Na een periode zich vooral geconcentreerd te hebben op kostenbesparingen sloeg de Franse oliereus Total eind augustus toe met de overname van Maersk Oil and Gas. Met deze overname is een bedrag van zo’n 7,5 miljard dollar gemoeid. Total’s productie neemt hierdoor toe met ongeveer 160000 boed (barrel of oil equivalent per dag).
De reserves van Maersk bestaan voornamelijk uit olie op de Noordzee. In tegenstelling tot Shell en BP (die de afgelopen jaren hier met name oudere velden verkochten) gaat Total zich steeds meer richten op de Noordzee.
Wat bracht de Maersk groep ertoe om de olie- en gasdochter, decennia lang zeer winstgevend, te verkopen? En waarom kocht Total juist deze assets?
1. Waarom verkocht Maersk?
Maersk Oil and Gas was lange tijd zeer winstgevend. Het was echter een winstgevendheid die gebaseerd was op één enkele geologische niche: het boren (en soms ook fracken) van lange horizontale offshore putten in kalksteen. Het bedrijf was hier zeer succesvol mee in Qatar en in Denemarken, waar het deze technieken perfectioneerde.
Sinds 2005 is de productie van de Deense velden echter geleidelijk aan het afnemen. Het contract voor het Al Shaheen veld in Qatar liep tot juli 2017 en werd niet verlengd. Sterker nog, midden 2016 werd bekend dat het nieuwe contract verleend was aan... Total.
Pogingen die sinds 2005 werden verricht om Maersk Oil and Gas te transformeren tot een bedrijf dat wereldwijd actief was, ook in settings als deepwater, mislukten. Het was ook lange tijd bijzonder moeilijk om, met name als nieuwe speler, winstgevend te groeien in een tijd van hoge olieprijzen en (te) hoge asset prijzen.
Counter cyclisch?
Er werd lange tijd vanuit gegaan dat het zeevervoer van containers en de olie industrie counter cyclische activiteiten zijn. In het verleden leidden lage olieprijzen inderdaad tot economische groei en hogere vrachtprijzen.
In de huidige tijd, waarin de kosten van energie een steeds minder grote rol spelen, kan men daar minder van op aan. In 2015 en 2016 belanden zowel de vrachttarieven als de olieprijs op een zeer laag niveau. Het betekende een perfect storm voor de Maersk groep.
En last but not least: door de opkomst van VS schalieolie verkeert de olieprijs vooralsnog op een relatief laag niveau. Op de lange termijn is er een neerwaartse druk op de olievraag door de inspanningen op het gebied van klimaatveranderingen.
In het algemeen zijn de vooruitzichten voor de winstgevendheid van de olie industrie er de afgelopen jaren niet beter op geworden. Daarbij komt dat shipping altijd de core business van de Maersk groep is gebleven.
2. Waarom kocht Total?
Als men gelooft dat de huidige lage olieprijzen meer cyclisch dan permanent zijn is het nu, met de huidige lagere asset prijzen, een goed moment voor overnames. Uiteindelijk is het goed mogelijk dat de huidige lage investeringen op een termijn van twee tot vijf jaar zullen leiden tot een dermate grote verbetering van de vraag-aanbod situatie dat de prijzen dan substantieel omhoog gaan.
Daarbij zou de keuze van Total om in olie te investeren (en niet in gas of in VS schalieolie) wel eens goed uit kunnen pakken. De stroom van nieuwe LNG projecten tot 2020 maakt het waarschijnlijk dat het overaanbod aan gas langer gaat duren dan dat van olie.
Voor de olie vraag en aanbod situatie lijkt het ergste achter de rug. Aan VS schalieolie heeft nog niemand echt verdiend. En buitenlandse oliebedrijven die dure licenties kochten of Amerikaanse bedrijven overnamen al helemaal niet.
Voor veel gebieden (Noordzee, Angola, Oost Afrika) bevinden de Maersk velden en licenties zich dicht bij die van Total. Significante synergiën (door Total geschat op 400 miljoen dollar per jaar) zijn hier mogelijk.
Tenslotte: Maersk’s kennis en goede technische track record in Qatar zullen van grote waarde zijn voor Total’s nieuw verworven Qatar contract.
3. Johan Sverdrup: het kroonjuweel
Maersk’s meest waardevolle asset is echter een nieuw olieveld waarvoor de eerste productie pas in 2019 verwacht wordt. In 2009 verwierf Maersk een klein gedeelte van een Noorse licentie waar naar olie werd gezocht door het Zweedse Lundin.
Dit bedrijf maakte hier de spectaculaire ontdekking van wat nu bekend is als het Johan Sverdrup veld. Met reserves tussen de 2 en 3 miljard barrels is het de met afstand grootste ontdekking in de Noordzee van deze eeuw.
Evenals sommige andere grote vondsten sinds 2000 werd deze ontdekking niet door een van de grotere oliebedrijven gedaan maar door een relatief klein bedrijf dat zich vooral op exploratie richt.
Lage kosten olie
Ondanks dat het Maersk aandeel in het veld relatief klein is (8,44%) is dit aandeel ongeveer 2 miljard dollar waard (in lijn met de market cap van Lundin die voor het grootste deel bepaald wordt door Johan Sverdrup). De totale waarde van ruim 20 miljard dollar van dit veld ligt aan de grote volumes, de geringe waterdiepte (die voor lagere kosten zorgt) en de huidige relatief lage kosten om een veld te ontwikkelingen.
Dit laatste heeft het operator Statoil mogelijk gemaakt de kosten omlaag te brengen tot zo’n 25 dollar per vat. Met dit soort kosten wordt het naar alle waarschijnlijkheid een zeer winstgevend project in een land met minimale politieke risico’s.
Total’s keuze om juist Maersk Oil and Gas over te nemen tekent de aantrekkelijkheid van lage kosten olie in politiek veilige landen. Naast Total kunt u ook investeren in Lundin, genoteerd aan de beurs van Stockholm. De waarde van het bedrijf wordt voor het overgrote deel bepaald door het 22,6% belang in Johan Sverdrup. Het is een keus voor olie in plaats van gas en gaat er van uit dat de olieprijs de komende jaren niet langdurig onder het huidige, relatief lage, niveau zal zakken.
Disclaimer: Jilles van der Beukel heeft een long positie in Lundin.