Volg de analist, of niet?

Laatst kreeg ik een researchrapport toegestuurd over hoe je analistenadviezen kunt ge- en misbruiken. Erg interessant, ik ben er nog niet aan toegekomen om het helemaal te lezen, maar als de conclusies bruikbaar zijn, zal ik het zeker melden.

Ik kijk en luister ook veel naar analisten. Sommigen hebben bijzondere inzichten, sommigen praten met de markt mee. Zo krijg ik zoveel downgrades van KPN om mijn oren dat ik lichtelijk enthousiast over het aandeel geworden ben. (Corné heeft deze column afgelopen weekend al geschreven; dus voor de perikelen rond KPN.)

Natuurlijk gaat het slecht. Maar de koers is al fors gedaald en iedereen heeft het al op een verkoop staan. Zal het van af nu, nu nog slechter gaan dan iedereen nu al denkt? Het kan. Murphy’s Law is er niet voor niets. Anything that can go wrong, will go wrong.

Klik op de grafiek voor een grote versie

Raar, maar waar
Toch heb ik de Datastream-database geraadpleegd om te kijken of het dit jaar de moeite loonde om de analisten te volgen. Ik heb naar hun adviezen gekeken op 1 januari 2012 en gekeken of de meeste geadviseerde aandelen inderdaad goede beleggingen waren en vice versa.

Raar maar waar, u had maar beter niet naar de analisten kunnen luisteren:

• de vijf aandelen met de minste koopadviezen binnen de AEX leverden een rendement van 14,2% op
• het groepje daarna 12,7%
• de aandelen met de meeste koopadviezen gingen 3,6% omhoog

Opvallend genoeg was het meest geadviseerde aandeel DSM. En Fugro leverde binnen deze categorie de grootste bijdrage. Het aandeel met de meeste koopadviezen was Royal Dutch, dat 5,4% daalde (inclusief ontvangen dividend). TNT Express werd het minst geadviseerd, en nam 59% in waarde toe.

Mmmm. In onderstaande grafiek staat het mandje met de aandelen met de meeste koopadviezen rechts, die met de minste links.

Koersdoelen
Natuurlijk zijn er ook nog andere manieren om naar de adviezen van analisten te kijken. De analisten geven bijvoorbeeld ook koersdoelen af. Gemiddeld lagen op 1 januari 2011 de koersdoelen 31% boven de koersen van dat moment. Mooie potentie zou je zeggen.

Alleen de koersen van ASML, Heineken, Unilever en Boskalis waren toen al zo ver gestegen dat de koersdoelen geen ruimte tot verder stijging over lieten. Dit setje met namen ging desondanks toch nog met 4,6% omhoog. Dat is een stuk beter dan de AEX.

Hoewel ASML het enige aandeel was waarbij het koersdoel onder de koers lag, ging dit aandeel zelfs met 16% omhoog. De aandelen met de minste koerspotentie gingen meer omhoog.

In de grafiek hieronder staat het mandje met de aandelen met de meeste potentie rechts, die met de minst links.

Geen correlatie
Opvallend genoeg is er geen correlatie tussen de adviezen en de koerspotentie. Bedrijven met een hoge koerspotentie hebben niet automatisch veel koopadviezen. Dat is op zich raar, zeker omdat de de resultaten van beide factoren dezelfde soort uitkomsten laten zien.

Natuurlijk is dit een bescheiden steekproef. En natuurlijk is dit fenomeen al meerder keren onderzocht. En we zien altijd aan het begin van het jaar een reversal-effect. Dat betekent dat de aandelen die het vorige jaar heel slecht hebben gedaan (en dus ook niet zoveel koopadviezen hebben) het in het nieuwe jaar het meestal weer goed doen.

Vorig jaar heeft Dirk Gerritsen, onder andere columnist bij IEX, een veel beter statisch onderzoek gedaan. En daaruit bleek dat analisten in 2011 duidelijk wel waarde toevoegden. Maar dat was 2011.

Top-vijfjes
Ter afsluiting geef ik wat top-5 lijstjes. De aandelen die van de analisten de meeste koopadviezen krijgen:

1. Royal Dutch (nog steeds)
2. Aegon
3. DSM
4. PostNL
5. Randstad

De aandelen die u niet moet hebben, zijn:

1. Heineken
2. KPN
3. TNT Express
4. TomTom
5. Akzo Nobel

De aandelen met de meeste koerspotentie zijn:

1. Aperam (het gemiddelde koersdoel ligt maar liefst 102% boven de huidige koers)
2. Arcelor Mittal
3. SBM Offshore
4. PostNL
5. ING

Aandelen die niet meer omhoog kunnen, zijn:

1. ASML
2. TNT Express (logisch)
3. Heineken
4. Unilever
5. TomTom

Zelf nadenken
Leuk om dit onderzoekje af en toe eens te herhalen. Dit stuk is zeker niet bedoeld als kritiek op analisten. De grootste toegevoegde waarde van analisten ligt vooral in de bovenmatige kennis over een bedrijf.

Misschien een bewijs dat meer kennis niet automatisch hoeft te leiden tot beter beleggingsinzichten. Maar het is wel een aanzet en een oproep tot beleggers om zelf na te denken. Of zoals een ex-collega van mij ooit zei: "nadenken is te belangrijk om aan anderen over te laten".