Een belangrijke reden voor de beren om van aandelen af te blijven, is de angst dat de Amerikaanse consument stopt met nog meer consumeren. Nu de hypotheekrente weer stijgt, zet Joe Sixpackniet zijn hypotheek om naar eentje met een nog lagere rente.
In de meeste gevallen werd zijn lening ook hoger en met het overgebleven geld kon hij leuke dingen doen. De laatste golf van omzettingen hebben we in juli gezien, toen de laatste geldleners zich realiseerden dat de rente steeg.
Daarom zetten ze snel hun hypotheek over. Aan het de koers van ABN Amro is al te zien, dat aandelenbeleggers hier rekening mee houden. Deze hypotheekoversluitingen zijn een belangrijke winstbron voor De Bank.
Belastingverlagingen
De stieren roepen daartegen dat in de tweede helft van 2003 de belastingvoordelen effect sorteren. De consument houdt meer geld over en zoals we dat van Joe gewend zijn, gaat hij dat uitgeven. Lagere belastingen hebben ook een negatieve kant en dat is dat het financieringstekort van de Amerikaanse overheid verder oploopt naar zo’n 500 miljard dollar.
Dat lijkt een gigantisch bedrag, maar in percentages uitgedrukt van de economie is het niet meer dan de tekorten van Duitsland en Frankrijk. Deze landen hebben daarbij geen troepen in Irak gelegerd. De meeste beren er van uit gaan dat Joe, de bron van de huidige economische groei, droog komt te staan.
Alleen valt dan het cijfer van het aantal verkochte nieuwe huizen op. Het was zelfs het op één na hoogste cijfer ooit. Nu is dat misschien een laatste boostvoordat de finale terugval komt, maar voorlopig zijn deze cijfers goed. In datzelfde licht is ook het aantal verkochte auto’s vreemd te noemen - wellicht ook hier een laatste boost.
Consumentenvertrouwen
In sommige kranten lees ik verhalen dat het consumentenvertrouwen stijgt en dat het laatste cijfer beter was dan verwacht. Dit is een positieve benadering, als u naar de cijfers van de afgelopen dertig jaar kijkt. Het cijfer is in vergelijking tot de booming ninetiesnog steeds laag. Als u goed kijkt, ziet u dat het laatste cijfer inderdaad omhoog is gericht.
U ziet ook dat de uitkomsten van deze enquête vaak fluctueren…
Werkloosheid
Hoe meer mensen zonder baan, hoe meer Joe beseft dat hem dat ook kan overkomen en hoe minder hij besteedt. Het percentage werklozen liep in de afgelopen jaren fors op en bedraagt nu 6,2%. Dat is zorgwekkend, maar in historisch perspectief gezien valt het mee. Het is niet meer dan het gemiddelde over de afgelopen dertig jaar.
Let op, als belegger moet u beseffen dat werkloosheid een indicator is die achterloopt op de economie. Bedrijven nemen ten slotte pas werknemers aan, als ze er zeker van zijn dat het herstel echt is.
Schulden
Het financiële plaatje van Joe? De schulden van de familie Sixpack zijn nog steeds bijzonder hoog. In een normale recessie zien we een dip in de schuldenpositie, zoals in 1981 en 1990. Op dit moment is er juist een piek. Hoewel, uiteindelijk vallen de financieringslasten, net als bij de bedrijven, mee door de lagere rente.
In de grafiek ziet u de ontwikkeling van de totale financieringslasten. De twee lijnen daaronder zijn de twee componenten: de interestlasten op de persoonlijke leningen en die op de hypotheken.
Benzineprijzen stijgen
Als laatste komt er nog gevaar uit onverwachte hoek. De prijs van benzine rijst de pan uit. Op dit moment kost een gallon (3,8 liter) regular benzine in Californië 2,06 dollar. Dit is de hoogste prijs ooit en dat is net op het moment dat Joe met het geld van zijn verhoogde hypotheek een benzineslurpende sports utility vehicle(suv) heeft gekocht.
Dat slaat een aardig gat in zijn maandbudget. Hoewel het geen doorslaggevend argument is, is het zeker geen plus. Kortom, per saldo is de Amerikaanse consument nog steeds een plus voor de economie en de beurs. Mijn gezonde verstand zegt dat dit niet lang meer kan duren.
Corné van Zeijl is hoofd beleggingen bij Zurich, waar hij eindverantwoordelijk is voor de beleggingsportefeuilles. Van Zeijl schrijft zijn columns op persoonlijke titel. Voor de Zurich portefeuille belegt hij voornamelijk in fondsen met een marktkapitalisatie van minimaal 1 miljard euro. De informatie in zijn columns is niet bedoeld als professioneel beleggingsadvies of als aanbeveling tot het doen van bepaalde beleggingen. Uw reactie is welkom op vanzeijl@iex.nl.