Zijn we er toch ingetuind! De onsterfelijke woorden van wijlen sportcommentator Herman Kuiphof staan mij levendig bij. Zij vertolken mijn nog altijd bittere gevoelens over "1974". Ondanks de revanche in 1988 blijft destijds verloren voetbalfinale tegen Duitsland knagen.
Wat het zo erg maakte: we waren beter! Tenminste, zo voelde het. Met het voortschrijden der jaren en het telkenmale herzien van de beelden is nuancering op zijn plaats. We dachten dat we beter waren. Misschien was die 2-1 nederlaag meer terecht dan ik ooit zou willen toegeven.
Anno 2013 lijken we weer op een nederlaag tegen onze oosterburen aan te lopen. De risicopremie op Nederlandse staatsobligaties is te laag en moet omhoog, zo waarschuwt Ben Emons, portfolio manager bij het Duitse Pimco. De eerste vraag die mogelijk bij u opkomt: is Pacific Investment Management Co. Duits?
Waarschuwing is geen nieuws
De in Newport Beach (Californië) gevestigde obligatieboer, opgericht door Bill Gross, lijkt op het eerste gezicht 100% Amerikaans. Maar de vermogensbeheerder is volledig in handen van het Duitse Allianz. De "Duitse" Emons stelt dat onze rente eerder in de buurt van de Franse moet liggen. De economische en politieke situatie in ons land geven daar aanleiding toe.
Het is niet zo dat Pimco's aanval op Nederlandse staatsleningen per definitie voor een trendbreuk zal zorgen. De vermogensbeheerder is weliswaar groot, dat betekent nog niet dat hij zijn gelijk altijd aan zijn zijde heeft. In 2011 waarschuwde Gross voor US staatschuld, en vermeed hij een belegging in dit papier, dat toen ruim boven de 3% rendeerde.
Dat bleek geen goede actie, want de Amerikaanse rente daalde verder tot minder dan 2%. De waarschuwing ten aanzien van "onze" obligaties van Emons is ook al geen nieuw signaal. Al geruime tijd loopt het renteverschil met Duitsland op.
Renteverschil sinds 2011 afgenomen
Eind 2012 rendeerden Duitse 10-jaars staatsleningen 1,31%, terwijl de Nederlandse obligaties daar met 1,50% slechts 0,19% boven noteerden. Afgelopen dinsdag 6 augustus was de Nederlandse rente opgelopen tot 2,09%, terwijl de Duitse een veel geringere stijging tot 1,70% liet zien.
Het verschil met de Duitse rente is daarmee gestegen van 18 tot 59 basispunten. Een schommeling van de spread tussen Nederland en Duitsland is op zichzelf weinig bijzonder. Ook de omvang, zoals de afgelopen maanden is ontstaan, is niet uitzonderlijk. Weekblad Elsevier kopte op 15 november 2011: Groter verschil in rente tussen Nederland en Duitsland.
De Duitse rente was toen gedaald naar 1,78% , terwijl de Nederlandse was gestegen naar 2,40%. Nadien is het verschil weer flink afgenomen. Er is in dat opzicht geen reden tot zorg. Die zorg is al helemaal niet aan de orde als we kijken naar de reële rente. De reële rente is gelijk aan de nominale rente, verminderd met de geldontwaarding (inflatie).
Reële rente veel lager dan in Duitsland
De reële rente geeft de economische kosten van een lening voor de schuldenaar aan. Dan zien we ineens een heel ander plaatsje. In absolute termen doet de Nederlandse reële rente het goed ten opzichte van de Duitse rente. Kijkt u maar naar het volgende tabelletje.
| |
Ultimo 2012 |
|
|
6 augusts '13 |
|
|
| |
Nom.R |
Inflatie |
Reeel.R |
Nom.R |
Inflatie |
Reeel.R |
| Duitsland |
1,31% |
2,04% |
-0,73% |
1,70% |
1,86% |
-0,16% |
|
Nederland
|
1,50% |
3,37% |
-1,87% |
2,09% |
3,16% |
-1,07% |
bron: Financiële Diensten Amsterdam
De tabel geeft aan dat ultimo 2012 de nominale rente in Duitsland weliswaar lager was dan in Nederland, maar de reële rente in Nederland met -1,87% veel lager dan in Duitsland (-0,73%). Dat is een verschil in het voordeel van Nederland van maar liefst 1,14%! Per 6 augustus is de reële rente weliswaar opgelopen, en inderdaad harder dan bij onze oosterburen, maar nog steeds negatief.
Tegendoelpunt
In reële termen zijn onze leenkosten 0,91% lager dan in Duitsland. Mijn conclusie is dat de Nederlandse overheid in reële termen nog steeds veel goedkoper leent dan de Duitse. Dat het verschil iets is afgenomen zie ik als een tegendoelpunt waardoor de overwinning niet in gevaar komt.
We hebben op rentegebied de Duitsers in 2013 dus wel degelijk verslagen. Als dat dopingschandaal in Duitsland zich nog verder ontwikkelt, winnen we met terugwerkende kracht die finale van 1974 ook nog.
De eerste werkdagen na mijn vakantie konden niet mooier beginnen.