Op de financiële markten worden de prijzen van activa zoals aandelen, obligaties en grondstoffen in toenemende mate bepaald door de wisselkoersen. Deze enorme markten zijn niet enkel afhankelijk van de vraag- en aanboddynamiek, maar steeds meer van de posities van de centrale banken en hun monetair beleid.
De Fed bereidt zich nu stilaan en gradueel voor op een eerste renteverhoging, terwijl de Europese Centrale Bank (ECB) ook bijkomende stimulusmaatregelen wil nemen. Dit geeft aan dat er een divergerende situatie is tussen de Verenigde Staten en Europa, voornamelijk met betrekking tot inflatie en economische activiteit.
Terwijl de inflatie in de Verenigde Staten stilaan opnieuw naar de 2%-doelstelling evolueert, flirt de eurozone momenteel nog steeds met deflatie – in België werd in de voorbije maand zelfs voor het eerst deflatie opgemeten sinds 2009 – en daalt de headline-inflatie richting 0,4%.
Zwakke euro
De relatieve trend inzake monetair beleid begint nu (eindelijk) een significante invloed te hebben op de euro-dollarwisselkoers. Sinds het begin van de maand mei heeft de Amerikaanse dollar meer dan 6% gewonnen op de euro.
De dollarindex stijgt nu al tien weken op rij, en dat is de sterkste prestatie in meer dan veertig jaar, sinds de Bretton Woods-overeenkomst in elkaar stortte op 15 augustus 1971. Het is een effect dat de ECB graag ziet, want dat betekent natuurlijk dat de euro fors verzwakt tegenover de greenback.
Zulks is goed nieuws voor de Europese bedrijven, voornamelijk dan de exporteurs. Maar dat lokt dan weer kritiek uit van voornamelijk Duitse economen, die vaak streng in de leer zijn en vinden dat een zwakkere euro vooral de structurele problemen van de zwakkere eurolanden verdoezelt.
Slechte zaak
Ze vinden dat de ECB zich te veel laat leiden door de politieke wens de euro te verzwakken om de export aan te zwengelen. Die druk komt voornamelijk uit Frankrijk en Italië, aldus ECB-hoofdeconoom Jürgen Stark.
Vooral de landen die hun economie niet willen hervormen, spinnen garen bij een zwakkere euro. Een slechte zaak voor de geloofwaardigheid van de ECB, vindt Stark.
Klik op de grafiek voor een grote versie
Valuta’s voorspellen is een aartsmoeilijke zaak, en in feite wil ik me daar zelfs niet aan wagen.
Nog lagere euro
Maar aangezien de Fed de komende drie jaar heel waarschijnlijk de rente nog verschillende keren zal optrekken tot een niveau dat beduidend hoger ligt dan vandaag, terwijl de ECB extreem soepele monetaire politiek zal aanhouden, is er een kans dat deze divergerende visie de euro nog fors lager zal duwen tegenover de dollar.
Ook de grondstoffen lijden onder een sterkere dollar. Bij uitbreiding gaan grondstoffenmunten zoals de Australische dollar (AUD) fors lager tegenover de Amerikaanse dollar.
De CRB-index, die nauw samenhangt met de bewegingen van de AUD, gaat eveneens fors lager in concerto met de Australische munt. Ter informatie en herinnering: de CRB is een mandje van grondstoffen.
Klik op de grafiek voor een grote versie
Afnemende liquiditeit
En niet alleen de grondstoffen voelen de pijn van een stijgende dollar, ook de emerging markets doen het behoorlijk slecht. Groeilanden zijn per definitie bijzonder gevoelig voor een contractie van de wereldwijde liquiditeit. Deze markten zijn immers sterk afhankelijk van internationale kapitaalstromen.
Een stijgende dollar is een teken van afnemende wereldwijde liquiditeit. Dat heeft ervoor gezorgd dat de emerging markets de volledige winst van 17%, die ze hadden opgebouwd vanaf midden maart tot begin september, in amper twee weken tijd volledig zijn kwijtgespeeld!
En kijk ook maar eens naar de goudprijs, die in dollar zijn langetermijntrend sinds 2005 dreigt te doorbreken. Dit heeft bij beleggers voor de nodige onrust gezorgd.
Goudprijs omlaag
De daling van de goudprijs is een functie van de toegenomen risicoappetijt op financiële markten (vooral dankzij de records op Wall Street), maar ook een gevolg van de stijgende dollar, die vaak (maar niet altijd) invers gecorreleerd is met de goudprijs.
Klik op de grafiek voor een grote versie
Troost
Gelukkig is er voor beleggers die in euro denken nog een troost: de stijgende dollar heeft het gele metaal in eurotermen veel minder beïnvloed. Een kilogram goud kostte op het moment van schrijven immers nog meer dan 31.000 euro. De stijgende dollarkoers heeft een invloed op verschillende risicodragende activa.
Het is een trend waar we de komende periode rekening mee moeten houden. Maar een fundamentele trend wordt zelden helemaal kapotgemaakt door valutabewegingen. Het kan wel voor bijkomende volatiliteit zorgen.
Tegendraads ingestelde beleggers doen hier hun voordeel mee. Vooral voor goud is het sentiment barslecht. Zo raadt de helft van de gevolgde adviseurs in de Verenigde Staten aan om shortposities te nemen op goud. Vanuit contrair standpunt is dit een gedroomde situatie.
Ondanks de druk op korte termijn blijf ik de noodzaak van goud als een diversificatie in de portefeuille onderstrepen.