Die AEX -3,2% vrijdag was de dikste indexdaling sinds 6 december vorig jaar. Wellicht is er meer schrik dan schade, als u goed kijkt.
Vanaf de top zit onze index nu in een halve dip en dat is geen officiële en zelfs geen officieuze beurskreet.
De daling vrijdag was een reactie op het oplaaien van de handelsoorlog VS en China. Na anderhalf jaar soebatten weten we intussen dat de Duitsers dan meestal de schuld krijgen. Of in ieder geval weer de rekening krijgen. Valt mee? De DAX daalde vrijdag net zoveel als de AEX:
De S&P laat nog bescheidener schade zien. Als u niet beter zou weten, ofwel niet wist dat de handelsoorlog zich weer van zijn lelijkste kant liet zien, hield u het waarschijnlijk op een natuurlijke daling zo vlak na een nieuwe all time high.
De MSCI World Index in euro's - officieel is die in dollars - is nog minder onder de indruk.
VS vs China. En de rest
Niettemin was er vrijdag zo ongeveer de felste koersreactie op nieuwe feiten in de handelsoorlog, sinds de start er van begin 2018. Waarom was dat, want normaal went altijd alles op de beurs. Hadden we donderdagavond, toen president Donald Trump zijn nieuwe maatregelen twitterde, onze schouder moeten ophalen?
Ik vermoed dat het er alles mee te maken heeft dat het eigenlijk pas sinds mei duidelijk is dat er geen snel en gemakkelijk handelsverdrag tussen VS en China mogelijk is. Extra tarieven zijn nooit goed voor de economie, laat staan als die toch al aan de zwakke kant is. Zie de slappe inkoopmanagersindices vorig week.
Bovendien is het afwachten wat de tegenmaatregelen van China zijn en daar wilde vrijdag even niemand op wachten. Dikke kans dat dit er dit weekend rook uit Beijing komt. Nog niet trouwens.
En het is een handelsoorlog met veel kanten, zo kunnen Japan en Zuid-Korea ook maar moeilijk door één deur.
Meer nog dan de aandelen-, zijn het vooral de obligatiekoersen die opzien baren. Vooral hier in Europa. Vrijdag noteerden voor het eerst ooit alle Duitse rentes negatief en wij kwamen met de schrik vrij. Vrijdag zakte onze dertigjaarsrente tot 0,005%. Moet u zien, wat een treurnis.
Help, de rentes verzuipen... Of zijn al verzopen
En dan kunt u wel weer heel boos worden op ING CEO Ralph Hamers - zoals nu al dagen gaande is - maar die kan er ook niks aan doen. Hij gaat niet over de spaarrente. Bovendien, rente is géén keuze! Wie een percentage invult dat hem of haar het beste uitkomt, roept rampen over zichzelf af.
Even tussendoor, deze is heel grappig :-) Laatst was er trouwens op omroep MAX een pensioendiscussie. Het viel mij eens te meer op dat de gemiddelde Nederlander geen benul heeft dat zijn of haar geld wordt belegd. Ze denken echt dat het spaargeld is en dat het na veertig jaar automatisch helemaal genoeg is.
U kunt ook heel boos worden op vertrekkend ECB-president Mario Draghi en de andere centrale banken, maar is dat terecht? Ik vind van niet. Laat ik de EU als voorbeeld, of nee: als hét voorbeeld nemen. Draghi redde in 2012 met zijn Whatever it takes en zijn opkoopprogramma een paar jaar later EU en euro.
Hij verschafte de politiek adempauze en zei vervolgens bij iedere gelegenheid dat de EU landen moeten hervormen en wellicht een andere fiscale politiek moeten volgen. Lees: de bezem er door en belastingen verlagen om economie en inflatie aan te jagen. Dat is niet gebeurd, eerder het tegenovergestelde.
Neem Duitsland en ons land die een overschot op de begroting hebben, schulden afbouwen, maar geen cent lastenverlichting geven. En nu de economie tegenzit mag de ECB het vuile werk weer opknappen én de schuld krijgen dat het zo'n puinhoop is en dat spaarders en pensionado's de klos zijn.
Inflatie is het excuus, maar van mij mogen de centrale banken op hun handen gaan zitten. De rentestanden geven aan dat zij hun kruit hebben verschoten. Laat er maar een recessie komen en anders mogen dit keer de overheden het probleem oplossen. Zeker in de EU hebben Duitsland en Nederland ruimte zat.
Het is tenslotte ook alweer even geleden dat er een recessie was. Waarom is iedereen hier toch zo bang voor? Frist en schoont lekker op. Natuurlijk krijgen op papier de beurzen dan een beuk - minder winst rechtvaardigt lagere koersen - maar dat overleven we ook wel weer. Is eerder voorgekomen.
Daarna kunnen we er dan weer fris en vrolijk tegenaan, want er is fantasie genoeg. Zomaar een voorbeeldje:
En nog eentje:
TINA?
Nog iets, wat is eigenlijk het alternatief voor aandelen met de rentes en spaargeld op nul Kelvin? Ja, goud en misschien bitcoin, maar dat is ook niet aan iedereen besteed en voor iedereen weggelegd. Dit is ook meer (korte termijn) handelswaar dan een belegging, omdat het nu eenmaal geen yield uitkeert.
Objectief gezien bestaat niet, maar ik vind zelf aandelen wel prijzig - en zeker dividendaandelen mogen dat zijn met die lage rentes - maar absoluut geen bubbel. Zeker in de afgelopen 25 jaar zijn er wel gekkere waarderingen voorbijgekomen en dan met name tijdens de beruchte dotcombubbel rond 2000.
Hier hebt u mijn waarderingsgrafiek van de AEX. Met de winst- en omzetverwachting wil het inderdaad niet vlotten, maar de index doet een mooi dividend (3,4%) en die waardering valt toch wel mee?
Dat geldt ook voor de S&P 500 (2,3% dividend), hoewel die een stuk duurder is.
Nu het zwaartepunt van het cijferseizoen achter ons ligt - de grootste en belangrijkste namen zijn al door - kunnen we denk ik al wel van winstrecessie spreken.
En het wordt er niet beter op? Uiteindelijk valt de schade onderaan de streep nog reuze mee. Anders hadden er misschien ook geen nieuwe toppen en all time highs op de borden gestaan.
Wellicht is de maakindustrie (Duitsland!) al in recessie, investeringen en nieuwe orders lopen terug, de consument blijft wel geld uitgeven en de dienstensectoren liggen nog goed. Als die ook, al dan niet door de handelsoorlog verslechteren, is een wereldwijde recessie wellicht just around the corner .
Het kan ook zijn dat de centrale banken ons weer voor de poorten van de hel weg slepen, waarna TINA de rest doet. There Is No Alternative , weet u wel, voor aandelen, ofwel assets die nog wel yielden. Wie weet herstelt de economie ook wel zelf. Juist als niemand het verwacht wil het nog wel eens.
Nog iets, vraag u zelf ook af in hoeverre Trump die handelsoorlog op de spits wil drijven. Hij wil volgend jaar wel herkozen worden en met een economie en beurs - waar hij meer dan andere presidenten op let - op apegapen kan hij dat vergeten? Misschien dat ook China daar op gokt. Zeg het maar.
Beijing heeft haar trouwens meer aan haar hoofd. Mochten er eventueel tanks door Hongkong gaan rollen, zoals ze dertig jaar geleden het Tiananmenplein in de Chinese hoofdstad schoon veegden, dan hoeft u zich denk ik ook weinig illusies over de koersen te maken. Die krijgen dan wel even een tikkie, denk ik.
Agenda
Deze week zijn er nog veel Q2-cijfers, maar, zoals gezegd, de grote bulk is al door. We beginnen aan het Q2-nacijferseizoen, misschien is dat wel een goede term. Bij ons zijn er nog ABN Amro, Ahold Delhaize, Corbion, Fagron, PostNL, SBM Offshore en Ctac. ABN Amro, ING, Unilever en Vastned gaan ex-dividend.
In het buitenland is Walt Disney de grootste naam. Verder zijn er inkoopmanagersindices dienstensector, inflatiecijfers en BBP's Japan en VK.
5 aug
ABN Amro
Nog even een korte blik op de cijferkandidaten deze week. ABN Amro doet 7,6% dividendrendement, niet te geloven. Verder zien de verwachtingen er niet goed uit. Niet gek met teruglopende economie en lagere rentes, lijkt me. de koers is er dan ook naar en misschien wel meer dan terecht is. Koopje op papier.
Of...? Een recessie overleven onze banken denk ik wel, ze zijn er sterk genoeg voor, maar hoe zit het op lange termijn? Met alle fintech en concurrentie is het moeilijk om een glanzende toekomst met veel groei voor banken te zien.
Ahold Delhaize
Ahold Delhaize is een beetje een buitenbeentje dit jaar. Op papier is het een superdefensief eten- en drinkenaandeel, maar steeg dit jaar niet met de andere defensials mee. Misschien is de crux hier wel dat de grootgrutter een technologieconcern moet worden om overeind te blijven in de vaart der volkeren.
Amazon, weet u wel. Niettemin is Ahold Delhaize vergeleken met traditionele zusjes Unilever en Heineken een koopje.
Corbion
Zo langzamerhand is Corbion het minst besproken aandeel uit de uitbundige AMX. Dat wil nog wel eens een goed teken zijn. Het plaatje ziet er in ieder geval aardig uit, de verwachtingen lopen op, maar de waardering niet.
PostNL
Morgen dus, alsjeblieft lieve Herna, verras ons met mooie cijfers, verkoop internationale activiteiten, acquisitie Sandd en duidelijkheid over het dividend. We snakken er naar. Die lijntjes moeten omhoog. Allemaal! Zelfs de waardering, want dit slaat nergens op.
SBM Offshore
Ik kan me bijna niet voorstellen dat SBM Offshore met een vrolijke outlook komt. Het mag wel, want het aandeel is wel een tikkeltje duur?
Wens ik u veel succes en - waarom niet? - veel plezier deze week. Sluit ik af met Conré die ook nog even op winsten, outlooks en recessiedreiging in gaat.
VIDEO