Met nog een groot deel van het jaar in het verschiet, is nu het moment waarop beleggers normaliter hun portefeuille evalueren en wijzigingen overwegen. Sommigen voelen zich wellicht extra gemotiveerd om in actie te komen door de koersdalingen van het afgelopen jaar, die aan het eind van het jaar het hevigst waren.
Dit sentiment is begrijpelijk, maar wij zijn van mening dat het bij een herbeoordeling van de portefeuille niet erg zinvol is om lang stil te staan bij prestaties in het verleden, ongeacht of die nu goed of slecht waren. Wij denken dat het verstandiger is dat u zich op het totaalbeeld focust, bijvoorbeeld of uw beleggingen in lijn zijn met uw financiële doelen, uw persoonlijke doelstellingen, uw tijdshorizon en uw risicobereidheid – maar ook, en hier gaan we verder in deze tekst nog op in, of uw effectenportefeuille adequaat gespreid is op sector-, landen- en bedrijvenniveau.
Hoe evalueert u diversificatie?
Om de diversificatie te evalueren is het handig om eerst te kijken naar de mate waarin de portefeuille geconcentreerd is in een bepaalde geografische regio. Als uw portefeuille zich in sterke mate richt op een bepaalde regio, dan wilt u daar misschien verandering in aanbrengen. Zelfs Amerika, de grootste economie ter wereld, is slechts goed voor iets meer dan de helft van de wereldwijde marktwaarde aan aandelen, ook wel marktkapitalisatie genoemd.
Geen enkel continentaal Europees land vertegenwoordigt meer dan 5% van de wereldwijde marktwaarde aan aandelen. Elk land en iedere regio heeft zijn of haar eigen economische en politieke marktaanjagers – sommige bieden kansen, andere zijn risicovol. Een hoge aandelenweging in een bepaald land – vooral als het een klein land betreft – kan uw portefeuille bovenmatig blootstellen aan lokale risico's, terwijl u elders kansen laat liggen.
Dat kan de volatiliteit van uw portefeuille opdrijven. Wij denken dat u met een meer gespreide, wereldwijde portefeuille deze risico's verkleint, omdat u daarmee uitsluit dat de ontwikkelingen in één enkel land uw beleggingsrendement buitenproportioneel kunnen beïnvloeden. Het is nog nooit voorgekomen dat één enkel land jaar in jaar uit beter presteert dan andere landen.
Met een wereldwijde spreiding kunnen uw koplopers en achterblijvers elkaar in evenwicht houden en vergroot u de kans dat uw portefeuille op termijn gelijke tred houdt met de groei van de wereldwijde aandelenmarkten. Een handige vuistregel is om te bekijken welk deel van de wereldwijde marktkapitalisatie een bepaald land voor zijn rekening neemt en dit als een globale blauwdruk voor de weging ervan in uw eigen portefeuille te gebruiken.
Hoe zit het met sectoren en landen?
Wereldwijde spreiding kan ook zorgen voor sectordiversificatie. Veel aandelenmarkten van Europese landen hebben te kampen met een hoge blootstelling aan twee of drie sectoren, terwijl andere sectoren afwezig zijn. Zo maken de sectoren energie, grondstoffen en financiële instellingen een groot deel van de Britse aandelenmarkt uit.
Op de Deense aandelenmarkt is bijna de helft van de aandelen afkomstig van bedrijven uit de gezondheidszorg. In Italië komt bijna 70% van de marktkapitalisatie voor rekening van drie sectoren: financiële instellingen, energie en nutsvoorzieningen. In Frankrijk bestaat bijna 40% van de marktkapitalisatie uit aandelen uit de sectoren industrie en duurzame consumptiegoederen. Spanje helt over naar financiële instellingen en nutsvoorzieningen. In Nederland wordt meer dan een derde van de marktkapitalisatie vertegenwoordigd door basisconsumptiegoederen. In België vertegenwoordigt deze sector bijna de helft van de marktkapitalisatie. In Zweden zijn het voornamelijk de sectoren industrie en financiële instellingen.
En Noorwegen? Bijna de helft van de lokale marktkapitalisatie bestaat uit financiële instellingen en energie. Hetzelfde geldt voor Canada. Van de genoemde landen hebben alleen Spanje, Nederland en Zweden een significante blootstelling aan technologie, dat de afgelopen jaren niet alleen een van de best presterende sectoren was, maar ook een van de omvangrijkste. Een gedegen spreiding over alle elf sectoren heeft meer kans van slagen indien u zich buiten Europa waagt naar Amerika en Azië.
Om te controleren of uw portefeuille, net zoals bij de landenallocatie, voldoende sectordiversificatie biedt, adviseren wij u een brede wereldwijde aandelenindex – zoals de MSCI World Index – als referentie te gebruiken. Als u niet zeker weet tot welke sector een effect behoort, kunt u bronnen als Morningstar raadplegen.
Bedrijvigheid in de portefeuille
Bij het evalueren van sector- en landendiversificatie raden wij beleggers ook aan om te controleren of ze in een voldoende aantal bedrijven beleggen. Zo bestaat 14,9% van de marktkapitalisatie van de MSCI World Index uit technologieaandelen.
Maar als u slechts één technologiebedrijf bezit, dat 14,9% van de totale waarde van uw portefeuille uitmaakt, hebt u volgens ons geen goede diversificatie: u bent bovenmatig gepositioneerd in één enkel bedrijf en daardoor buitensporig blootgesteld aan de risico's van dat bedrijf. Doet dit bedrijf het goed, dan vaart u daar wel bij. Maar wat als het zware tijden doormaakt en weinig rendement behaalt, terwijl andere technologiebedrijven het wel goed doen?
Dit mag dan een extreem voorbeeld zijn, het geeft wel aan hoe belangrijk het is om uw portefeuille niet afhankelijk te maken van één enkel bedrijf. Een algemene vuistregel die wij nuttig vinden en waarvan beleggers profijt kunnen hebben bij het beheer van hun portefeuille, is wat wij de "vijf-procent-regel" noemen. Volgens deze regel mag één enkel bedrijf niet meer dan circa 5% van de totale portefeuillewaarde uitmaken. Anders kan een groot deel van uw portefeuille door een te grote blootstelling aan één enkel bedrijf ten prooi vallen aan bedrijfsspecifieke problemen en daardoor risico lopen.
Risicobeheersing
En als u toch het diversificatieniveau beoordeelt, dan is het raadzaam om al uw effecten daarbij te betrekken, inclusief investment trusts en ETF's. Beleggers zien bijvoorbeeld grote Real Estate Investment Trust holdings (REIT's) in hun portefeuille soms als diversificatie ten opzichte van aandelen, zonder zich te realiseren dat veel REIT's zelf beursgenoteerde en verhandelbare aandelen zijn.
Bovendien is vastgoed een kleine aandelensector, die maar 3,3% van de marktkapitalisatie van de MSCI World uitmaakt. Het aanhouden van veel REIT's kan onbedoeld een te hoge blootstelling veroorzaken.
Misschien krijgt u de indruk dat de hele diversificatie-check veel werk is. Dan hebt u gelijk – dat is het ook! Maar als u met gepaste zorgvuldigheid te werk gaat en als u ervoor zorgt dat uw aandelen goed zijn gespreid, dan beheert u uw risico’s efficiënter dan veel andere beleggers.