Op maandag 6 september vorig jaar kon iedereen zien hoe Radar de (NVM)-makelaars hard aanpakte in de uitzending. De geheime camera liet zien hoe makelaars hun werk doen in Nederland.
Velen hebben maling aan hun klanten; het gaat maar om één ding, en dat is in korte tijd veel geld verdienen.
Het programma werd door meer dan 1 miljoen mensen rechtstreeks bekeken. Zelfs de heren en dames in Den Haag vonden de uitzending zo schokkend dat er Kamervragen over werden gesteld.
Stilte
Vanuit de makelaarsbranche was het behoorlijk stil. Af en toe klonk er een geluidje dat het anders kan, maar niet het boetekleed aantrekken dat het helemaal fout zit met de werkwijze die nu gehanteerd wordt door veel makelaars.
Helaas kwamen er ook geen goede voorstellen, zoals een verplichte zorgplicht waardoor niet iedereen zomaar als makelaar kan beginnen. Dit laatste is natuurlijk onbegrijpelijk (niet verkoopbaar) naar de huizenbezitters toe.
Transparanter biedingsproces
In november kwam er uit Den Haag nieuws van toenmalig minister Ollongren. In een uitgebreide Kamerbrief werd geadviseerd het biedingsproces op koopwoningen transparanter te maken en een verbod uit te brengen op bieden zonder voorbehoud van financiering en bouwkundig rapport.
Voorbehouden
De kans op het vinden van een passende koopwoning mag niet afhankelijk zijn van hoeveel risico je bereid bent te nemen. Er bereiken mij steeds vaker verhalen over starters die vanuit concurrentieoverwegingen de voorbehouden voor financiering of bouwkundige keuring niet opnemen bij hun bod. Daarbij nemen zij grote risico’s die ze zich mogelijk niet kunnen permitteren. Daarom verken ik op dit moment of de voorbehouden van financiering en bouwkundige keuring een verplicht onderdeel kunnen gaan vormen bij de totstandkoming van een koopovereenkomst voor een woning door een consument/koper. In dat geval worden de voorbehouden van financiering en bouwkundige keuring standaard onderdeel van het koopcontract.
Na het lezen van de Kamerbrief was ik behoorlijk positief. Vooral van het verbieden van bieden zonder voorbehoud van financiering en bouwkundig rapport ben ik een groot voorstander. Bovendien wist ik uit de praktijk dat er na september nog niets veranderd was. De makelaars en taxateurs deden hun werk nog steeds op dezelfde manier als voor de uitzending van Radar.
Verbeterplan
Het duurde weer drie maanden tot afgelopen februari het bericht kwam dat het biedingsproces op koopwoningen transparanter wordt. Het verbeterplan is ondertekend door NVM, VBO, Vastgoedpro, Vereniging Eigen Huis en de minister voor Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening.
Makelaars (er zijn totaal 16.000 makelaars in Nederland) die geen lid zijn van een branchevereniging hoeven zich echter niet te houden aan dit nieuwe biedingsproces. De vraag is hoe het er precies uit gaat zien.
Is er sprake van een systeem waar kopers hun bod op de koopwoning kunnen uitbrengen zonder dat iemand dit bod vooraf kan zien? Of is er toch nog een sluiproute om tijdens het biedingproces de biedingen in te zien?
Nieuwe tuchtrechtbank
Op 23 maart kwam het volgende nieuws van de makelaarsverenigingen. Dit keer hebben zij besloten een nieuwe tuchtrechtbank in het leven te roepen. In het artikel valt te lezen:
Het tuchtrecht komt beschikbaar voor zowel bedrijven als consumenten die een klacht willen indienen over makelaars, taxateurs of bouwkundig keurders. Alle uitspraken die door de tuchtrechter worden gedaan, worden geanonimiseerd openbaar gemaakt, erkend en gehandhaafd door de betrokken verenigingen, kondigen ze aan. Een sanctie zou kunnen zijn dat een makelaar wordt geroyeerd en dus geen lid meer is van de vereniging.
Het tuchtrecht wordt in eerste instantie ingericht door de brancheverenigingen. Het streven is om het uiteindelijk te laten gelden voor de gehele sector, zegt Marc van der Lee namens de NVM. ,,Zolang het vak van makelaar een vrij beroep is, kan iedereen die niet is aangesloten zijn of haar ding doen. We hopen daarom dat het tuchtrecht ook voor makelaars gaat gelden die niet lid zijn van een van de verenigingen. Het is niet goed voor de reputatie van de sector als wanpraktijken onbestraft blijven.”
Ik heb in november vorig jaar in een column geschreven dat een klacht indienen over een makelaar te moeilijk is in Nederland. Ik heb toen Marc van der Lee van de NVM gesproken en hij heeft ook een reactie gegeven die in de column staat.
We hebben een duidelijke procedure voor klachten binnen de NVM en dat is professioneel geregeld. Het is bijzonder te lezen dat “de kans niet groot is dat zij hun gelijk krijgen”. Ons tuchtrecht is onafhankelijk en is zowel voor klager als beklaagde met de benodigde rechtswaarborgen omkleed. Daar hebben wij verder geen invloed op. Ik heb daarom geen mening over hetgeen je hieronder schetst; consumenten die niet tevreden zijn over de handelswijze van een NVM makelaar, kunnen een klacht indienen en die wordt dan in behandeling genomen.
Bovendien kon u lezen dat in 60 uitspraken (klachten in 2021) 40% van de makelaars hun klanten niet goed hadden geholpen. Diverse makelaars kregen een berisping. Maar hoge boetes en royementen waren niet aan de orde.
Ik ben zeer benieuwd of dit gaat veranderen. Vereniging Eigen Huis heeft laten zien dat veel huizenbezitters niet tevreden zijn. In ruim twee maanden kregen zij 600 klachten binnen over makelaars.
Kleine stap
Aangezien er niet veel veranderd is aan de werkwijze van de makelaars, zal ook het aantal klachten niet zijn afgenomen. Ik verwacht dan ook dat de nieuwe tuchtrechtbank het heel druk gaat krijgen.
Gelukkig kunnen zij zich hierop voorbereiden, want volgens de branchevereniging VBO gaat de tuchtrechtbank pas na de zomer actief worden.
De veranderingen zie ik als een kleine stap op weg naar verbeteringen. Het is nu wachten op een verbod op bieden zonder voorbehoud van financiering en bouwkundig rapport.