Met de invoering van de “Markets in Financial Instruments Directive” (MiFID) in november 2007 hoort het monopolie van NYSE Euronext (hierna Euronext) tot het verleden. Sinds de invoering van de richtlijn betreden er steeds meer alternatieve handelsplatformen de markt die de beurs soms volledig links laten liggen.
Over-The-Counter methode
Beleggen buiten de beurs om, ook wel de Over-The-Counter (OTC) methode genoemd, kan in Duitsland al vanaf 1995. Dit betekent dat Duitse beleggers vanaf toen zelf mochten kiezen of zij hun orders wilden inleggen via de beurs of direct bij de uitgevende instelling. In Nederland hebben we iets langer op deze ontwikkeling moeten wachten, maar door het invoeren van de MiFID richtlijn heeft deze ontwikkeling toch zijn intrede gedaan.
Het invoeren van de MiFID richtlijn had als doel om beleggers en de marktintegriteit te beschermen en het bevorderen van eerlijke, transparante, efficiënte en geïntegreerde financiële markten. Onderdeel van de MiFID is de ‘best execution’ van financiële transacties. Dit houdt in dat de uitvoering van een beursorder op de meest kostenvoordelige manier moet gebeuren.
The Order Machine
Door de introductie van alternatieve handelsplatformen ontstaat er meer concurrentie waardoor beleggen goedkoper wordt. Een voorbeeld van zo’n alternatief handelsplatform is The Order Machine (TOM). TOM werd in 2009 opgericht door BinckBank en Optiver als een joint venture. In 2010 trad ABN Amro toe en in 2012 werd IMC Financial markets de vierde aandeelhouder.
Momenteel biedt TOM de mogelijkheid om te handelen in Nederlandse, Belgische en Franse aandelen, een aantal opties op deze aandelen en een selectie van ETF’s. Het systeem dat TOM hanteert is het TOM Smart Execution service. Deze Best Execution service richt zich op de beste uitvoering van aandelen en derivatenorders. Daarbij wordt gekeken naar verschillende beurzen waaronder het platform van TOM zelf. Partijen als Alex, Binck, ABN Amro en Optiver maken gebruik van dit systeem.
TOM is inmiddels lid van de aandelenbeurs en de derivatenbeurs Liffe van Euronext. Toetreding tot deze laatste beurs verliep overigens niet vlekkeloos. Doordat TOM zijn business model niet wilde prijsgeven, was Euronext van mening dat TOM niet transparant genoeg was. Er kwam zelfs een rechtszaak aan te pas om meer duidelijkheid te krijgen. Uiteindelijk zijn de partijen er samen uitgekomen en is TOM toegetreden tot de optiebeurs.
Buiten deze Nederlandse speler zijn er nog een aantal andere partijen die beleggers de mogelijkheid bieden om bij hun de orders in te leggen. Voorbeelden zijn BATS global markets, Turquoise, Alpha Trading Systems en Equiduct.
Deze alternatieven zijn vooral voor professionele partijen bedoeld, maar ook particuliere beleggers kunnen steeds vaker buiten de beurs om handelen.
Particuliere alternatieven
Zo ziet bijvoorbeeld Mijnbroker ook de mogelijkheden. De broker lanceerde daarom het handelsplatform Mijn-X, ook wel CATS-platform genoemd. Eric de Bats, directeur van Mijnbroker legt uit: “Beleggers kunnen via het Mijn-X platform handelen in ING Sprinters, Citi Speeders en ABN Amro Turbo’s. Hierbij kunnen zij zelf de keuze maken of ze via Mijn-X of via Euronext de order willen inleggen. Het grote voordeel van het handelen via ons platform is dat de kosten lager zijn. Omdat de uitgevende instellingen dezelfde spread op Mijn-X aanbieden als op Euronext, zijn er qua liquiditeit geen verschillen.”
Saxo Bank biedt ook de OTC-methode aan voor haar beleggers. De meest populaire producten waarin wordt gehandeld bij Saxo Bank zijn de valutaparen en de Contracts For Difference (CFD’s). Laurens Maartens, Senior Equity Trader bij Saxo Bank legt uit: “Een CFD is als het ware een verkapte minifuture (=termijncontract). Euronext biedt futures aan waarbij één punt van de AEX-index 200 euro waard is. Via onze OTC CFD kunnen beleggers handelen met futures waarbij één punt van de AEX-index ook één euro waard is.”
Ook Royal Bank of Scotland en IG Markets bieden alternatieve platformen. Via het Marketindex platform van RBS kunnen beleggers 24 uur per dag, vijf dagen per week handelen in CFD's. Het gaat hier om CFD's op het gebied van indices, valuta, grondstoffen en obligaties. IG Markets biedt via haar Pure Deal platform CFD's aan op het gebied van onder andere aandelen, valuta, indices, grondstoffen, energie en metalen.
Bij de brokers Today's Brokers, Lynx en Traders Only handelen beleggers via het platform van Interactive Brokers. Beleggers kunnen bij het inleggen van hun order de keuze maken om dit direct bij een beurs te doen of door middel van het SmartRouting system. Indien er gekozen wordt voor de tweede optie, dan zal dit systeem bij onder andere Chi-X, Euronext, Turquoise en BATS-trading op zoek gaan naar de hoogst mogelijke verkoopprijs of de laagst mogelijke aankoopprijs voor de belegger.
Euronext
En wat vindt Euronext van al die handel buiten het Damrak om? Rineke Reitsma, Corporate Communications van NYSE Euronext: "Wij zijn voor open concurrentie onder gelijke voorwaarden. Maar dat is helaas niet altijd het geval. In sommige gevallen, wanneer handel buiten de beurs om gaat, vindt deze plaats buiten de gereguleerde transparante markten. Hierdoor kunnen beleggers niet meer controleren of de beste prijs is betaald."
Reitsma is het ook niet eens met de stelling dat de komst van andere partijen altijd tot lagere kosten voor de belegger leidt. "Daarnaast leidt de opkomst van meerdere handelsplatformen ook tot meer versnippering, waarvan het zeer de vraag is of dit op langere termijn goed is voor de markt en voor de eindbelegger. De fragmentatie van liquiditeit kan leiden tot hogere impliciete handelskosten (de spreads worden groter). Daardoor kunnen de kosten voor de eindbelegger hoger uitvallen."
Om in te spelen op de veranderende omstandigheden heeft Euronext enkele maatregelen genomen. "Wij hebben onze organisatie efficiënter gemaakt en zijn met diverse nieuwe initiatieven gekomen, zoals NYSE Arca Europe. Verder zijn we continue bezig om onze dienstverlening zo goed mogelijk op de wensen van onze klanten en de ontwikkelingen in de markt af te stemmen. Ook de handelstarieven zijn de afgelopen jaren aanzienlijk afgenomen. We blijven nieuwe producten ontwikkelen en gebruik maken van de kansen die de markt biedt."