Beleggingsfondsen in Nederland zitten niet te wachten op een heksenjacht. Met een schuin oog houden ze de activiteiten van Elliot Spitzer, de openbaar aanklager van New York in de gaten.
Diverse beleggingsfondsen worden daar beschuldigd van onoorbare praktijken. Met name het bevoordelen van institutionele klanten ten opzichte van particuliere beleggers wordt aangepakt.
U begrijpt het, onder het mom van ‘voor wat, hoort wat’ krijgen deze grote institutionele beleggers bijvoorbeeld de gelegenheid om in de after trading hours te handelen.
Als tegenprestatie beleggen ze dan wat geld in een ander fonds van dezelfde beheerder. Zo verdelen ouwe jongens het krentenbrood.
Klinkende munt
De toezichthouder in Nederland, de AFM, is een onderzoek begonnen naar de transparantie van Nederlandse beleggingsfondsen. En die laat nogal te wensen over. Klanten weten nauwelijks hoeveel kosten ze betalen, laat staan waar dat geld voor gebruikt wordt.
Dat klanten bij de keuze van beleggingsfondsen het kostenaspect nauwelijks in hun overweging betrekken, is niet van belang. Dat ze het prospectus zelden of nooit opvragen evenmin. De aanbieder moet gewoon duidelijkheid bieden. Opvallend genoeg wil de meerderheid, ruim tweederde volgens een onderzoek van Morningstar, dat ook.
Openheid en transparantie is goed voor het vertrouwen, en vertrouwen betaalt zich uit in klinkende munt. Zo gek is het dus niet dat zij grotere transparantie toejuichen. De hele sector is daarbij gebaat. En, na een aantal magere jaren begint de consument, in navolging van de financieel journalist, wat meer op de kosten te letten.
Doe maar luxe in Luxemburg
De financiële wereld moet brandschoon zijn, liet de AFM eerder deze week weten. De regels voor beleggingsfondsen worden dan ook aangetrokken. Belangenverstrengeling moet worden voorkomen en de eisen aan de administratieve administratie worden verscherpt. De zorgplicht wordt ook voor beleggingsfondsen ingesteld. Ook in België en Luxemburg zijn onderzoeken gestart.
Luxemburg is van oudsher, vanwege de wetgeving, de luxe thuisbasis van beleggingsinstellingen. Die positie wordt, zeker vanuit Nederlands oogpunt, steeds sterker. Fortis verhuist middels fusies met Luxemburgse fondsen, tien van de elf beleggingsfondsen naar het Groothertogdom. Alleen vlaggenschip OBAM blijft in Nederland genoteerd.
En Robeco fuseert en saneert nog veel driftiger. Liefst 39 Nederlandse beleggingsfondsen verdwijnen naar het ministaatje. Uiteraard blijven de grote fondsen wel in Nederland genoteerd en vanuit Rotterdam beheerd worden. De verschuiving van Nederland naar Luxemburg, in de periode maart-juni 2004, heeft enkele ingrijpende gevolgen voor de belegger.
Sandwich spread
Omdat de fondsen hun beursnotering verliezen, zijn ze niet meer via de beurs bespeelbaar. Ze worden nog maar één keer per dag verhandeld, tegen intrinsieke waarde. Schokkend? Nou, nee want de Nederlandse fondsaanbieders conformeren zich hiermee aan het gangbare concept wereldwijd.
Een voordeel is bovendien dat de spread verdwijnt. Voor beleggingsfondsen die via de beurs worden gekocht betaalt u een opslag boven de koers en bij verkopen gaat er een afslag van de koers af. Dat is dus de zogenaamde spread, het verschil tussen bied- en laatkoersen. Die spread kan oplopen tot een procentje of drie. Die houdt u nu in uw zak. U wordt niet langer in deze spread gesandwitchd.
Mooi meegenomen, zegt u en u heeft gelijk. Maar, de aanbieders zijn niet gek, natuurlijk. Omdat u dat misschien nog niet wist, leggen we het u uit. De transactiekosten van Robeco-fondsen in Luxemburg – en dat is straks de grote meerderheid – kosten u via Robeco Direct straks 0,6% van internet. Voor de Nederlandse fondsen was dat 0,3%. En de transactiekosten via de telefoon, die gaan van 0,4% naar 1%.
Doe de test
Volgens Robeco springt u er echter nog altijd goed uit. Het voordeel van de verdwenen spread is in veel gevallen groter dan de verhoogde transactiekosten. In ieder geval, stelt Robeco op haar website, is de kostenstructuur transparanter geworden. Robeco blij, AFM blij, klant blij.
Laten we de transparantietest eens doen. De vraag is simpel. Hoe groot moet de minimum transactie zijn, in een fonds dat van Nederland naar Luxemburg verkast, om een kostenvoordeel voor de belegger op te leveren? U mag hierbij uitgaan van de goedkopere variant, dus de internettransactie en van een oude spread van 3%.
Mailt u het antwoord naar IEX.nl-redactie.
Peter van Kleef
, eerder bekend als Debutant op deze site, is nu redacteur bij IEX.nl. Op moment van publicatie had Van Kleef geen positie in de genoemde
aandelen. De informatie in deze column is niet bedoeld als professioneel
beleggingsadvies of als aanbeveling tot het doen van bepaalde beleggingen. Uw
reactie is welkom op peter@iex.nl