Klimaatverandering, wat voornamelijk wordt veroorzaakt door de uitstoot van broeikasgassen, vormt een groot probleem. Een belangrijke hefboom om de opwarming van de aarde een halt toe te roepen zijn CO2-emissierechten en de handel in emissiecertificaten. Laatstgenoemde geven bedrijven het recht om per emissiecertificaat één ton CO2 of een equivalent broeikasgas uit te stoten.
Strengere klimaatdoelstellingen en beperkte quota voor het uitgeven van emissierechten vormden de laatste tijd een belangrijke prijskatalysator voor de ontwikkeling van CO2-futures die op de termijnbeurs worden verhandeld. Toch biedt deze markt nog steeds potentie, wat ook voor beleggers interessante kansen kan bieden.
Klimaatverandering eist zijn tol voor onze wereld. Extreem weer, drinkwatertekorten, hongersnood en de uitsterving van flora en fauna zijn enkele voorbeelden van de vernietigende consequenties van de opwarming van de aarde. Snel handelen is nodig om deze ontwikkelingen een halt toe te roepen. In het klimaatakkoord van Parijs uit 2015 is onder meer afgesproken om de opwarming van de aarde onder de twee graden Celsius te houden.
De belangrijkste oorzaak van klimaatverandering is de uitstoot van broeikasgassen. Om de in Parijs gestelde klimaatdoelstelling überhaupt te kunnen halen, is het noodzakelijk dat de uitstoot van broeikasgassen zo snel en effectief mogelijk wordt teruggedrongen. Het doel moet zijn om de uitstoot wereldwijd tussen 2045 en 2060 tot nul te hebben teruggebracht.
CO2-emissierechten: wat zijn dat?
Een oplossing die kan helpen bij het verminderen van de uitstoot van CO2 of vergelijkbare broeikasgassen zijn CO2-emissierechten of emissiecertificaten – in Europa ook bekend als EUA's (European Union Allowances). Deze certificaten geven bedrijven het recht om per emissiecertificaat één ton CO2 of een equivalent broeikasgas uit te stoten.
In Europa moet ongeveer de helft van de totale uitstoot van broeikasgassen worden gereguleerd door middel van dergelijke certificaten. Hieronder vallen met name bedrijven die behoren tot de energie-intensieve sectoren, zoals energiebedrijven, industriële metaal-, cement- en papierproducenten, maar ook bedrijven van een bepaalde grootte. Deze bedrijven mogen geen CO2 of andere broeikasgassen uitstoten zonder het benodigde aantal CO2-emissiecertificaten.
Cap & trade: emissiehandel
Bedrijven die een grotere impact hebben op het milieu door een hogere CO2-uitstoot dan waar ze met hun emissierechten recht op hebben, kunnen extra emissierechten kopen. Meer klimaatvriendelijke bedrijven die hun quota niet volledig gebruiken hebben minder emissierechten nodig en kunnen deze resterende rechten weer verkopen. Dankzij dit mechanisme krijgt CO2-uitstoot een prijs. In de EU beperkt de Europese Commissie de totale hoeveelheid emissierechten met een quota. Het plan is om dit maximum jaarlijks verder te verlagen.
Dit systeem staat bekend als "cap & trade" en is bedoeld om een belangrijke bijdrage te leveren aan het behalen van de doelen uit het klimaatakkoord van Parijs. De handel in emissiecertificaten is namelijk bedoeld om bedrijven te motiveren om te investeren in klimaatvriendelijkere productie. Hoe duurder de emissiecertificaten, des te groter de prikkel om klimaatvriendelijke investeringen te doen.
Als emissierechten echter te duur worden, zouden de betreffende Europese bedrijven niet langer concurrerend zijn met bedrijven uit landen zonder emissieregulatie. De angst bestaat dat Europese bedrijven om deze reden zouden verhuizen naar niet-gereguleerde landen. Daarom wordt juist een bepaald aantal emissierechten kosteloos toegewezen. Alle andere rechten worden dan verhandeld.
Bovendien moeten de goederen van bedrijven uit landen zonder emissieregulering in de toekomst worden onderworpen aan een invoertarief, om zo een gelijker speelveld te creëren. Ook andere compenserende maatregelen zijn denkbaar, zodat niet met zekerheid kan worden aangenomen dat het geplande jaarlijkse quotamaximum alsnog kan leiden tot een prijsstijging bij de handel in emissierechten.
Ontwikkeling van CO2-emissiecertificaten
Slechts een paar jaar geleden waren de prijzen voor CO2-emissiecertificaten aanzienlijk lager dan nu, op ongeveer 5 euro per certificaat of per ton CO2. Voor grote bedrijven die dit moesten betalen was het natuurlijk erg goedkoop. Als gevolg hiervan waren hun inspanningen om de uitstoot laag te houden relatief klein.
Inmiddels is dit veranderd. Het klimaatbeleid is flink aangescherpt en quota zijn steeds verder verlaagd. Hierdoor zijn de prijzen van emissiecertificaten aanzienlijk gestegen. Dat was ook nodig om de gestelde klimaatdoelstelling te kunnen halen. Zo stelde de Europese Unie in december vorig jaar veel ambitieuzere klimaatdoelstellingen: de uitstoot van broeikasgassen moet tegen 2030 met 55% zijn verminderd, in plaats van de vorige 40% reductie in vergelijking met 1990. Bovendien zullen de jaarlijks vastgestelde quota waarschijnlijk nog verder worden verhoogd.
CO2-emissierechten zijn aanzienlijk duurder geworden, niet in de laatste plaats door politiek ingrijpen, en bereikten in september van dit jaar recordniveaus van ruim 60 euro.
Met de hogere prijzen konden de emissiecertificaten eindelijk het effect bereiken dat jaren geleden al werd verwacht: energieproductie uit fossiele brandstoffen zou door de hogere prijzen nauwelijks meer lucratief zijn. Als gevolg hiervan wordt de energieproductie uit dergelijke energiebronnen steeds verder teruggeschroefd, waardoor er in toenemende mate gebruik wordt gemaakt van alternatieve energiebronnen.
Emissiehandel in de EU en Zwitserland
De emissiehandel in Zwitserland en de EU heeft dus al enig effect, maar het potentieel blijft eveneens groot. Pas vorig jaar werden de Zwitserse en Europese emissiehandel aan elkaar gekoppeld. Voorstanders hopen dat meer landen en wereldregio's zullen toetreden.
Hoe te beleggen in CO2 emissiecertificaten?
Ook de prijsontwikkeling van CO2-emissiecertificaten kan voor beleggers interessante mogelijkheden opleveren. Beleggen in emissierechten is in principe mogelijk door middel van futures die op de termijnbeurs worden verhandeld. Om het voor beleggers mogelijk te maken mee te gaan met deze prijsontwikkeling, heeft Vontobel diverse producten geïntroduceerd op basis van de ICE ECX EUA Future, die de prijsontwikkeling van CO2-emissiecertificaten volgt.
Onderliggende activa: ICE ECX EUA Future
De ICE ECX EUA Future is een termijncontract op het CO2-emissierecht die wordt verhandeld op de ICE Endex futures exchange, onderdeel van de Intercontinental Exchange (ICE), gevestigd in Nederland. Deze termijncontracten zijn overeenkomsten om een actief (in dit geval het CO2-emissierecht) te kopen of te verkopen tegen een bepaalde waarde op een bepaalde datum in de toekomst.
Omdat de vervaldatum van deze contracten maandelijks vooraf wordt vastgelegd, dient de positie in het aflopende termijncontract, om de positie in de markt vast te kunnen houden, regelmatig te worden omgezet naar een contract met een latere vervaldatum.
Aangezien een future een termijntransactie is, kan de waarde van de future verschillen van de waarde van de CO2-emissierechten waarop die betrekking heeft. Dit is bijvoorbeeld het geval als de future op de termijnbeurs wordt verhandeld tegen een premie of korting ten opzichte van de CO2-emissierechten, vanwege bepaalde marktfactoren die op de termijnmarkt anders worden gewaardeerd dan op de spotmarkt voor de CO2-emissierechten.
De toekomstige waarde van onderliggende activa is onderhevig aan verscheidene politieke, industriële en sectorspecifieke alsmede economische factoren. Beleggers zouden rekening moeten houden met deze risico’s wanneer zij hun investeringsbeslissingen nemen. Ontwikkelingen kunnen op ieder moment anders zijn dan waar beleggers op rekenen, wat kan resulteren in kapitaalverliezen.
Mis nooit meer een investeringsidee. Schrijf u nu in voor de nieuwsbrief van Vontobel!
Vontobel-producten op de ICE ECX EUA Future zijn verkrijgbaar bij DEGIRO.
Investeringsidee: ICE ECX EUA Future
CO2 BEST Turbo Long
CO2 BEST Turbo Long
CO2 BEST Turbo Short
CO2 BEST Turbo Short
Ontdek Vontobels productaanbod op Beursproducten.vontobel.com.