Trots kondigde Credit Suisse in augustus vorig jaar de introductie van 16 nieuwe ETF’s aan. De meeste waren gericht op de opkomende landen zoals Rusland, Zuid Afrika en Korea. Al deze nieuwe ETF’s waren swap based. Dat betekent dat geen onderliggende fysieke stukken worden gekocht, maar derivaten transacties worden aangegaan met één of meerdere tegenpartijen. Deze derivaten behoren zo goed mogelijk de eigenlijke index te volgen.
Credit Suisse was enthousiast. De nieuwe serie ETF’s zouden de voordelen combineren van synthetische replicatie met de transparantie van fysieke replicatie. De transparantie zit met name in het feit dat Credit Suisse de omvang en samenstelling van de collateral op dagelijkse basis publiceert. De collateral is waardepapier dat dient als garantie in het geval de swap-tegenpartij niet meer aan zijn verplichtingen kan voldoen.
Inmiddels is de (financiële) wereld flink veranderd. Beleggers zijn allergisch geworden voor kredietrisico. Dat is niet onbegrijpelijk aangezien we nu in een wereld leven waarin staatsobligaties, laat staan bankleningen, niet meer de soliditeit van weleer hebben. Ook toezichthouders zijn steeds kritische als het gaat om ingebouwde (krediet)risico’s in ETF’s. Het antwoord van Credit Suisse: een deel van de synthetische ETF’s die vorig jaar werden uitgegeven, wordt omgebouwd naar een fysieke structuur.
Wilt u even de swap-spread betalen?
De Zwitserse bank blijft er bij dat synthetische replicatie een goede oplossing is als er geen fysiek alternatief mogelijk is. Maar voor vier van de vorig jaar uitgegeven ETF’s is dat nu kennelijk wel mogelijk. Geen probleem natuurlijk, deze verandering, maar houders van de overige synthetische ETF’s gaan er op achteruit. Vanaf begin november zal Credit Suisse de spread kosten van de swap in rekening aan de ETF’s brengen.
Wat zijn deze swap kosten? Een synthetisch ETF fonds hoeft in het geval van een swap-constructie de stukken niet zelf aan te schaffen. Dat moet de tegenpartij (in principe) wel doen. De daarmee gepaard gaande investering betekent een verlies aan rentekosten voor de swap tegenpartij. De tegenpartij rekent die rentekosten door aan het ETF. Doorgaans is dat een Libor tarief plus een spread (opslag).
Deze opslag werd tot nu toe door Credit Suisse zelf betaald. Dat gaat dus veranderen. Vanaf begin november worden deze swap kosten rechtstreeks doorberekend aan de synthetische ETF’s. Dat betekent een verslechtering van de prestatie van de synthetische ETF ten opzichte van de index waaraan het zich spiegelt. Het lijkt er op dat de synthetische ETF op zijn retour is. Dat lijkt mij geen slechte ontwikkeling.
Risico deels afgedekt
Als het ETF zelf geen kans ziet om een fysieke constructie neer te zetten, is de kans dat de tegenpartij dat wél kan niet groot. Deze tegenpartijen zullen dus mogelijk een (gedeeltelijk) open risico nemen. Natuurlijk wordt dat risico deels door het onderpand afgedekt. Maar bij zeer grote koersbewegingen kan er toch een probleem ontstaan, en het collateral onvoldoende blijken. En dat grote onverwachte koersbewegingen geen fictie maar harde realiteit is, hoeft belegger niet meer duidelijk gemaakt te worden.
Een financieel ongeluk met een (synthetische) ETF is wel het laatste waar de financiële sector op zit te wachten.