Wat er in de afgelopen maanden op de financiële markten is gebeurd, tart elke verbeelding. Anders gesteld: als u tien jaar geleden tegen iemand had verteld dat we vandaag met negatieve rentes zaten opgezadeld, dat er maandelijks miljarden nieuwe euro’s in het systeem geïnjecteerd worden om het overeind te houden, dan had die persoon je u wellicht voor gek verklaard.
En toch is dit precies wat er vandaag afspeelt. Mario Draghi, topman van de ECB, verhoogde opnieuw de inzet op het monetaire dambord. Allemaal erg hallucinant, als u het mij vraagt. Te meer omdat het steeds minder zoden aan de dijk zet. Hoe hoger de bedragen, hoe minder het effect.
En toch lijken de centrale bankiers hun stappen niet te herzien. Draghi denkt er over na om de finale tool in te zetten: helikoptergeld. Het rechtstreeks stimuleren van de economie met nieuwe valuta. Het einde van de rit voor een centrale bankier. Want meer dan dat kan hij niet meer doen om de boel op te krikken.
Einde oefening
Hierna is het letterlijk en figuurlijk einde oefening. Eerlijk gezegd zitten we volgens mij al langer in een doodlopend straatje. Het effect ebt weg en de resultaten zijn steeds minder. Uiteindelijk komt dit verhaal vanzelf tot stilstand. We moeten het anders gaan aanpakken.
Wat mij betreft moeten we back to basics. Het huidige systeem moet op de schop, en lijkt geen andere oplossing meer. Anders blijven we maar aanmodderen en de problemen voor ons uitschuiven. Bij dit pappen en nathouden is uiteindelijk niemand gebaat, vooral de toekomstige generaties niet.
We moeten afkicken van de schuldenbubbel, en terug naar de basis. Een economie opblazen met financiële lucht levert uiteindelijk precies dat op: lucht. De huidige megalomane schuldenbergen moeten van de baan, voor we weer verder kunnen. Een pijnlijk, maar onvermijdelijk proces.
Prijscrash
Ik vermoed dat dit zal gebeuren via de invoering van een of meerdere nieuwe munten, waardoor de koopkracht van de met schuldbeladen gemeenschap drastisch zal krimpen. Gedaan met het activeren van toekomstige (mogelijke) groei.
We moeten gaan leven in het heden, willen we opnieuw een gezond systeem met elkaar onderhouden. Daarnaast zullen we weer moeten terugplooien op de fundamenten. Eerlijk concurrentie en prijszetting moet weer de bovenhand krijgen.
Prijsmanipulaties via internationale handelsmarkten, bijvoorbeeld futuremarkten, zijn uit den boze. Het levert een bijzonder grote onbalans op, waardoor het prijsmechanisme verstoord wordt. Kijkt u maar wat er met de huidige prijszetting in de grondstoffenmarkt gebeurd bij een verschuiving: een ongeziene prijscrash.
Een zuiver systeem
Dit zijn de uitwassen van een onstabiel financieel systeem, en niet die van een complete uitval van de vraag of overaanbod. Het zal er tevens voor zorgen dat het bbp gelijkmatiger verdeeld wordt over de continenten, waardoor oneerlijke concurrentie minder kans krijgt, maar waar ook industriële landen weer hun productieapparaat kunnen opbouwen.
Wie vandaag naar het Westen kijkt, ziet enkel een diensteneconomie, terwijl de productie vooral in opkomende landen zit. Het is eerder de goede combinatie van beide onderdelen die een stelsel gezond kan maken.
En zo kan ik nog wel verder doorbomen over wat er zo fout gaat in dit systeem, en wat mogelijke oplossingen kunnen gaan zijn. Maar alles begint bij een zuiver systeem. Een systeem van vrije marktwerking, waar een centrale bank in feite een overbodig gegeven is.
Recessie noodzakelijk
De markt zuivert zichzelf namelijk altijd, de ene keer gematigd, de andere keer eens heftig. Maar dit hoort nu eenmaal bij de werking van een vrije markt. Wie niet tegen een stootje kan, die doet iets niet goed met z’n eigen huishouden.
Een recessie is overigens noodzakelijk om excessen uit het systeem weg te werken. Dat hoort er ook bij. Dat moet er zelfs bij horen, dat maakt een vrijemarkteconomie juist zo bijzonder, het zelfcorrigerende vermogen.
Maar dit kan enkel als de markt ook daadwerkelijk vrij is. En niet gestuurd wordt vanuit een centraal orgaan zoals een centrale bank. Laten we van de huidige crisis gebruik maken om terug naar de basis te keren en het kapitalisme zijn werk laten doen.
Het heeft ons decennia van ongekende welvaart gebracht. Als we dit nog decennia willen volhouden, is het nu de hoogste tijd om het roer om te gooien en back to basics te gaan met het financiële systeem.