Een van de meest memorabele, mysterieuze en verontrustende televisieseries ooit is terug: Twin Peaks. Laura Palmer zei het al een kwart eeuw geleden tegen de held van de serie, FBI-agent Dale Cooper: “I will see you again in 25 years.”
In 1991 was de Koude Oorlog achter ons en leek democratie bezig aan een onstuitbare opmars. In die zin past Twin Peaks beter in de huidige verwarrende en soms donkere tijd dan in begin jaren negentig.
De onsterfelijke quote van Cooper over hoe hij zijn koffie graag drinkt, zou ook direct kunnen slaan op de Amerikaanse politieke nu: “Black as midnight on a moonless night.”
Maar met zijn koffie met een stuk kersentaart ernaast was Cooper ook optimistisch: “I have no idea where this will lead us, but I have a definite feeling it will be a place both wonderful and strange.” Dat vreemde zien we in Washington in overvloed, op het moois blijft het wachten.
Hete soep?
Trump beloofde gouden groeibergen via belastingverlagingen, infrastructuurinvesteringen, deregulering en eerlijker handelsdeals. Dat eerlijker leek overigens te duiden op meer protectionisme. In dat opzicht is nog wel wat positiefs te melden.
Trump schermde tijdens zijn campagne en daarna met harde taal richting China, Canada en Mexico en richting vrijhandel in het algemeen. Vooralsnog reikt hij China de hand. Zo is de president teruggekomen van zijn belofte om China officieel te betitelen als valutamanipulator.
Ook wat betreft het Noord-Amerikaanse vrijhandelsverdrag (NAFTA) wordt Trumps dreigingssoep lang niet zo heet gegeten als die werd opgediend. Zo heeft Trump meer beloftes in de ijskast gezet die bij doorvoering economisch pijn zouden doen. Denk aan de muur aan de Mexicaanse grens.
Met het niet inlossen van bovenstaande verkiezingsbeloftes hebben we het ook wel gehad wat betreft het goede nieuws. Andere (nog) niet nagekomen toezeggingen baren vanuit markten bezien zorgen. De prominent aangekondigde belastinghervorming en -verlaging draait uit op een teleurstelling.
Team Trump blijft vaag en voorstellen zijn weinig doordacht. Bovendien is het Congres erg verdeeld over hoe de herziening eruit moet zien.
Bonje boven beleid
Hetzelfde geldt voor investeringen in infrastructuur. Trump pocht voortdurend met zijn voornemen om 1000 miljard dollar te steken in wegen, havens, bruggen, vliegvelden en dergelijke. Maar slechts een klein deel daarvan zou worden opgehoest door de federale overheid. De rest moet komen van bedrijfsleven en staten.
Dit lijkt een utopie. In menig staat bestaat weerstand tegen zogeheten Public Private Partnerships (P3). Bovendien is het maar zeer de vraag of de private sector voldoende te porren valt gezien negatieve ervaringen in het verleden.
Dat brengt mij bij Trumps dereguleringsoffensief. Hier boekt hij progressie, bijvoorbeeld in het schrappen van regels voor de financiële en energiesector. Dit geeft echter geen enorme economische boost. Bovendien kan het negeren van veiligheids- en milieuaspecten averechts werken evenals het ver oprekken van speelruimte van banken.
Trump en zijn team zijn drukker met dagelijkse rellen in Washington - a town where everyone knows everyone and nothing is what it seems - dan met consequent en coherent beleid.
Alleen vorige week al met de discutabele gang van zaken rondom het ontslag van FBI-directeur Comey en met de veel te loslippige Trump tijdens een ontmoeting met de Russen.
Klein kind
Conservatief columnist David Brooks noemde Trump een infantilist. De meeste mensen zijn rond hun 25e volwassen genoeg om stil te zitten; om voldoende inzicht in zichzelf te hebben om sterktes en zwaktes te kennen; en om enig begrip te hebben van hoe anderen denken en daarop te anticiperen. Trump mist deze eigenschappen:
- Trumps aandachtsspanne is berucht kort. Dit is zo erg dat de mensen die belast zijn met de voorbereidingen voor de komende NAVO-top er alles aan doen om Trump bij de les te houden. Betrokkenen worden gemaand niet langer dan twee tot vier minuten te praten.
- Trump zoekt constante bevestiging en geeft zichzelf voortdurend de grootst mogelijke pluimen.
- Trump begrijpt niet hoe anderen denken. Hij ziet ze als black boxes waaruit instemming of afkeur opduikt, meer niet. Brooks concludeert: “We’ve got this perverse situation in which the vast analytic powers of the entire world are being spent trying to understand a guy whose thoughts are often just six fireflies beeping randomly in a jar.”
Damn fine!
Trumps samenzijn met de Russen kan alleen maar negatief geduid worden.
- Of hij liet onnadenkend geheime informatie vallen zonder bijbedoelingen. In dat geval is het de vraag of Trump scherp en gefocust genoeg is voor het presidentschap.
- Of hij strooide met de informatie om indruk te maken. Dan is hij ook niet geschikt als leider, omdat het strelen van zijn ego boven veiligheid van land en bondgenoten gaat.
- Of hij deelde de informatie bewust, omdat hij Rusland als betrouwbare partner ziet. In dat geval is Trumps beoordelingsvermogen zwaar gemankeerd.
Wat hem ook bewoog, de rel bewijst wederom dat chaos, grilligheid en stuurloosheid het Witte Huis beheersen. Kortom, ik zie niet snel een concrete, grote stimulans voor de Amerikaanse economie.
Zolang Congres en Witte Huis vooral druk zijn met zichzelf en zich daardoor niet hinderlijk bemoeien met de economie, kan die wel redelijk doorkachelen.
Maar met de al lage en dalende populariteit van Trump en afnemend economische positivisme zal het nog wel even duren voordat Amerikanen massaal over de staat van de economie zeggen wat agent Cooper zei over zijn koffie: “Damn fine!”