Ontwoekeren

Een half jaar geleden kwam ik direct in contact met de Kennisgroep Verzekeringsproducten. Deze kennisgroep neemt voor de gehele Belastingdienst standpunten in over de uitleg en toepassing van de fiscale wetgeving rond verzekeringsproducten.

Dit directe contact betekent dat ik in veel gevallen als eerste over bepaalde ingewikkelde fiscaliteiten kan schrijven. Vandaag ga ik dieper in op de fiscale voortzetting van de box 1-polis (KEW) en de box 1-spaarrekening (SEW).

Deze fiscale voortzetting is alleen mogelijk voor doorstromers. De eis is dan wel dat de doorstromer een andere woning koopt binnen het jaar plus het volgende jaar.

Een voorbeeld ter verduidelijking:

• Verkoop woning 1-7-2013
• Aankoop en passeerdatum notaris) volgende koopwoning voor 1-1-2015

Opeetscenario
Er zijn twee soorten box 1-polissen namelijk met en zonder een garantie betreffende de einduitkering. Bij een fiscale voortzetting van een box 1-polis zonder garantie is de betaalde maandpremie leidend. Die mag namelijk niet verhoogd worden.

Dit lijkt simpel, maar er zijn ook polissen waarbij er een overlijdensdekking is meeverzekerd, ook wel woekerpolissen genoemd vanwege de hoge kosten. Echter de overlijdensdekking zorgt vaak voor een soort opeetscenario.

In dit scenario is er steeds minder premie beschikbaar om te beleggen omdat steeds meer premie nodig is om de overlijdensdekking te verzekeren.

Een extreem fictief rekenvoorbeeld ter verduidelijking:

Beleggingpolis met maandpremie 200 euro, prognose einduitkering en dekking bij overlijden 100.000 euro.

Ontwoekeren
Om het opeetscenario te voorkomen, is er een mogelijkheid om de overlijdensdekking te verlagen naar 90% of 110% van de opgebouwde waarde in de verzekering. Fiscaal is dit toegestaan ook al stijgt daarmee het premiedeel voor de uitkering bij leven (de beleggingspremie).

Voor de echte overlijdensdekking wordt dan een aparte losse risicoverzekering gesloten buiten de KEW. Deze mogelijkheid is geschapen om de polissen te ontwoekeren omdat in de lopende polis nog maar een paar euro wordt onttrokken voor de overlijdensdekking.

Het volgende is dan van toepassing als we kijken naar jaar drie.

Beleggingpolis met maandpremie 200 euro, aparte losse risicoverzekering voor de overlijdensdekking van 100.000 euro is 17 euro.

Maandpremie
Door deze ontwoekerstap wordt de totale maandpremie 217 euro (was 200 euro) voor beide losse producten. Echter de stijgende jaarpremies voor de overlijdensdekking worden nu voorkomen.

Wie hierna de KEW fiscaal wil voortzetten naar een spaarrekening eigen woning, moet alleen nog rekening houden met de hoogte van de maandpremie van de KEW. Zoals eerder gemeld die mag niet hoger worden.

In mijn voorbeeld is dat 200 euro terwijl er aan de andere kant nog een premie wordt betaald van 17 euro voor de extra overlijdensdekking. Voor alle duidelijkheid: er is hier sprake van een fiscale voortzetting van een box 1-polis (KEW) naar een box 1-spaarrekening (SEW).

KEW naar KEW
Het is ook mogelijk dat u de box 1-polis (KEW) wil voortzetten in een box 1-polis (KEW) bij een andere verzekeraar. In dit geval moet er óók rekening worden gehouden met de totale premie van 200 euro inclusief dus de overlijdensdekking.

Voor de fiscale voortzetting zijn nu twee mogelijkheden.

• In de nieuwe KEW-polis wordt gewoon de overlijdensdekking afgesloten die op de oude polis aanwezig was. Dit betekent wel dat de beleggingspremie niet hoger wordt.

• De tweede mogelijkheid is om bij de omzetting de overlijdensdekking te verlagen naar 90% of 110% van de opgebouwde waarde in de verzekering. Hierdoor wordt de beleggingspremie hoger.

Het is dus niet vereist om voor de fiscale voortzetting een tussenstap te doen door eerst de overlijdensdekking te verlagen en daarna pas over te gaan naar de andere verzekeraar. Als een klant een hogere overlijdensdekking wenst, kan die apart worden afgesloten.

Uit dit voorbeeld blijkt dat het minder aantrekkelijk is om fiscaal over te hevelen van een box 1-polis naar een box 1-polis dan naar een box 1-spaarrekening.

Nu zijn er al niet veel mensen meer in Nederland die een box 1-polis (beleggen) willen hebben. Waarschijnlijk zitten de uitzonderingen op IEX.nl, zij mogen dan ook goed onderbouwd uitleggen waarom zij daarvoor kiezen.

KEW naar SEW
De fiscale voortzetting van een KEW naar een SEW is dus nog steeds mogelijk en aantrekkelijk. De afgelopen jaren heb ik al diverse keren geschreven hoe de woekerpolis moet worden aangepakt.

Banken moeten hun klanten met een box 1-beleggingspolis voorstellen om dit intern om te zetten naar een box 1-spaarrekening. Hierbij kunnen de banken direct een compensatie verrekenen voor de woekerpolis die als extra storting wordt meegenomen in de spaarrekening.

Is een interne omzetting niet mogelijk dan maar een externe! Er ontstaat een groot voordeel voor de bank en de klant: namelijk de uitkering is gegarandeerd. Ik blijf mij nog steeds verbazen dat deze oplossing nooit op tafel is gekomen om alle beleggingspolissen te ontwoekeren.

Een grote gemiste kans die heel veel geld gaat kosten voor compensatie. Bovendien hebben de kenners in de markt ook aangetoond door met een ander voorstel te komen, de werkelijke situatie onderschat te hebben.