Iedere actieve belegger zoekt de perfectie strategie. Alleen of met hulp van vermogensbeheerders, fondsen of adviseurs. De perfecte strategie is uiteraard meer dan een heldere visie en een goed verhaal. Een serieuze belegger wil een wetenschappelijke onderbouwing van zijn theorie.
Backtesting is daarbij een noodzakelijk kwaad, zo heb ik gemerkt. Backtesten houdt in dat de strikt geformuleerde handelsregels getest worden op basis van historische data. Strategieën waarbij een visie van de bedenker een grote rol speelt, komen niet in aanmerking. Het is vrijwel onmogelijk om objectief vast te stellen wat uw visie geweest zou zijn onder bepaalde omstandigheden.
Maar dat is niet de enige valkuil van deze methode om de potentie van een strategie te bepalen. De kwaliteit van de gebruikte historische data is namelijk van groot belang. Voor zeer actieve strategieën, waarbij meerdere keren per dag wordt gehandeld, is het van belang om te kijken naar de bied- en laatprijzen ten opzichte van de gepubliceerde laatst gedaan-prijzen (slotprijzen) waar meestal mee gerekend wordt.
Ander gedrag
Vervolgens moet u een realistische inschatting van de transactiekosten maken. Vooral binnen Europa kunnen transactiekosten van een (op papier) winstgevende strategie een verliesgevende makende. De VS is momenteel dan ook een aantrekkelijker speelveld voor de actieve belegger, met tarieven die soms een factor tien lager liggen ten opzichte van Europa.
Met de juiste data en kosteninschatting is de backtester er nog lang niet. Het grootste gevaar komt nadat de belegger zich rijk gerekend heeft op basis van rendementen in het gesimuleerde verleden. Dan blijkt dat de markt zich anders gedraagt dan in de backtest.
De kans is groot dat er sprake is van overfitting. Bij het backtesten is het de kunst om de handelsregels dusdanig aan te passen dat de winst optimaal is, zonder de strategie helemaal toe te spitsen op de gekozen periode. Een stop loss-beleid kan overfitting bijvoorbeeld in de hand werken.
Dunne grens
Het doorbreken van een stop loss-niveau komt meestal door een gebeurtenis die weinig voorkomt. In de backtest kan het u behoeden voor grote verliezen, maar in de praktijk kunnen effecten ook steeds net het stop loss-niveau aantikken om vervolgens te herstellen.
De grens tussen optimaliseren en overfitting is een dunne. Gelukkig is overfitting eenvoudig te voorkomen. Bij een goede backtest worden op basis van een periode van enkele jaren de optimale parameters bepaald. Vervolgens worden deze regels toegepast op een andere periode, het liefst een meer recente.
Is de risico-rendementverhouding vergelijkbaar, dan is er geen sprake van overfitting, wat niet wegneemt dat de markt alsnog kan veranderen nadat de strategie gebruikt wordt. Er zijn vele succesvolle momentumstrategieën die in de periode 1988 – 2008 gemiddelde jaarrendementen van 20% en meer behaalden. Veel van die strategieën leverden na 2008 louter verliezen op.
Onmogelijk
Individuele strategieën die zowel voor als na 2008 stabiele jaarrendementen van 10% en meer behaalden zijn zeer schaars. Zo schaars dat van de tienduizenden actieve beleggingsfondsen wereldwijd er misschien maximaal tien dit kunnen beweren.
Het aantal succesvolle beleggers (voor en na 2008) is vele malen groter. Een succesvolle belegger is dan ook in staat om te switchen tussen succesvolle strategieën, soms helemaal uit de markt te gaan en strategieën aan te passen aan de marktomstandigheden. Het lijkt onmogelijk om met één strategie decennia lang de markten te verslaan.
Dus perfecte strategie is het gebruik van meerdere assets en strategieën die op basis van degelijke backtests goed blijken te werken. Ja, toch? Ik test nog even verder.