Tegenwoordig zijn er relatief weinig goederen die helemaal gemaakt zijn van grondstoffen en arbeid afkomstig uit één land – toeleveringsketens zijn uiterst complex en strekken zich over de wereld uit. Nu de toeleveringsketens op diverse punten verstoord zijn vanwege coronagerelateerde lockdowns, heropeningen en andere beperkingen, leest Fisher Investments Nederland regelmatig dat commentatoren betwijfelen of de baten van de wereldhandel nog opwegen tegen de kosten. Wij denken dat het de moeite loont om te onderzoeken waarom landen überhaupt met elkaar handelen, zodat we inzichtelijker kunnen maken hoe de wereldhandel bijdraagt aan de mondiale groei – en welke voordelen dat oplevert voor internationaal georiënteerde beleggers.
Fisher Investments Nederland is ervan overtuigd dat de wereldwijde handel rust op een fundament van comparatief voordeel – een economische theorie die geïntroduceerd werd door de 19e-eeuwse Britse econoom David Ricardo. Een land heeft een comparatief voordeel als het bepaalde goederen of diensten kan produceren tegen lagere opportuniteitskosten (het verlies van het potentiële voordeel dat andere keuzes zouden opleveren). Anders gezegd: als land A zich op het efficiëntste deel van zijn binnenlandse productie concentreert, hoeft het minder op te geven voor de productie van bepaalde goederen of diensten dan land B.
In zijn boek, On the Principles of Political Economy and Taxation, licht Ricardo aan de hand van het volgende voorbeeld toe wat dergelijke comparatieve voordelen voor de wereldhandel opleveren: Portugal en Engeland produceren allebei wijn en textiel van gelijkwaardige kwaliteit. Portugal produceert beide goederen efficiënter (dus minder arbeidsintensief) dan Engeland, dus heeft het een absoluut voordeel bij de productie.i Maar de Portugezen produceren wijn efficiënter dan textiel. En in Engeland is het tegenovergestelde waar: daar zijn ze efficiënter in de textielproductie dan bij de wijnproductie. Ricardo stelt dat Portugal een comparatief voordeel heeft in de wijnproductie, terwijl Engeland een comparatief voordeel heeft in de productie van textiel. Als de landen besluiten met elkaar te gaan handelen, zou dat aan beide kanten meer textiel en meer wijn opleveren, tegen lagere kosten dan wanneer beide landen allebei de goederen zelf zouden produceren. Hoe werkt dat? Beide landen kunnen zich concentreren op wat ze het efficiëntst produceren en de rest importeren. Portugal zou zijn wijnproductie kunnen opschroeven door zijn minder efficiënte textielproductie op te geven, terwijl Engeland meer textiel zou kunnen produceren door de minder efficiënte wijnproductie op te geven.
De theorie van comparatief voordeel geldt nog steeds in de moderne economie. Om dit op nationaal niveau te illustreren, kijken we naar twee Franse gemeenten: Parijs en Oyonnax. Oyonnax is een landelijke gemeente in een gebied dat bekendstaat als de "Plastics Valley" vanwege de aldaar gevestigde plasticindustrie.ii Er wonen maar 20.000 mensen in Oyonnax, waarom wordt het Franse plastic dan niet geproduceerd in Parijs – dat een veel grotere beroepsbevolking van ruim 2 miljoen mensen heeft?iii Fisher Investments Nederland is ervan overtuigd dat dit terug te voeren is op comparatief voordeel. Parijs zou inderdaad plastic kunnen gaan produceren – en zou er misschien zelfs beter in zijn! Maar Parijs heeft een comparatief voordeel in andere goederen en diensten, dus als de stad zich op plastic zou richten, blijven er minder middelen over voor andere, lucratievere sectoren (zoals het toerisme). Oyonnax hoeft minder op te geven om plastic te produceren – het comparatieve voordeel ten opzichte van Parijs is dus plastic.
Voor comparatief voordeel op internationale schaal schuiven we op naar Zwitserland. In 2021 was ongeveer 74% van het bruto binnenlands product (bbp, een schatting door de overheid van de output van de economie) van het land afkomstig van de dienstensector, terwijl de landbouw minder dan 1% bijdroeg.iv Natuurlijk zou Zwitserland zijn productie-inspanningen op de landbouw kunnen concentreren, maar het is een klein land met een oppervlakte van slechts 41.285 vierkante kilometer. Bovendien ligt 60% daarvan in de Alpen.v De beperkte, bergachtige grond is een enorme uitdaging voor de grootschalige landbouw, dus de Zwitserse landbouw heeft hoge opportuniteitskosten. De dienstensector – zoals het Zwitserse bankwezen of de vastgoeddiensten – gaat gepaard met lagere opportuniteitskosten.vi Dit soort dienstverlening is namelijk niet zo landintensief, speelt in op de centrale ligging van het land in Europa en de hoogopgeleide beroepsbevolking, waardoor Zwitserland zich heeft ontpopt tot een concurrerend dienstencentrum.
Zwitserland kan met import aan het grootste deel van zijn landbouwbehoeften voldoen. De grootste individuele leverancier van voedselproducten voor Zwitserland in 2019 was Nederland – een relatief vlak land met een gematigd klimaat.vii Nederland is de op een na grootste exporteur van landbouwgoederen (na de VS).viii Het land speelt in op zijn comparatieve voordeel (het vlakke land), net zoals Zwitserland dat voor het zijne doet (de centrale locatie). Natuurlijk is de (wereld)handel niet beperkt tot twee handelspartners. Dit concept zien we overal ter wereld, tussen uiteenlopende landen, provincies, bedrijven en personen – allemaal tegelijk.
In onze ogen profiteren ook individuele beleggers van comparatieve voordelen. Wij zijn er namelijk van overtuigd dat deze aan de wereldhandel ten grondslag liggen en de economische groei stimuleren omdat ze tot meer efficiëntie leiden en de kosten beperken. Fisher Investments Nederland kan niet anders dan concluderen dat de wereldhandel per saldo een positieve economische factor is – en beleggers kunnen profiteren van deze handelsgedreven groei door wereldwijd te beleggen. Landen specialiseren zich dus, waardoor bepaalde (aandelen)sectoren vaak sterk vertegenwoordigd zijn in die landen. Een wereldwijd gespreide portefeuille levert daarom de breedste blootstelling op. Beleggers kunnen van dit inzicht profiteren door de sectorwegingen van een bepaald land in kaart te brengen, zodat ze begrijpen waar de regio zich op concentreert. Dat opent vervolgens de deur naar inzicht in de specialisatie van een land – en wat het land juist mist, waarvoor u uw beleggingen moet spreiden over meer landen. Ja, de wereldhandel creëert ook winnaars en verliezers. Concurrentie vanuit het buitenland kan binnenlandse sectoren en banen buitenspel zetten, en we willen die verliezen niet zomaar wegwuiven. Maar als landen zich op hun comparatieve voordelen concentreren, profiteren daar meer mensen en meer bedrijven van, zo blijkt uit ons onderzoek. Volgens Fisher Investments Nederland verklaart dit het bestaan van de wereldwijde handel en hoe de voordelen daarvan bij kunnen dragen aan individuele portefeuillegroei.
Volg ons op social media voor de laatste marktontwikkelingen en updates van Fisher Investments Nederland:
• Facebook: https://www.facebook.com/FisherInvestmentsNederland
• Twitter: https://twitter.com/FisherInvestNL
• LinkedIn: https://www.linkedin.com/company/fisher-investments-nederland
Fisher Investments Nederland is de handelsnaam die wordt gebruikt door de vestiging van Fisher Investments Luxembourg, Sàrl in Nederland (“Fisher Investments Nederland”). Fisher Investments Nederland is geregistreerd in het handelsregister van de Nederlandse Kamer van Koophandel met het ondernemingsnummer 75045486. Als de Nederlandse tak van Fisher Investments Luxembourg, Sàrl, staat Fisher Investments Nederland onder het toezicht van de Commission de Surveillance du Secteur Financier (“CSSF”) en is geregistreerd bij de Nederlandse Autoriteit Financiële markten.
Dit document bevat de algemene visie van Fisher Investments Nederland en Fisher Investments Europe en dient niet te worden beschouwd als persoonlijk beleggings- of belastingadvies of als een afspiegeling van de prestaties van cliënten. Er wordt niet gegarandeerd dat Fisher Investments Nederland of Fisher Investments Europe deze visie zullen handhaven. Deze kan immers veranderen op grond van nieuwe informatie, analyses of heroverweging. Niets in dit document is als aanbeveling of prognose van marktomstandigheden bedoeld. Het is eerder bedoeld om een standpunt weer te geven. De huidige en toekomstige markten kunnen sterk afwijken van de hier geschetste markten. Bovendien worden geen garanties gegeven met betrekking tot de nauwkeurigheid van eventuele aannames gemaakt in illustraties in dit document. Beleggen op de financiële markten brengt een risico van verlies met zich mee en er is geen garantie dat het belegde kapitaal geheel of gedeeltelijk terugbetaald zal worden. Rendementen uit het verleden bieden geen garantie voor toekomstige rendementen en geven daar geen betrouwbare indicatie van. De waarde en opbrengst van de beleggingen volgen de schommelingen van de wereldwijde aandelenmarkten en van de internationale wisselkoersen.
i"On the Principles of Political Economy and Taxation," David Ricardo, 1817.
ii "In an Industrial Corner of France, 18,000 Jobs Are On Offer. Why Aren’t People Taking Them?" Liz Alderman, The New York Times, 27-07-2019.
iii Bron: Institut national de la statistique et des études économiques. Bevolking van Oyonnax en Parijs (respectievelijk) in 2019, geraadpleegd op 09-05-2022.
iv "Swiss Economy – Facts and Figures," Zwitserse Confederatie, geraadpleegd op 09-05-2022.
v "Geography – Facts and Figures," Zwitserse Confederatie, geraadpleegd op 09-05-2022.
vi Bron: FactSet. Gebaseerd op cijfers van de Zwitserse "Financiële dienstverlening" en "Vastgoed-, professionele, wetenschappelijke en technische activiteiten", uitgedrukt als percentage van het bbp over 2021, per 09-05-2022.
vii Bron: World Integrated Trade Solution, per 09-05-2022.
viii "Landbouw en tuinbouw," Rijksoverheid Nederland, geraadpleegd op 09-05-2022.