It was twenty years ago today, zou Sergeant Pepper's Lonely Hearts Club Band zingen. Ja, op 5 december 1996 deed voormalige Fed-voorzitter (1987-2006) Alan Greenspan (1926) zijn legendarische irrational exuberance uitspraak. Dat ging zo:
Clearly, sustained low inflation implies less uncertainty about the future, and lower risk premiums imply higher prices of stocks and other earning assets. We can see that in the inverse relationship exhibited by price/earnings ratios and the rate of inflation in the past.
But how do we know when irrational exuberance has unduly escalated asset values, which then become subject to unexpected and prolonged contractions as they have in Japan over the past decade?
Greenspan waarschuwde met die kreet klip en klaar dat hij de beurzen en markten wel erg duur begon te vinden. De bullmarket sinds 1981 of 1987 (het is maar hoe u rekent) raasde in die dagen maar door. En tegen dat enthousiasme waarschuwde Greenspan. Uniek, want dat doen centrale bankiers zelden tot nooit.
De krach van 2000
We weten hoe het afliep. Na 2000 klapte de boel. Irrational exuberance is overigens een kreet en boek van niemand minder dan Nobelprijs-winnaar Robert Shiller. Enfin, wie anders dan de bekende Amerikaanse buy & hold belegger Eddy Elfenbein herinnert ons vandaag aan dit historische beursfeitje. Leuk verhaal van hem ook:
Laat ik proberen te achterhalen in hoeverre Greenspan toen gelijk had en ook heeft gekregen. Ik geef u eerst de (maand)grafieken van S&P 500 en AEX, geïndexeerd vanaf 100 in december 1996. Het zijn prijs- en total return indices ofwel inclusief herbelegd dividend. Zo bezien heeft de geschiedenis Greenspan ingehaald :-)
Peperduur
Beetje flauw. Zijn waarschuwing ging over het hier en nu in december 1996. Hij keek zeker niet twintig jaar vooruit. Gelet op de koerswinstverhoudingen in 1996, de eerste, gemakkelijkste, maar zeker niet de enige maatstaf om te meten of de beurs duur is, had hij zeker gelijk.De markten waren duur en vierden feest.
Beetje moeizaam grafiekje, maar u ziet dat de gerealiseerde (niet die verwachte) koerswinstverhouding van de S&P 500 toen rond dertig lag. Jeuj. Het valt u ook meteen op dat dit historisch duur was. Peperduur. Veel te duur zelfs. En zo is die irrational exuberance uitspraak een geheel eigen leven gaan leiden op de beurs.
Over irrational en solvent
Dat was namelijk dat Greenspan de beurskrach van 2000 voorspelde. Dat mag u zelf beoordelen. Want u ziet ook dat de markten per saldo nog drie tot vier jaar lang door feestten en nog veel duurder werden. Daarom mag u ook concluderen dat hij te vroeg was, of zelfs ongelijk had, als uw horizon kort of lang is op de beurs.
U mag ook stellen dat de beurs al 25 jaar veel te duur is. Hoe dan ook, ondanks Al Die Toestanden sinds irrational exuberance komt de herbelegde S&P 500 nu precies uit op het langjarig gemiddelde van 7,5% per jaar. De AEX veel minder, slechts +5,5% herbelegd. Onze index had haar irrational exuberance al gehad.
Dat leid ik af uit de AEX herbeleggingsindex, die sinds de start in maart 1983 nu gemiddeld nog altijd op 11% staat. Ik denk alleen niet dat Greenspan onze index op het oog had, toen hij dit zei. Nu is er nog een bekende irrational quote over de beurs en wel van John Maynard Keynes himself: Uitleg niet nodig :-)
The market can stay irrational longer than you can stay solvent
Zelf ben ik lange termijnbelegger en koop ik iedere maand de markt voor hetzelfde bedrag. Dat is omdat ik zoveel van dergelijke data onder ogen heb gehad en over heb geschreven. Ik volg nu louter de markt en heb er geen mening over waar die naar toe gaat. Zolang de winsten op lange termijn maar stijgen, zit ik vanzelf goed.