Onlangs schreef ik over het kweken van zalm, en de milieuproblemen die daarbij ontstaan. Dat is één kant van het verhaal. De andere kant is het samenspel van vraag en aanbod, en de langeretermijnimpact op de prijs.
De consument eet steeds vaker zalm. Tien jaar geleden was zalm iets bijzonders, een visje dat niet zomaar werd klaargemaakt, maar alleen bij bijzondere gelegenheden. Nu zit het in zo’n beetje elke fatsoenlijke take-away salade bij de AH to Go…
Die trend ontstond doordat consumenten zalm als bron van gezonde vetten ontdekten. En dan is het ook nog makkelijk en snel klaar te maken. Dit allemaal speelt niet alleen bij ons, maar ook in de Verenigde Staten en grote opkomende markten in Zuid-Amerika.
Beperkt aanbod
De productie van zalm loopt tegen natuurlijke grenzen aan.
- Ten eerste zijn er niet eindeloos veel plaatsen op aarde waar je zalm kunt kweken. Je hebt niet te koud water nodig dat op natuurlijke manier, bijvoorbeeld door sterke stromingen, schoon wordt gehouden.
- Ten tweede kun je niet eindeloos veel vissen in het water stoppen, dan riskeer je namelijk het ontstaan en de snelle verspreiding van ziektes. Daarom hebben overheden in de belangrijkste productielanden, zoals Schotland en Noorwegen, strenge milieuregels ingesteld. Er worden nog maar weinig nieuwe licenties voor het kweken van zalm uitgegeven.
- Ten derde moet je de zalm voeren. Dat gebeurt vaak met vismeel of ansjovis, die op zijn beurt ook schaars begint te worden.
Stijgende prijs
Die combinatie van beperkt aanbod en groeiende vraag leidt tot een goede business. De Noorse zalmexport steeg met éénderde ten opzichte van het jaar daarvoor.
Daar vaart niet alleen (vis)voerproducent Nutreco goed bij. Denk ook aan de Franse distributeur Direct Ocean, of de Noorse kweker Norway Royal Salmon. Die laatste wist in 2013 zijn hoogste winst ooit in haar meer dan twintigjarige geschiedenis te rapporteren.
Marine Harvest, gezeteld in Oslo, zag z’n winst vorig jaar zelfs verzesvoudigen. Dat bedrijf werd eerder dit jaar trouwens door Greenpeace ervan beschuldigd in Chili het milieu te vervuilen en het niet zo nauw te nemen met de rechten van de lokale bevolking.
Stevige vraag
Alles wijst er dus op dat de prijs van zalm alleen de weg omhoog kan blijven volgen. De meeste kenners gaan daar dan ook van uit. Toch zijn er ook waarschuwende signalen. Veel hangt er van af hoe de consument zal reageren.
Als hij zalm inmiddels als vast onderdeel van z’n dieet ziet, dan blijft de vraag stevig. Volumes zouden wel wat omlaag kunnen gaan, naarmate zalm als luxeproduct wordt ervaren. Wijkt de consument toch op grote schaal uit naar andere vissoorten of vlees, dan kunnen prijs en volume ook zomaar inzakken.
Voor Nutreco zou het niet zo veel uit moeten maken. Zalm, andere vis, of dieren voor vlees – ze moeten allemaal groeien en gevoerd worden. De gestage groei van het aandeel Nutreco over de laatste jaren is daarvan een reflectie.
Op moment van schrijven (23 mei 2014) houdt SNS AM namens haar klanten geen aandelen in genoemde bedrijven.