Gisteren stond er een interessant interview in het Financieele Dagblad (FD) met Harold de Boer. De Boer is baas bij Transtrend, een groot Nederlands hedgefonds. Transtrend is zelfstandig dochter van vermogensbeheerder Robeco.
Het hedgefonds probeert rendement te behalen door op alle mogelijke markttrends in te spelen, of die nou neerwaarts of opwaarts gericht zijn.
Tot 2008 was het fonds daar heel succesvol in. Over de periode 2000 tot 2008 werd met het standard risk euro-fonds een rendement behaald van 144%, ofwel een fraaie 10,5% per jaar. Daarna kwam de klad er in. Vanaf 2008 tot en met 2015 werd er per saldo geen rendement meer behaald.
Dit jaar perst het fonds er een, gezien de lastige marktomstandigheden, alleszins acceptabel plusje van 2% uit. Maar het is duidelijk, de mooie rendementstijden van weleer lijken voorbij.
Helemaal niet slecht
Dat zagen ze bij Transtrend al in een vroeg stadium, namelijk in 2012. De modellen waarop de beleggingsbeslissingen tot stand kwamen, werden aangepast. Of het geholpen heeft, is niet helemaal duidelijk.
In 2014 werd een mooie score van 10,6% behaald, maar de andere jaren schommelde het resultaat rond de 0%. Nu denk ik dat Transtrend het door de jaren helemaal niet slecht heeft gedaan, ook met de magere jaren na 2008 in gedachte.
De grootste neerwaartse schok was in 2009, toen het fonds met bijna 8% in waarde daalde. Veel standaard aandelenfondsen zouden zo'n prestatie, onder af en toe zeer moeilijke omstandigheden, graag hebben neergezet.
Passieve beleggers
Tot zover de complimentjes voor de prestaties van Transtrend. In het interview met het FD kom ik een aantal stellingen van De Boer tegen waar ik grote vraagtekens bij heb. In feite vind ik ze onbegrijpelijk.
De Transtrend-CEO stelt dat de markten sinds 2008 zijn veranderd. Er is steeds minder sprake van fundamentele analyse. De grote boosdoener is de populariteit van passief beleggen, aldus De Boer. "Beleggers kopen maïs, zonder aan maïs te denken. Ze kopen de Goldman Sachs Commodity Index."
Een tweede voorbeeld is het drama met Griekse leningen. Door passieve beleggers werden Griekse leningen te lang gekocht, en vond geen marktcorrigerende rentestijging plaats. De rampzalige gevolgen daarvan is passieve beleggers aan te rekenen.
Zelf de oorzaak
Het is ongelooflijk dit uit de mond te horen van de hoofdverantwoordelijke van een fonds dat als hoofdstrategie heeft het opsporen van trends in de markt. Transtrend, de naam laat niets te raden over, doet niet anders dan met modellen dit soort trends waar te nemen.
Er is geen sprake van enige fundamentele analyse. Transtrend zal zelf juist maïs kopen als de prijs in een stijgende trend is, en laat zich niets gelegen liggen aan de achterliggende oorzaak van die stijging.
Dat is nog verwerpelijker dan passief beleggen. Het is een strategie die blindelings een trend versterkt, waar geheel verkeerde fundamentele factoren aan ten grondslag kunnen liggen.
Kritischer toezichthouder
Nog bonter wordt het als De Boer aangeeft het niet te begrijpen dat de toezichthouders passieve, marktondermijnende strategieën promoten.
Ten eerste betwijfel ik het, laat ik het eens opnemen voor AFM, dat er sprake is van promoten. De toezichthouder wil alleen aangeven dat een goedkoop passief fonds een goede keuze is ten opzichte van een duur actief fonds als dat fonds zijn toegevoegde waarde niet kan laten zien.
Maar afgezien daarvan, als passief beleggen marktondermijnend is, dan zijn trendvolgende strategieën dat zeker. Wil De Boer een meer kritische toezichthouder voor Transtrend en soortgelijke fondsen?
De klacht over veranderende markten die niet meer op basis van fundamentele research functioneren, is voor een hedgefonds merkwaardig. Juist toenemende inefficiënties in de markt moeten een bron zijn voor nieuwe mooie toekomstige rendementen voor fondsen die erop gericht zijn daarvan te profiteren.
Juist efficiënter
Laat die passieve beleggers maar lekker marktverstorend werken, zou ik als hedgefondsmanager denken. De rendementen lopen dan als vanzelf in de hedgefuik. Echter, ik heb het idee dat de stelling dat door passief beleggen de markten minder efficiënt zijn geworden, niet gestaafd wordt door de feiten.
In ieder geval niet de feiten zoals Transtrend die zelf levert met zijn prestaties sinds 2000. In het interview geeft De Boer aan dat de computers van Transtrend inefficiënties in de markt opzoeken, om daar vervolgens van te profiteren.
Het feit dat de Transtrend-rendementen sinds 2008 significant lager zijn dan de jaren ervoor, toen passief beleggen nauwelijks een rol speelde, wijst er op dat markten mogelijk juist efficiënter zijn geworden.
Passieve beleggers reageren veel minder op allerlei geruchten over individuele bedrijven, waardoor afwijkende prijsvorming minder vaak voorkomt. Transtrend wordt geleid door een kundige beheerder, maar die er merkwaardige ideeën op nahoudt als het gaat om de strategie die hij zelf omarmt.