Ondanks alle economische malaise zijn veel ondernemingen in staat de winsten elk jaar te verhogen. De ondernemingen die in 2011 piekwinsten hebben behaald zijn: ASML, Unilever, Imtech en Sligro. Ik verwacht dat deze lijst nog aangevuld zal worden met DSM, Heineken(?), Reed Elsevier (?), Wolters Kluwer, Aalberts Industries, Acomo, Arcadis, Beter Bed, Ten Cate, Delta Lloyd (sinds beursnotering), Nutreco, TKH Groep en Vopak (?).
Fugro komt waarschijnlijk niet met een piekwinst over 2011, maar de winst bevindt zich de laatste jaren op een stabiel hoog niveau. Koninklijke Olie behaalde de op één na hoogste netto winst in 2011; het top jaar was 2007. Echter, in 2012 zou een nieuwe piekwinst kunnen worden behaald.
Piekwinst KPN
KPN behaalde het hoogste dividend ooit (€0,85), maar de gerapporteerde operationele top winst werd in 2010 bereikt. De resultaten in 2012 zullen overigens lager zijn dan die over 2011. Voorlopig is 2010 het jaar van de piekwinst van KPN. Overigens was de hoogste koers al bereikt in het begin van deze eeuw, met een tweede piek in het ‘Scheepbouwer tijdperk’ van net boven de €13 in 2007.
Ook voor Philips is er na 2007 per saldo geen netto winstgroei meer opgetreden. En Binck tenslotte behaalde haar topwinst tot dusver in 2009, waarna een lichte daling werd ingezet in 2010 en 2011. Bij veel ondernemingen piekten de resultaten in 2007 of 2008, zoals bij de Financials: Aegon, ING, KasBank, Van Lanschot en SNS Reaal, de vastgoedfondsen voor wat betreft hun boekwaarden, zoals bij Unibail-Rodamco, Wereldhave, Corio, VastNed en bij bouwondernemers als BAM, Ballast Nedam.
Bruto Nationaal Product
Ook bij Arcelor Mittal, Fugro, Mediq, Randstad, USG, Macintosh, Grontmij, Wavin (sinds beursnotering) piekten de winsten in deze periode. In veel landen piekte de groei van het Bruto Nationaal Product (BNP) in 2007/2008. Hier is een vergelijkbaar patroon voor landen. In veel landen in Europa werd in 2008 het hoogste BNP behaald. Er is denk ik maar één land in Europa dat weer een nieuwe piek heeft in het BNP, en dat is Duitsland.
Veel Europese landen zitten daar nog net onder (Frankrijk, Nederland, België), maar bij nog meer landen neemt het verschil tussen het BNP van 2008 en het huidige BNP alleen maar toe. Het is geen verrassing dat dit met name bij de PIIGS landen het geval is. Het is waarschijnlijk dat dit verschil in de komende jaren toe gaat nemen en niet meer in te halen zal zijn.
Welvaartsniveau
Eén en ander leidt dus tot een blijvend lager welvaartsniveau. Echter, met twee zaken hebben we nog geen rekening gehouden. Het effect van inflatie en de bevolkingsmutaties. Immers men moet het BNP in de tijd vergelijken. Gecorrigeerd voor koopkrachtontwikkelingen blijkt een stijging van het reële BNP t.o.v. 2008 nog moeilijker haalbaar. Als dan ook nog het bevolkingsaantal stijgt, is het reële BNP per capita (persoon) nog moeilijker realiseerbaar.
Ook bij een wijziging van de samenstelling van de bevolking kan het BNP van een land dalen als goed opgeleide jongeren wegtrekken (‘braindrain’) en de vergrijzing sterk toeneemt. Eigenlijk zouden we ook de piekwinsten bij ondernemingen moeten corrigeren voor inflatie en dan is het maar de vraag of Unilever bijvoorbeeld een piekwinst heeft gerealiseerd. De winsten moeten dan ook gedeeld worden door het aantal uitstaande aandelen.
Globalisering
Zo kan het gebeuren dat KPN weliswaar een piekwinst had in 2010, maar per aandeel een piekwinst in 2011, voor bijzondere lasten, realiseerde omdat zij de winst door minder aandelen behoeft te delen. Er is veel literatuur over correlatie van nationale aandelenindices en het BNP van een land.
Door de globalisering zou het effect afnemen. Echter door de slechte performance van de Zuid-Europese aandelenindices vorig jaar is er toch wel sprake van een ‘landeneffect’. Dat is dan weer hoopvol voor ‘Duitse’ en ‘Nederlandse’ aandelen, want Nederland doet het zo slecht nog niet. Nu nog van topwinsten naar topkoersen.