Nederland is al lang geen land meer van kaas, boter, melk en eieren. Opvallend was onlangs het bericht dat Nederlandse zuivelconcerns voor meer dan 700 miljoen euro (waarvan ruim 500 miljoen euro door Friesland Campina, met name in baby- en kindervoeding) gaan investeren in verwerkingsfabrieken in Nederland.
Deze investeringen hangen samen met de ophanden zijnde afschaffing van de Europese melkquotaregelingen die veehouders beperken in de productie in 2015. Straks komt er een liberaler regime en kan er meer worden geproduceerd. Dit gaat echter aan onze beurs voorbij, maar investeringen zijn welkom natuurlijk.
Vandaag de dag zijn ondernemingen als Nutreco, DSM (voedinggerelateerd), Wessanen en Acomo de belangrijkste voedingsfondsen van de Nederlands beurs. CSM maakt, met de verkoop van haar bakkerijingrediënten als sluitstuk, nu min of meer een omgekeerde beweging, al blijven bio based food ingredients bij Corbion, de nieuwe naam voor CSM, de belangrijkste groep.
AEX
Bij Unilever neemt het voedingsaandeel in de omzet af, met name buiten Europa. Thans zijn Knorr, Unox, Becel (Foods), Lipton thee en Magnum/Ola (Refreshment) goed voor 47% van de omzet (in 2008 was dit nog 54%). Er gaan geruchten dat Unilever zijn margarineactiviteiten zal gaan afstoten.
Nutreco wordt een belangrijker fonds dat wat mij betreft in de AEX mag komen. Qua businessontwikkelingen wordt de onderneming nu geconfronteerd met het feit dat een belangrijke cliënt voor visvoer, de zalmkweker Marine Harvest (ooit onderdeel van Nutreco zelf), nu zelf visvoeractiviteiten wil gaan ontwikkelen.
Nutreco wil upgraden in de voedingsindustrie en wil mogelijk van haar kippen- en mengvoeractiviteiten in Spanje af; dit kan wel eens 300 tot 350 miljoen euro opleveren en re-rating geven van het aandeel. Wessanen is een stugge overblijver, die van voedingsgroothandel meer op eigen (biologische) merken inzet; de resultatenontwikkeling is echter al jaren grillig.
Onder invloed van Jan Bennink (en de markt) is de AEX twee voedingsfondsen kwijtgeraakt (Numico en binnenkort DE Master Blenders). Na het vertrek van Wout Dekker bij Nutreco (nu president-commissaris bij de Rabobank) is er nog één CEO in deze sector die aan de Voedingsuniversiteit van Wageningen heeft gestudeerd en dat is Feike Sijbesma van DSM.
De meeste agri-grondstofprijzen (graan, tarwe, suiker, koffie) laten dit jaar tot dusverre een dalend verloop (-15%) zien, na jaren van stijging. Dit lijkt gunstig voor Corbion (koopt suiker in op de wereldmarkt) en ongunstig voor Nutreco (dalende vleesprijzen(!), maar dan weer meer consumptie?). In deze column bespreek ik DSM, Corbion en Acomo.
DSM
DSM is al jaren één van mijn favorieten en maakt dat ook nu weer waar. Nutrition bedraagt zo’n 50% van de omzet van DSM en circa75% van de EBITDA. Vijf van de zes belangrijkste acquisities in de afgelopen jaren hadden met voeding te maken. Hiermee was een bedrag gemoeid van 2,4 miljard euro, waarbij de omzet van Nutrition naar 4,6 miljard euro op pro-forma basis stijgt (omzet 2011: 3,4 miljard euro).
Bij een life sciences- (en material science-) onderneming behoren vanzelfsprekend voedingsingrediënten. Ook diervoeding (1,7 miljard euro omzet) is een belangrijk onderdeel. Een paar jaar geleden trokken DSM en Nutreco samen op om diervoerder groep Provimi over te nemen; Cargill ging er echter met de buit van door.
Overigens nam DSM wel kleinere activiteiten van Cargill over: de cultures- en enzymen business voor de zuivel- en vleessector met productieactiviteiten in de Verenigde Staten (Wisconsin) en Frankrijk. Deze activiteit richt zich op textuur en snelle verzuring waardoor de opbrengsten van kaas verbeteren. Ook werd Ocean Nutrition overgenomen, een in Canada gevestigde leverancier van Omega-3 vetzuren (EPA en DHA) uit visolie.
Eind 2012 werd Fortitech ingelijfd (klantspecifieke samenstellingen van ingrediënten voor de voedingsmiddelen/supplementen-, dranken-, en de kindervoedingsindustrie). Begin 2013 bereikte DSM overeenstemming over de overname van Tortuga, een Braziliaanse producent van diervoedingssupplementen, met name voor op grasland gehouden slacht- en melkvee.
DSM neemt voedingsissues serieus en streeft met haar Nutrition Improvement Program (NIP) naar een rol als voorkeurspartner in de wereldwijde strijd tegen ‘verborgen honger’ in opkomende economieën. Daartoe wordt gebruikgemaakt van voedzame, veilige en betaalbare oplossingen en duurzame businessmodellen die zijn afgestemd op de behoeften van plaatselijke gemeenschappen in ontwikkelingslanden, met speciale aandacht voor vrouwen en kinderen.
DSM overweegt caprolactam, een grondstof voor nylon en allerlei plastics, te verkopen, waardoor er een verdere re-rating van het aandeel kan plaatsvinden.
Consensus winsttaxaties: Bloomberg. Klik op de tabellen voor een grotere versie.
CSM/Corbion
Corbion, vanaf medio oktober de nieuwe (beurs)naam voor CSM, wordt een onderneming met circa 750 miljoen euro omzet en een EBITDA van circa 110 miljoen euro (taxaties 2013). Fermentatie is de basistechnologie van Corbion, iets waar DSM overigens ook goed in is. Corbion is leidend in fermentatie op basis van melkzuur (LA en Poly Lactic Acid (PLA)) en werkt samen met marktleiders op aanpalende gebieden zoals BASF (barnsteenzuur) en Novo Nordisk (enzymen).
Biobased Food Ingredients zal met 75% van de omzet de grootste groep zijn. Target autonome omzet groei 2013-2016 is 3 tot 5% (exclusief inflatie) en een stabiele hoge EBITDA-marge (2012: 18%).
Biochemicals, de andere business, is de snelst groeiende activiteit met bio (afbreekbare) plastics voor de verpakkings- en de automotive industrie en biomedicals met producten op basis van melkzuur die daardoor worden opgenomen in het lichaam.
Zodra CSM haar 850 miljoen euro heeft ontvangen voor de verkoop van haar bakkerijactiviteiten zal 250 miljoen euro teruggegeven worden aan de aandeelhouders: 0,70 euro (50 miljoen euro) extra dividend per aandeel en circa 200 miljoen euro voor de inkoop van aandelen (stel 12,1 miljoen aandelen x 16,50 euro), waardoor het aantal uitstaande aandelen met bijna 17% afneemt. De overige middelen worden gebruikt voor aflossingen (eind 2012: circa 500 miljoen euro netto schuld) en kleine overnames.
Corbion is marktleider in haar producten voor het bakkerij- en vleessegment, waarbij ruim 75% van de omzet in Noord-Amerika wordt gerealiseerd. Toepassingen zijn er met name in betere smaak en langere houdbaarheid van bijvoorbeeld brood (van drie dagen naar twee weken), vlees, zuivel, bier en frisdranken.
Natuurlijke ingrediënten, minder afval (bederf), een betere smaak en verlaging van CO2-productie dragen bij aan de integriteit van voeding en dit was ook het kernwoord op de recent georganiseerde analistenmeeting. Nu CSM geschoond is en de CEO roept dat hij over een paar jaar met pensioen wil, nemen uiteraard de overnamekansen toe.
Winsttaxaties Keijser Capital/Bloomberg.
Acomo
Acomo heeft weinig gemeen met de bovengenoemde namen behalve dan dat het bedrijf voedingsingrediënten levert en ook een groot deel van de resultaten in de Verenigde Staten behaalt. Acomo is een onafhankelijke handelaar (inkoop, verkoop en distributie) van allerlei agrarische grondstoffen en specerijen en is dus geen producent (wel een zonnebloempitten verwerkende fabriek).
Na 2010 is het rustig geworden op het overnamefront en zijn ook de niet-food activiteiten afgestoten (een belang in Rubber Cultuur Maatschappij RCMA). De onderneming is volledig gedecentraliseerd, waarbij dochterondernemingen, zoals Catz International, Red River en Van Rees, autonoom opereren, uiteraard met centrale spelregels.
Naast de specerijen- en kruidenhandel (nootmuskaat, peper, et cetera), gedroogd fruit, noten, thee en zonnebloempitten, worden ook natuurlijke voedingsingrediënten gedistribueerd. De voedings- en snackindustrie maar ook Cargill zijn de belangrijkste cliënten.
Acomo heeft niet dezelfde concurrenten op elk deelgebied. Ondanks de risico’s die worden gelopen (misoogsten, prijsschommelingen, valuta schommelingen) worden al jaren stabiele tot licht hogere resultaten behaald en is het een echte dividendbetaler.
In 2012 werden overigens de resultaten met circa 0,7 miljoen euro gedrukt door een faillissement van een belangrijke afnemer. Desondanks stegen de resultaten met circa 3% tot 27 miljoen euro. Voor 2013 en 2014 ga ik uit van licht stijgende resultaten, tenzij er weer een overname wordt gedaan, waardoor resultaten een ‘boost’ kunnen krijgen. Financiële mogelijkheden zijn er genoeg en de netto schuld is relatief gering.
Consensus winsttaxaties: Bloomberg. Klik op de tabellen voor een grotere versie.