Ik eindige mijn vorige column met de conclusie dat actieve beleggingsfondsen vooral als niche-instrument een toekomst hebben. Afgelopen week bezocht ik een conferentie in Londen, waar dit expliciet werd bevestigd.
Tijdens de inleiding werd een grafiek getoond over de flow of funds van beleggingsfondsen in de Verenigde Staten.
Hierin is overduidelijk zichtbaar dat er al enige tijd een structurele stroom uit actieve fondsen (groene staafjes) plaatsvindt en per saldo de passieve beleggingen (gele staafjes) nog regelmatig een instroom laten zien.
Daarna waren er in klein gezelschap sessies met fondsmanagers. Stuk voor stuk fondsen die actief zijn in een specifieke niche. De mogelijkheid om eens goed onder de motorkap te kijken en tegelijkertijd de nieren van de fondsmanager te proeven.
Het maakt veel meer zichtbaar dan oneindig veel datasheets te bestuderen. Ter illustratie een korte anekdote over twee fondsmanagers.
Long/short: een verschil van dag en nacht
Het meest opmerkelijke verschil trof ik tussen twee absolute return-fondsen, dus fondsen die proberen met bepaalde strategieën altijd een positief resultaat te boeken. Beide fondsmanagers gaven aan vooral de strategie long/short-equity te beoefenen.
- Het ene fonds, geleid door een Engelsman - type slobbertrui en vijfdagenbaard - heeft sinds 2009 een fabelachtig rendement laten zien, maar staat in 2016 circa 23% in de min.
- Het andere fonds behaalde elk jaar en ook dit jaar een respectabel plusje. Dit fonds wordt niet geheel toevallig beheerd door een Schot. Schotten zijn de Britse Nederlanders, zuinig van aard en behept met droge humor.
Beide managers voeren op papier ongeveer dezelfde strategie: koop aandelen waar je op de middellange termijn veel herstelpotentie in ziet en verkoop aandelen waarvan je verwacht dat een winstwaarschuwing aanstaande is.
Het verhaal van de trui en de accountant
Het was snel duidelijk dat de manager die in de min stond, vooral de schuld buiten zich zelf zocht. Ze waren simpelweg verrast dat de Fed niet sneller de rente heeft verhoogd en dat de Britten hun euroscepsis met het rode potlood zouden benadrukken.
Voor mij genoeg signalen om extra kritisch te luisteren, want dit was duidelijk geen absolute return-fonds, maar een fonds dat draait om een manager met een hele sterke mening. Nadat hij vrij nonchalant had uitgelegd waarom het allemaal tegenzat, ging hij snel over naar de toekomst.
Waar ging hij het geld weer terugverdienen? En ja hoor, hij zat volop short in een paar Italiaanse banken waaronder Unicredito. En dat een dag voor het referendum. Dat vond ik toch wel linke soep en dus vroeg ik hem of hij zich in ging dekken voor een eventuele short squeeze.
Hoogst risicovol
Immers, ongeveer elke belegger die short mag gaan, zat het afgelopen jaar wel enige tijd short in Unicredito. Nee, antwoorde de manager wiens gezicht steeds meer op zijn trui begon te lijken. De fundamentele zaken waren zo slecht, dat gaat vanzelf een keer mis.
Ik wist het nu zeker, dit is een hoogst risicovol beleggingsfonds met zeer matige risicoparameters. Zo hard als het fonds gestegen was, zo hard knettert het zaakje nu naar beneden. Ter illustratie, Unicredito sloot daags voor het referendumweekend op 2,08 euro en staat nu op 2,42 euro (+16%).
Ongetwijfeld zijn de problemen bij deze bank nog niet opgelost, de vraag is hoe sterk de zenuwen van zijn investeerders zijn om dit avontuur met hem uit te zitten.
Geen jaar negatief
En dan onze Schot, die zijn presentatie begon met de opmerking dat er geen makkelijkere manier is om geld te verliezen dan short te gaan. Dat wetende, zo vertelde hij ons, moet je heel anders handelen met shortposities dan met longposities.
Zijn trackrecord is vrij onberispelijk, maar het belangrijkste is, dat hij aantoonbaar nooit te veel risico in zijn portefeuille heeft genomen.
Hij vertelde ons waarop hij zich concentreert; hij kijkt naar de balansen en de cashflow binnen bedrijven en controleert als een forensisch accountant of er geen opmerkelijk discrepanties zitten tussen wat een bedrijf zegt en hoe de kastromen zich gedragen.
Verder heeft hij geen mening over de macro-economie, monetair beleid of geopolitieke ontwikkelingen. Het fonds noteert soms een klein minnetje, maar veelal kleine plusjes waardoor er nog geen jaar met een negatief resultaat is afgesloten.
Geen garanties
Natuurlijk geen enkele garantie voor de toekomst, maar een kijkje onder de motorkap maakt veel meer duidelijk dan een grafiekje met de prestaties over de afgelopen jaar. En voor mij een bevestiging van mijn lijfspreuk: een goede belegger weet wat hij niet weet en kent te allen tijde zijn risico.
Tot slot, ik heb bewust de namen van de fondsen niet genoemd. Bovenstaande is een feitelijke weergave, maar ik wil geen beleggingsopinie of voorkeur voor individuele beleggingsfondsen uitdragen.