Zoals de legendarische Amerikaanse belegger Sir John Templeton zei: "Bullmarkten – lange perioden van over het algemeen stijgende aandelenkoersen – komen voort uit pessimisme, groeien door scepticisme, rijpen door optimisme en sterven door euforie". Templeton doelde daarbij op het sentiment – de algemene stemming over aandelen – en de ontwikkeling daarvan tijdens een bullmarkt. Veel financiële commentatoren die Fisher Investments Nederland volgt, verwijzen regelmatig naar dit concept als ze proberen te voorspellen hoelang een stijging van de aandelenmarkt zal aanhouden. Maar hoe meten we eigenlijk het sentiment? Hoewel geen enkele methode perfect is, denken we dat een analyse van diverse kwantitatieve en kwalitatieve factoren een algemeen beeld kan geven van de algemene stemming onder beleggers en belangrijke aanwijzingen geeft over de fase waarin de cyclus op de aandelenmarkt zich bevindt.
Hoewel we tegenwoordig over talloze financiële gegevens beschikken, weten we uit ervaring dat het moeilijk is om het begrip sentiment in cijfers te weergeven. Dat komt volgens ons doordat gevoelens per definitie niet objectief zijn. Denk maar aan de enquêtes onder beleggers die vaak worden aangehaald in financiële publicaties. Bij een van de wekelijkse indicatoren van de eurozone van onderzoeksbureau Sentix wordt beleggers gevraagd in welke richting de aandelenmarkt zich de komende maand en de komende zes maanden volgens hen zal ontwikkelen. De mate waarin die stemming zich beweegt blijft daarbij echter buiten beschouwing.i Iemand die een lichte koersstijging verwacht, wordt als even optimistisch beschouwd als iemand die enorme winsten in het vooruitzicht stelt. We denken dat dit soort enquêtes in grote lijnen een beeld kunnen geven van de algemene trend. Maar ze kunnen het sentiment niet nauwkeurig meten en beleggers moeten hun beslissingen niet uitsluitend baseren op dergelijke informatie.
Om meer inzicht te krijgen in het marktsentiment kijkt Fisher Investments Nederland naar diverse andere factoren. Zo meten we voortdurend de teneur van belangrijke artikelen in diverse financiële media over de hele wereld. Hebben ze het vooral over negatieve ontwikkelingen? Of wordt ogenschijnlijk positief nieuws afgedaan als iets tijdelijks of problematisch, omdat het andere ontwikkelingen kan veroorzaken? Een voorbeeld daarvan is de bezorgdheid over dalende werkloosheidscijfers, omdat die de centrale banken ertoe kunnen aanzetten om het monetair beleid aan te scherpen. Een dergelijke tactiek wijst naar onze mening op een sceptische stemming. Als de financiële media daarentegen uitgebreid stilstaan bij positieve ontwikkelingen en gunstige economische vooruitzichten, kan dat betekenen dat het sentiment optimistischer wordt. En als alle negatieve ontwikkelingen worden weggeredeneerd en er vergezochte positieve argumenten naar voren worden gebracht, kan dat betekenen dat er een klimaat is ontstaan waarin beleggers bepaalde risico's over het hoofd zien – mogelijk een teken van euforie. Dat is volgens ons zeker het geval wanneer commentatoren geen aandacht schenken aan analisten die negatieve factoren naar voren brengen, of wanneer ze enthousiast doen over mensen die buitensporig hoge risico's nemen in de hoop op korte termijn enorme winsten te behalen.
Vrienden, familie en collega's kunnen ook een goede, zij het onwetenschappelijke, maatstaf zijn voor het algemene sentiment. Kent u mensen die nieuwe beleggingskansen aanprijzen omdat u die absoluut niet mag missen? Of zijn ze juist bang voor de aandelenmarkt? Of zitten ze ergens tussen die twee uitersten? Uit ervaring weten we dat hoe meer het optimisme bij dergelijke mensen groeit, hoe verder de bullmarkt waarschijnlijk is gevorderd.
Daarnaast zijn uit het onderzoek van Fisher Investments, de moedermaatschappij van Fisher Investments Europe, verschillende kwantitatieve indicatoren naar voren gekomen die nadere aanwijzingen kunnen geven over de collectieve stemming onder beleggers. Een daarvan is het aantal beursintroducties (IPO's, Initial Public Offerings) – de verkoop van aandelen van voorheen particuliere bedrijven die voor het eerst op een openbare beurs worden genoteerd. Uit ons onderzoek blijkt dat wanneer de vraag naar aandelen in bepaalde sectoren toeneemt, meer particuliere bedrijven de neiging hebben om naar de beurs te stappen en te profiteren van de stijgende trend in het sentiment en de koersen. Een hoog rendement op de eerste dag van een IPO kan volgens ons een teken van euforisch sentiment zijn – een indicatie dat al te optimistische beleggers de weinig onderbouwde hoop hebben om vroegtijdig te kunnen profiteren van de volgende 'hot trend'.
Het gaat echter niet alleen om een groot IPO-volume of -rendement. Kwaliteit is naar onze mening van cruciaal belang. We hebben gemerkt dat hoe verder het sentiment stijgt, hoe meer beleggers bereid zijn om hoog in te zetten op bedrijven die debuteren in een 'populaire' sector en nog niets hebben waargemaakt. Wanneer de beursintroductie van bedrijven met weinig tot geen inkomsten veel meer opbrengt dan verwacht, zien we dat ook als een teken van euforie.
Daarnaast toont ons onderzoek aan dat er een positieve correlatie is tussen effectenkredieten – geld dat beleggers lenen van een makelaar om aandelen te kopen – en het sentiment. Als pessimisme de overhand heeft, denken we dat relatief weinig beleggers er brood in zien om risicodragende effecten te kopen met geleend geld. Maar als de stemming verbetert, gaan veel mensen dromen van enorme winsten die de kredietkosten ruimschoots overtreffen. Daarom beschouwen we de ontwikkeling van effectenkredieten – niet per se het absolute niveau ervan – als een nuttige indicator van het sentiment.
Ten slotte houden we ook de kapitaalstroom van aandelenfondsen in het oog. Daaruit blijkt hoeveel geld beleggers per saldo gedurende een bepaalde periode inleggen in of opnemen uit aandelenfondsen (inclusief beheerde fondsen, indextrackers en beursgenoteerde fondsen). Wanneer de instroom veel groter is dan de uitstroom, kan dit duiden op een stijgend sentiment. Omgekeerd, wanneer de uitstroom veel groter is dan de instroom, kan het zijn dat de stemming achteruitgaat.
Fisher Investments Nederland is echter wel van mening dat er grenzen zijn aan deze informatie over geldstromen. Een voorbeeld: fondsstromen laten niet zien wat er gebeurt met het geld dat beleggers uit aandelenfondsen opnemen. Als een belegger een deel van dat geld herbelegt in aandelen van individuele bedrijven, wordt het nog steeds beschouwd als een uitstroom uit aandelenfondsen, ook al blijft het geld belegd in aandelen. Volgens ons is dit een van de vele redenen waarom beleggers meerdere maatstaven moeten hanteren om het sentiment te meten.
Terwijl het optimisme onder beleggers begin 2021 flink toenam dankzij de heropening van de economie, bleef de stemming in Europa en het VK volgens Fisher Investments Nederland ver achter bij de VS. Men was bezorgd over de varianten van het coronavirus en nieuwe lockdowns. Daarom vinden wij het zo belangrijk om wereldwijd te beleggen – en het sentiment overal ter wereld in het oog te houden. Overweeg het volgende: de VS is goed voor ongeveer 67% van de kapitalisatie van de ontwikkelde markten wereldwijd.ii Voor niet-Amerikaanse beleggers met een wereldwijde oriëntatie zijn de trends in het Amerikaanse sentiment dan ook net zo belangrijk, of zelfs belangrijker, dan die in hun thuisland.
Het kan lastig zijn om het sentiment op de aandelenmarkt te meten. Maar als u begrijpt hoe dat werkt – en hoe u kunt reageren op veranderingen in het sentiment – zult u beter in staat zijn om gedisciplineerd te blijven: een cruciale factor voor succesvol beleggen op lange termijn.
Fisher Investments Nederland is de handelsnaam die wordt gebruikt door de vestiging van Fisher Investments Luxembourg, Sàrl in Nederland (“Fisher Investments Nederland”). Fisher Investments Nederland is geregistreerd in het handelsregister van de Nederlandse Kamer van Koophandel met het ondernemingsnummer 75045486. Als de Nederlandse tak van Fisher Investments Luxembourg, Sàrl, staat Fisher Investments Nederland onder het toezicht van de Commission de Surveillance du Secteur Financier (“CSSF”) en is geregistreerd bij de Nederlandse Autoriteit Financiële markten. Fisher Investments Luxembourg, Sàrl is een besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid in Luxemburg (onder het nummer: B228486) die ook handelt onder de naam Fisher Investments Europe (“Fisher Investments Europe”). Fisher Investments Europe is gereguleerd door de CSSF. Het geregistreerde adres van Fisher Investments Europe is: K2 Building, Troisième étage, Forte 1, 2a rue Albert Borschette, L-1246 Luxembourg.
Fisher Investments Europe besteedt sommige aspecten van het dagelijkse beleggingsadvies, portefeuillebeheer en portefeuillehandelingen uit aan gelieerde ondernemingen. Meer specifiek zal de voorbereiding van rapporten met betrekking tot de geschiktheid van de beleggingen gedeeltelijk uitgevoerd worden door Fisher Investments Europe Limited, handelend onder de naam Fisher Investments UK ("Fisher Investments UK"), en zal de dagelijkse besluitvorming over de portefeuillestrategie uitgevoerd worden door Fisher Asset Management, LLC, handelend onder de naam Fisher Investments ("Fisher Investments"). Portefeuillehandelingen kunnen worden verricht door Fisher Investments Europe, Fisher Investments UK of andere gelieerde ondernemingen. Beleggen op de financiële markten brengt een risico van verlies met zich mee en er is geen garantie dat het belegde kapitaal geheel of gedeeltelijk terugbetaald zal worden. Rendementen uit het verleden bieden geen garantie voor toekomstige rendementen en geven daar geen betrouwbare indicatie van. De waarde en opbrengst van de beleggingen volgen de schommelingen van de wereldwijde aandelenmarkten en van de internationale wisselkoersen.
__________________________________________
i Bron: Sentix, per 14/07/2021.
ii Bron: MSCI, per 13/07/2021. Verklaring op basis van de MSCI World Index, uitgesplitst naar land.