Met dit grijze weer zit ik veel binnen. Ik denk dan wel eens na over een verbouwing, of ga dromen van een nieuwbouwpand… Het zou u niet verbazen dat het voor mij wel duurzame bouw moet zijn. Daar zijn veel bedrijven met interessante innovaties bezig.
Wat is duurzaam bouwen? Duurzaam bouwen is al bijna geen keuze meer. Met Europees beleid wordt ingezet op energieneutraal bouwen in 2020. Een energieneutraal pand heeft geen energie van buitenaf nodig. Naast energiezuinigheid gaat het bij duurzaam ook om watergebruik en ventilatie.
En tijdens de bouw wordt gekeken naar verantwoorde bouwmaterialen. Die zijn bepalend voor levensduur, onderhoud, comfort, energiegebruik en mogelijkheden voor recycling.
Bekende producenten van bouwmateriaal zijn:
Vooral CRH en Imerys kijken naast duurzame winning van grondstoffen en bouwmaterialen naar gebruik, onderhoud en hergebruik. Een slimme omgang met materiaal helpt hun klanten, de grote bouwbedrijven, om milieu en kosten te besparen.
Zand is onmisbaar
Waar komt het materiaal vandaan? In de bouw worden verschillende grondstoffen gebruikt, maar vooral veel zand. Zand is onmisbaar voor het maken van beton en asfalt. Zo is er voor de verstedelijking in China in de afgelopen drie jaar (!) meer zand gebruikt dan in de Verenigde Staten in de gehele twintigste eeuw!
Als we – in beperkte mate – zand van de zeebodem halen, dan voert het water weer nieuw zand aan. Maar als we zand uit groeven van het vaste land halen, kan de natuur het bijna niet herstellen.
Bedrijven (in goed gereguleerde markten) moeten het gebied dan voor een nieuwe bestemming gereed maken. Soms is dat hoogwaterbestrijding, soms het kweken van vis, een andere keer landbouw of recreatie.
Arbeidsomstandigheden
Bij het winnen van zand is het belangrijk dat het bedrijf rekening houdt met het milieu, maar ook met de werkomstandigheden. Vooral in landen als China en India hebben werknemers vaak weinig rechten. Ongeoorloofd overwerk, onhaalbare productiedoelstellingen en de afwezigheid van vakbonden komen vaak voor.
Slechte arbeidsomstandigheden leiden in het beste geval tot aandoeningen aan de luchtwegen, maar vaak ook tot veel (dodelijke) ongelukken.
Nadat de grondstoffen zijn gewonnen worden ze verwerkt tot bijvoorbeeld bakstenen of cement, het bindmiddel van beton. Beton is het belangrijkste bouwmateriaal ter wereld. Het wordt gebruikt voor bestratingen, bruggen, rioleringen, kantoorgebouwen en woningen.
Om cement te maken is veel energie nodig, tot wel 40% van de totale productiekosten.
Energieslurpers
Wat als het pand er eenmaal staat? Hoewel cementproductie energieslurpend is, is de gebruiksfase van een gebouw het meest bepalend voor de totale CO2-uitstoot. Bewoners gebruiken immers decennia lang verwarming en elektriciteit.
Daarom is het verstandig dat architecten kijken naar de energie-eigenschappen van bouwmaterialen.
- CRH brengt met ademend en isolerend kalkzandsteen energiezuinig wonen een stapje dichterbij.
- Imerys levert dakpannen waarmee energie kan worden opgewekt via ingebouwde zonnepanelen.
En als een pand ooit gesloopt of gerenoveerd wordt, dan ontstaat er veel afval. Puin wordt graag gebruikt als funderingsmateriaal in de wegenbouw. Door strengere regelgeving wordt dat lastiger, en moeten bedrijven investeren in recyclage.
Zo zijn onderdelen van bouwpuin al als nieuwe grondstof voor cement ingezet. Het aandeel van innovatieve producten in de totale omzet van de grote productie- en bouwbedrijven is nu nog klein.
Druk vanuit wet- en regelgeving om klimaatverandering tegen te gaan, maar ook stijgende kosten voor grondstoffen, verhogen nu de prikkels om dat aandeel te doen stijgen.
Dit artikel is tot stand gekomen met dank aan Bas Wetzelaer, ESG-analist bij Actiam. Actiam houdt op moment van schrijven (3 maart 2015) namens haar klanten aandelen in genoemde bedrijven.