalen.
Selecteer een beheerder of bankier niet op zijn of haar kosten, maar op zijn of haar kennis en kunde. Vraag bijvoorbeeld naar iemands Sharpe Ratio. Een gemiddeld jaarrendement (met hetzelfde risico) van 5%, 10% of 15% maakt op lange termijn het echte verschil.
Wees kritisch
Het nieuwe jaar is enkele weken geleden begonnen. Voor velen is dit een moment van reflectie en goede voornemens. Ook op financieel gebied. Zorgverzekeringen zijn opgezegd omdat de dekking niet meer voldeed of omdat de verzekeraar niet meer de juiste zorg kon bieden tegen een concurrerende prijs. Voor energiecontracten geldt vaak hetzelfde. Ook met een hoogrendementsketel wordt de energieleverancier geselecteerd met de laagste energieprijzen.
Zijn we ook zo kritisch op onze beheerder of bankier? Vraagt u zich wel eens af of u nog wel de juiste zorg van hem of haar krijgt? Levert hij/zij nog wel het gewenste rendement tegen het juiste risico?
Op financieel gebied is het goed om kritisch naar onze uitgaven en opbrengsten te kijken. Velen doen dit regelmatig. Houdt u uw vermogensbeheerder, fondsbeheerder of bankier ook op deze manier tegen het licht? Vaak wordt onze welvaart bepaald door het resultaat op onze beleggingen. Daar kan geen zorgverzekeraar of energieleverancier tegenop.