Zoals bekend is per september 2015 het nieuwe leenstelsel voor studenten ingegaan. De gratis basisbeurs is verdwenen. Studenten die op een HBO- of de universitaire opleiding doen kunnen vanaf september 2018 onderstaande maandelijkse bedragen aanvragen. Maar wat voor effect heeft een studieschuld later op de hypotheek?
- Lening: 479,46
- Aanvullende beurs: 391,00 (is eventueel gratis)
- Collegegeldkrediet: 171,67
- Totaal: 1042,13
De aanvullende beurs wordt omgezet in een lening als het diploma niet in een bepaalde tijd wordt behaald. Vanwege de lage rente (in 2017 en 2018 is de rente zelfs nihil) is het niet verwonderlijk dat veel studenten maximaal lenen.
ISO aan het woord
Vorige maand een opmerkelijk artikel waarin het Interstedelijk Studenten Overleg (ISO) aan het woord kwam. De studieschuld onder studenten neemt namelijk toe. Als we kijken naar de cijfers dan is dat even slikken, want dit zijn geen kleine bedragen meer.
“De gezamenlijke studieschuld is nu 11,2 miljard euro. Gemiddeld komt dat neer op een schuld van bijna 14.000 euro per student. Dit zijn cijfers van het Dienst Uitvoering Onderwijs (DUO) over het jaar 2017.”
In 2017 is de totale studieschuld verder opgelopen, met maar liefst 1 miljard euro. In 2016 was dit 10,3 miljard en in 2009 slechts 4,6 miljard. Hierbij kunnen we opmerken dat het aantal studenten met een studieschuld in de jaren opgelopen is van 442.429 naar 777.750.
Leenstelsel
In deze cijfers is het nieuwe leenstelsel nog niet meegenomen. Pas volgend jaar kunnen deze in de cijfers worden meegenomen. Ik verwacht dan ook een verdere stijging van de studieschuld. Ik vind de opmerking van het ISO van dhr. Brink opmerkelijk over het maximaal lenen van studieschulden:
“Je ziet dat studenten steeds meer maximaal lenen. Dat is zorgelijk, dat laat zien dat het zonder een lening niet te doen is”, zegt Tom van den Brink van het Interstedelijk Studenten Overleg (ISO) tegen de omroep.
"Studenten krijgen het door die schuld in de jaren na hun studie moeilijk. Als ze dan een huis willen kopen, is hun maximale hypotheek fors lager dan wanneer ze geen studieschuld zouden hebben. Ze krijgen het daardoor extra lastig op een toch al krappe woningmarkt.”
Om deze opmerking te kunnen maken, moet het ISO dus zeker weten dat de studiegelden worden gebruikt voor de dagelijkse behoeften. Anders gezegd: dat het studiegeld wordt opgemaakt en dus niet opzij gezet op een spaarrekening.
Waarom niet maximaal lenen?
Ik heb daar mijn twijfels over. Waarom zouden veel studenten niet maximaal lenen en dit bedrag juist sparen? Na mijn column in 2015 over het nieuwe leenstelsel en het maximaal lenen en dit bedrag sparen voor een koopwoning ben ik diverse keren gebeld door de media. Er is toen aardig wat aandacht aan dit onderwerp besteed.
Wat is de maximale hypotheek voor twee studenten die allebei 30.000 euro verdienen en 20.000 euro studieschuld hebben?
Uitgangspunt rekenvoorbeeld:
- Inkomen: 30.000 euro per persoon
- Studieschuld: 20.000 euro per persoon
- Toetsrente: 2%
- Spaargeld: 40.000 euro
- Maximale hypotheek op inkomen: 270.549
- Maximale hypotheek inclusief studieschuld voor september 2015: 189.384
- Maximale hypotheek inclusief studieschuld na september 2015: 221.850
Vooral de studieschuld van voor september 2015 zorgt voor een flinke verlaging van de maximale hypotheek, namelijk 81.000 euro. Het is mogelijk om de maximale hypotheek te verhogen door één van de studieschulden van 20.000 euro volledig af te lossen.
Het spaargeld wordt dan ook minder, maar met 20.000 euro achter de hand kunnen de kosten koper nog betaald worden. Deze zijn gemiddeld 10.000 euro bij een koopsom en hypotheek met NHG van 200.000 euro. De overige 10.000 euro kan dan gebruikt worden voor de woning en/of inrichting.
Het volgende is dan van toepassing als er nog 20.000 euro studieschuld is.
- Uitgangspunt: Studieschuld nog 20.000 euro en spaargeld: 20.000 euro
- Maximale hypotheek inclusief studieschuld voor september 2015: 229.966
- Maximale hypotheek inclusief studieschuld na september 2015: 246.199
Sparen voor een woning
Het voordeel van maximaal lenen en dit bedrag sparen, is het creëren van de mogelijkheid om een woning te kunnen kopen. Wie geen spaargeld heeft, kan namelijk niet kopen.
Het kan best zo zijn dat huren misschien wel aantrekkelijker is dan kopen. Op dat moment kan direct de studieschuld worden afgelost. Het is natuurlijk altijd aan de student om goed met zijn geld om te gaan. Wie tijdens zijn studietijd maximaal leent en hiervan lekker leeft, zal later de gevolgen daarvan ondervinden.
Ik ben van mening dat studenten veel te weinig informatie krijgen over hoe zij met geld om moeten gaan. Aan de andere kant vind ik het vreemd dat de rente nu nihil is voor de terugbetaling van studiegelden. Dit soort percentages zorgen juist voor misbruik.
Laat ik een voorbeeld noemen uit de praktijk. Vader heeft een consumptieve lening voor zijn auto waarbij de rente 6% is. Door zoon (student) maximaal te laten lenen, wordt het maandelijkse bedrag gebruikt ter extra aflossing van de lening van vader.
Ik ben zeer benieuwd wat u hiervan vindt.