De prijs van een pond koffie voor levering in mei, het actuele referentie termijncontract, dook vorige maand onder de grens van $1. Dat gebeurde ook al in september vorig jaar, maar we moeten al terug naar 2007 om nog lagere cijfers op de prijstabellen te zien staan.
Overaanbod
De historisch lage koffieprijs is het gevolg van een samenloop van omstandigheden. Een eerste element is het overaanbod op de globale koffiemarkt. In het oogstjaar 2018/2019 (oktober tot september) rekenen analisten gemiddeld op een surplus van 4 miljoen zakken (van 60 kilogram). Ook volgend oogstjaar zou er ondanks de lagere output in Brazilië voor het derde opeenvolgende jaar een aanbodoverschot zijn.
Brazilië is voor koffie wat Saoedi-Arabië is voor ruwe olie. Het Zuid-Amerikaanse land zal dit jaar instaan voor bijna 40% van de globale koffieproductie. De opbrengst in het lopende oogstjaar wordt op 62 tot 63 miljoen zakken geschat, een absoluut record.
Weersomstandigheden
De weersomstandigheden zitten al een hele tijd mee met voldoende neerslag wat een goede bodemvochtigheid en dus een hoge yield of opbrengst per eenheid garandeert. De koffieproductie in Brazilië loopt volgens een tweejaarlijkse cyclus waarbij koffieplanten het ene jaar minder bessen opleveren.
Langdurige droogte is een grote vijand van de koffieplant. Het El Niño weerfenomeen, dat droogte veroorzaakt in het oostelijk deel van Zuid-Amerika, is dus potentieel gevaarlijk. Alleen is de impact van El Niño dit jaar veel minder sterk dan klimatologen hadden voorspeld.
Verwachtingen
Rabobank ziet de Braziliaanse koffieproductie in het komende oogstjaar 2019/2020 op 57,6 miljoen zakken uitkomen. Dat cijfer ligt flink boven de voorspelling van het Braziliaanse Ministerie van Landbouw (54,5 miljoen zakken).
In de tweede grootste koffieproducent Vietnam, waar met name de robusta variant wordt geteeld, ligt de output dit jaar met ongeveer 30 miljoen zakken in lijn met de verwachtingen.
Naast het aanbodoverschot speelt ook de goedkope Braziliaanse real (BRL) een grote rol bij de lage koffieprijs. De BRL noteert momenteel tegenover de $ 45% onder het gemiddelde van de voorbije 20 jaar. Lokale koffieboeren worden bij de export van hun producten in $ betaald terwijl de productiekost in BRL wordt afgerekend. Een goedkopere BRL tegenover de $ is dus een stimulans om meer koffie uit te voeren. Brazilië exporteerde in februari 36,9% meer koffie dan in dezelfde maand vorig jaar.
Prijs onder productiekost
De globale koffievoorraden liggen volgens de International Coffee Organisation (ICO) op het hoogste niveau sinds 2014. Maar lage prijzen zijn de beste remedie tegen lage prijzen. Dit geldt voor alles maar des te meer voor landbouwgrondstoffen.
In Colombia en de centraal-Amerikaanse landen als Guatemala ligt de productiekost nu al boven de marktprijs. In Brazilië is de kritische grens bereikt en veel boeren zitten er al onder. Deze situatie is niet houdbaar. De nationale koffiefederatie van Colombia onderzoekt of de lokale prijs kan worden losgekoppeld van de prijs die op de futuresbeurs ICE in New York wordt bepaald.
Colombia is de derde grootste aanbieder van koffie en produceert arabica bonen van hoge kwaliteit. De overheid wil vermijden dat boeren massaal terug overschakelen naar de teelt van coca. In februari lag de productiekost 10% onder de marktprijs.
Ook in Brazilië kan de lage prijs een impact hebben op de investeringen in koffieplantages. Daarnaast ligt de piek van de $ achter ons nu de Federal Reserve de rente niet langer verhoogt. Samen met de economische hervormingen in Brazilië is er daarom ruimte voor een herstel van de BRL. Dit zou een gunstige impact hebben op de koffieprijs.
Koffietje doen?
Aan de vraagzijde is de globale koffieconsumptie toegenomen van 141,7 miljoen zakken in 2011 naar 163,6 miljoen zakken vorig jaar, een toename met 15%. Analisten voorzien de komende jaren een bijkomende groei van het koffieverbruik met 50 miljoen zakken. Met name in Azië neemt de consumptie flink toe.
Ik ben ervan overtuigd dat prijzen onder de $1 per pond een uitstekend instapmoment zijn voor wie via trackers of hefboomproducten in koffie wil investeren.