Het merendeel van de wereldwijd genoteerde aandelen zit zonder twijfel in een zeepbel. De koersen gaan immers jaar-in-jaar-uit sneller omhoog, dan de winsten en omzetten van bedrijven. Dit kan heel lang goed gaan. Het is wel wachten op een gebeurtenis die deze zeepbel laat knappen.
In 2008 duwde de Amerikaanse huizenmarkt de Amerikaanse economie (en de economie van de rest van de wereld) het ravijn in. Wereldwijd gingen de aandelen vervolgens sterk naar beneden. Wat laat de zeepbel nu klappen?
Schalie?
De Amerikaanse schaliesector staat hoog op mijn lijstje. Ik werk nu 100% voor mezelf en heb daardoor niet meer de beschikking over een Bloomberg Terminal. Ik gebruik daarom ter onderbouwing een paar grafieken die door Julian Bridgen van Marco Intelligence gemaakt zijn.
In de eerste grafiek geeft de gele lijn de olieproductie in de Verenigde Staten aan. Volgens Bloomberg ligt de gemiddelde breakeven-prijs voor schaliebedrijven rond de 80 dollar.
Het is daarom niet vreemd dat toen de olieprijs een paar jaar gelden boven de 80 dollar kwam, dit is de witte lijn, de Amerikaanse olieproductie door het dak ging:
Klik op de grafiek voor een grote versie
Winning van schaliegas vindt hoofzakelijk plaats in acht Amerikaanse staten. De economische groei in deze staten is een stuk hoger dan de totale Amerikaanse groei:
Klik op de grafiek voor een grote versie
Er is geen enkele stad in de Verenigde Staten waar meer gebouwen in de steigers staan dan in de hoofdstad van de oliestaat Texas.
Klik op de grafiek voor een grote versie
De gebouwen zijn nog niet af, maar de vraag is of al dat nieuwe vastgoed wel nodig is. Het aantal plekken (rigs) waar olie uit de grond komt, daalt namelijk in een snel tempo:
Klik op de grafiek voor een grote versie
In de bovenstaande grafiek is ook te zien, dat de Amerikaanse staalproductie hoog gecorreleerd is met de Amerikaanse oliesector. De schaliesector gebruikt namelijk een hoop staal om olie uit de grond te halen.
De multiplier
Het is niet alleen staal dat de gevolgen van de krimpende Amerikaanse oliesector voelt. Minder activiteit in de olie-industrie betekent namelijk ook minder lunchtentjes, kinderopvang, kappers, supermarkten en ga zo maar door. Dit is de multiplier. Er verdwijnt één baan, waardoor er meerdere andere banen ook verdwijnen.
Analisten kijken naar de huidige Amerikaanse economische cijfers en zijn met stomheid geslagen. Zij zitten er namelijk het meeste naast sinds 2009, een jaar uit de wereldwijde recessie!
In de volgende grafiek ziet u het verschil tussen de verwachting van analisten en de uitkomt van economische cijfers:
Klik op de grafiek voor een grote versie
In de loop van 2015 is duidelijk of de schaliesector de Amerikaanse economie in een recessie heeft geduwd. De Amerikaanse economie koelt sowieso flink af. Het is moeilijk voor te stellen dat de aandelenzeepbel in een dergelijk klimaat verder aanzwelt.