De minister van Binnenlandse zaken en de directeur van makelaarsvereniging VBO willen ingrijpen. Een goed idee?
De huizenprijzen stijgen alweer een paar jaar. Goed nieuws voor de huizenbezitters van wie de hypotheek onder water stond (waarbij de lopende hypotheek hoger is dan de waarde van de woning). Aan de andere kant is er een groot probleem ontstaan: veel mensen willen een huis kopen, maar kunnen dat niet.
Ik ben er altijd voorstander van om gewoon de markt zijn werk te laten doen. In mijn column Den Haag wil hypotheekrenteaftrek afschaffen staat een opsomming van alle maatregelen die Den Haag vanaf 2001 al heeft genomen. Veel van deze maatregelen hebben de huizenmarkt niet positief beïnvloed.
De afgelopen maanden zijn er steeds meer “deskundigen” die in de media roepen dat er nieuwe maatregelen moeten worden genomen om vooral de starters op de woningmarkt te helpen.
Breed scala aan voorstellen
In een artikel in het AD komen minister Kajsa Ollongren van Binnenlandse Zaken en directeur Hans van der Ploeg van makelaarsvereniging VBO aan het woord. Hieronder een korte opsomming van hun bevindingen over de huizenmarkt:
- Slechts 6% van het huizenaanbod is beschikbaar voor alleenstaanden met een modaal inkomen.
- Door woondeals te sluiten met de regio's waar woningbouw het meest nodig is, moeten er jaarlijks 75.000 nieuwe huizen bij komen.
- Veel starters hebben een tijdelijk arbeidscontract en kunnen daardoor nauwelijks financiering krijgen. Nog erger is dat ze soms zelfs met een goed inkomen toch aan het kortste eind trekken, omdat hun studieschuld wordt meegenomen bij de hypotheekaanvraag.
- Ze komen van school af en hebben vaak een studieschuld van hier tot Tokio. Ze worden gedwongen om te huren, maar zijn voor een simpel appartement 800 euro per maand kwijt, waardoor ze niet de mogelijkheid hebben om te sparen. Omdat ze niet kunnen kopen, hebben ze niet de kans om vermogen op te bouwen. Ze verdienen een eerlijker speelveld en daarom steun van de overheid.
Van der Ploeg ziet wel een aantal oplossingen:
- Starters hoeven nog maar 50% van de woning af te lossen.
- Overdrachtsbelasting afschaffen, zodat starters minder eigen geld hoeven in te brengen.
- Verplichte Nationale Hypotheek Garantie, waardoor starters goedkoper kunnen lenen en de financiële risico’s kunnen beperken.
- Een overheidspremie zoals in de jaren 80 (toen 21.000 gulden) om een eerste huis te kopen.
Het is zeer opvallend dat de studieschuld, de aflossingsvrije hypotheek en de “starterspremie” als oplossing voor de huizenmarkt worden genoemd.
Lenen van DUO
In 2015 heeft het kabinet zelf besloten om de Basisbeurs af te schaffen voor studenten. Nu die is omgezet in een lening, moet deze lening dus niet worden meegenomen in de toetsing voor de maximale hypotheek.
Het gevolg van deze maatregel is dat iedere student maximaal gaat lenen. Een student die slim is en dit bedrag spaart, kan dan het gespaarde bedrag gebruiken om een woning te kopen.
Je ontmoedigt studenten wel om zelf te gaan sparen. Waarom zou je gaan sparen als je gratis geld kan lenen van DUO? Bovendien heeft een student een voordeel ten opzichte van een jonge werknemer.
Aflossingsvrij
Natuurlijk wordt de aflossingsvrije hypotheek weer genoemd. Alle banken in Nederland zijn vanaf 2013 bezig om hun klanten met een aflossingsvrije hypotheek aan te schrijven om die af te gaan lossen (of om te zetten naar bijvoorbeeld een annuïteitenhypotheek).
Hierbij attenderen zij hun klanten erop dat de aflossingsvrije hypotheek na het verstrijken van de looptijd (meestal 30 jaar) moet worden afgelost. In de voorwaarden van de banken staat dat zij het bedrag zelfs kunnen opeisen.
Ook Klaas Knot van DNB roept al jaren dat de aflossingsvrije hypotheek moet worden afgelost. DNB wil zelfs dat de maximale hypotheek slechts 90% van de marktwaarde van de woning gaat worden (is nu 100% van de marktwaarde).
Startersvoordeel
Dan wordt alleen voor de starters een uitzondering gemaakt. Deze mogen een 50% aflossingsvrije hypotheek nemen. Een starter die met een doorstromer een woning koopt, komt daarvoor dus niet in aanmerking. Al met al worden de situaties er niet gemakkelijker op.
En tot slot, wat te denken van de premie voor starters die een woning willen kopen? Invoering daarvan is natuurlijk absurd.
Er wordt in ieder geval weer veel geroepen. Ik ben echter groot voorstander van niets doen. Misschien denkt u daar anders over. Ik ben dan ook zeer benieuwd naar uw reactie.