Na de intraday-doorbraak van twee dagen geleden van de sinds begin dit jaar stijgende bodemlijn, vond gisteren de eerste slotdoorbraak plaats onder deze steunlijn. Hiermee is een volgende verslechtering ontstaan in het technische beeld.
De eerste vijf maanden van het jaar werden gekenmerkt door een zeer krachtige opgaande beweging, zonder correctieve tegenreacties. Vanaf de decemberbodem bij 445,65 heeft er eigenlijk al geen enkele correctie meer plaatsgevonden. Een ongekend lange periode.
Alleen medio mei was er sprake van een mini-correctie waarbij de AEX terugviel vanaf de huidige jaartop bij 537,80 tot aan de 519,50, een daling van ruim 18 punten. Elke maand van dit jaar werd er wel een duidelijk startsignaal voor een correctie gegeven, maar telkens bleken dit valse signalen te zijn.
Een zeer krachtige en ook euforische markt, waarbij veel beleggers en analisten er vanuit gaan dat correcties voorlopig niet meer zullen plaatsvinden. Toch zijn correcties noodzakelijk om duidelijke buitengrenzen in een middellange- en langetermijntrend te vormen.
Daggrafiek AEX
Klik op de grafiek voor een grote versie
Risicosignalen
De gehele stijging vanaf de decemberbodem tot aan de recente hogere jaartop bedraagt inmiddels 92 punten en is daarmee vergelijkbaar met de opgaande beweging van 100 punten zonder correcties in de eerste maanden van 2015.
Deze beweging duurde toen slechts drie maanden en de teller staat nu inmiddels op zes maanden zonder correcties. Dit is geen gezonde situatie en is nog niet eerder voorgekomen in de huidige bullmarkt die begin 2009 startte.
Destijds zorgde de top bij 510 voor een belangrijk omkeermoment en de start van een enorme correctie. Ook is een vergelijking te zien met het 200-daags gemiddelde. Destijds lag de afstand van de koers tot aan dit gemiddelde ook boven de 10%, net als in de afgelopen twee maanden. Een risicovolle afstand.
Een ander risico is de zeer lage volatiliteit in de markt. Een verdere verslechtering in de markt zou dan ook voor een forse en snelle tegenreactie kunnen zorgen in de komende tijd. Waarbij een normale tot forse (boven de 10%) correctie kan plaatsvinden.
Meervoudige toppenzone
Terug naar de kortere termijn van de AEX. Medio mei werd de bovenkant van het trendkanaal getest bij 537,80. Dit zorgde zelfs voor een korte intraday-doorbraak. In een week tijd werd toen een groot aantal toppatronen gevormd, zoals een shooting star en een bearish engulfing.
Ook werd de bodemlijn van een stijgende wig neerwaarts gebroken. Dit zorgde voor een snelle terugval tot aan de 519,50. Hiermee werd de onderkant van het sinds januari stijgende trendkanaal getest en bijna het 50-daags gemiddelde.
De herstelbeweging zorgde recent voor een meervoudige toppenzone bij 529 tot 529,50. Hier werd ook een aantal toppatronen gevormd. Gisteren vond de eerste slotdoorbraak onder de sinds januari stijgende bodemlijn plaats. Om die op te heffen moet de AEX vandaag weer boven deze lijn bij 526,80 uitstijgen.
Vermoeidheid
Ook werd de smalle zijwaartse zone aan de onderkant (524,50) verlaten op slotbasis. Hiermee treden de verslechteringen op in het kortetermijnbeeld. Uiteindelijk moet de zone 519 tot 520 neerwaarts worden gebroken voor een duidelijk en krachtig vervolgsignaal waarna de correctie verder kan doorgaan.
Een slotkoers onder de 519 tot 520 zou ook een groot hoofd-schoudertoppatroon afronden. Verder ligt bij 521,90 nog het afvlakkende 50-daags gemiddelde. Een beweging hieronder heeft sinds november vorig jaar niet meer plaatsgevonden en betekent ook een verdere verslechtering.
Dat er in de afgelopen weken geen hogere toppen meer werden gevormd, wijst ook op vermoeidheid in de markt. In de afgelopen maanden zorgde elke (zeer beperkte) terugval van minder dan 3% voor nieuwe hogere toppen binnen een kort tijdsbestek. Dit is de eerste keer dat een duidelijke lagere top is gevormd.
Hogere bodem
Het technische beeld verbetert zodra de AEX boven zowel de 529,50 als de 532,50 weet te sluiten. In dat scenario ontstaat weer meer druk op de jaartoppen. Maar dat scenario lijkt steeds minder reëel.
Op de gisteren afgeronde maandgrafiek is ook een grote shooting star als potentieel toppatroon te zien. Voor de komende periode acht ik de kans dan ook steeds groter worden dat de top voorlopig is gezet en een correctieve beweging doorgang kan vinden.
Die moet uiteindelijk leiden tot een volgende en hogere middellangetermijnbodem als startpunt voor een beweging in de loop van dit jaar naar mijn uiteindelijke doel van 564.
Het is en blijft een bullmarkt in zowel het lange als middellangetermijnbeeld, maar correcties zijn nu eenmaal noodzakelijk voor de ondergrenzen. En de huidige euforische markt duurde te lang en kraakt aan alle kanten.