Philips verraste deze week met eigenlijk de derde winstwaarschuwing. De eerste van dit jaar was de winstwaarschuwing voor de presentatie van de eerste kwartaalcijfers, toen gemeld werd dat er een verlies zou worden geleden op de TV business.
Toen deze cijfers werden gepubliceerd bleken deze ook nog tegen te vallen op andere terreinen: de bedrijfsresultaten van Lighting en Health Care waren onder de consensus-taxaties. Ook werden er externe factoren gemeld zoals dat Philips last zou hebben van de Japanse ramp.
Decentraliseren
Terloops vertelde de nieuwe CEO Frans van Houten dat Philips meer moet decentraliseren op het gebied van Resource & Development en dat investeringsbeslissingen omdat productontwikkeling te traag zou gaan. Nu dan de derde tegenvaller (we hebben het maar niet over de vermeende fraude/corruptie praktijk in Polen en een terugroepactie van haardrogers).
Opnieuw een winstwaarschuwing, nu voor de tweede kwartaalcijfers, waarbij de omzet- en resultatenontwikkeling tegenvielen bij Lighting (teleurstellende omzet in West Europa en in bouwactiviteiten, maar ook hogere investeringen en marketingkosten) en bij Consumer Lifestyle (zwakke vraag in West Europa en dalende licentie-inkomsten alsmede hogere marketingkosten). Meestal komt slecht nieuws in een reeks. Dus ik wacht de tweede kwartaalcijfers nog even af.
CEO-opvolging
Ook andere beursfondsen kwamen met winstwaarschuwingen en ook bij deze fondsen zijn dit jaar nieuwe CEO’s benoemd. Het is algemeen bekend dat bij opvolging van CEO’s de nieuwe man de verwachtingen tempert. Dit noemt men ‘management of expectations’. Vaak is het een combi zoals bij Philips of bij KPN en TNT.
Zo meldde Eelco Blok, de nieuwe topman van KPN, dat er kannibalisatie optreedt tussen SMS en smartphone (Apps), waarbij massaal mobiel internet wordt gebruikt, waartegenover weinig inkomsten staan. Ook gingen de zaken minder bij Getronics en ‘en passant’ werd het beleid voor de toekomstige aandeleninkoop veranderd (in plaats van op basis van de hogere free cashflow nu op basis van netto winst).
KPN
Ook bij KPN zouden de investeringen wat zijn achtergebleven. Ik ben er bij KPN dan ook niet zeker van dat het bij deze winstwaarschuwing blijft; mogelijk zit het venijn in de staart wanneer bij de jaarcijfers van 2011 wordt gemeld dat het aandeleninkoop programma voor 2012 meer dan gehalveerd wordt.
TNT
TNT is een verhaal apart. Ik denk dat er erg veel managementtijd heeft gezeten in de splitsing van PostNL en TNT Express, waardoor men minder oog had voor de markt (en het managen van overgenomen bedrijven, zoals in Brazilië). Ook waren er langdurige onderhandelingen met de vakbonden over het Nederlandse Postbedrijf.
Negatief voor Express zijn niet alleen de hogere olieprijzen in het eerste kwartaal, die niet direct konden worden doorberekend, maar nu ook de wat tegenvallende economische groei.
Goede en slechte wisselingen
Toch blijft het allemaal beurspraat en is een en ander moeilijk wetenschappelijk aan te tonen. Er zijn CEO-wisselingen die naadloos zijn overgegaan zoals bij Shell (Peter Voser als opvolger van Jeroen van der Veer) en Boskalis (Peter Berdowski als opvolger van Rob Van Gelder).
Fout is het gegaan bij Heijmans (Guus Hoefsloot als opvolger van Joop Janssen) en Randstad (Hans Zwarts als opvolger van Frits Goldschmeding). In 2012 zal er in ieder geval een CEO-wisseling plaatsvinden bij Akzo Nobel (CEO van Sulzer AG, Ton Buchner, volgt Hans Wijers op) en bij Fugro waar de huidige COO Arnold Steenbakker, CEO Klaas Wester opvolgt.
Ook zijn er bedrijven waarbij er jaar op jaar winstwaarschuwingen zijn geweest (denk aan Wessanen, waarbij overigens Ad Veenhof het stokje overnam van Mac Zondervan) en ook zijn er ondernemingen waarbij het bij één winstwaarschuwing is gebleven (CSM).
Onduidelijkheid
Nogal wat ondernemingen doen vaag over winstverwachtingen. Bij SNS Reaal bijvoorbeeld wordt wel een toekomstig winstbedrag genoemd, maar wordt niet vermeld wanneer dit bereikt zal worden en wat dan de winst per aandeel zal zijn. Unilever is overigens minder gedetailleerd geworden in de publicatie van kwartaalcijfers.
Veelal worden bedrijfseconomische Key Performance Indicators (KPI’s) gegeven zoals beoogde kosten/baten ratio’s, operationele marges (Return On Sales) en beoogde rendementen over het geïnvesteerd vermogen (ROI), etc. Hoe dan ook, uiteindelijk leidt dit tot consensusverwachtingen per kwartaal.
Het management is goed op de hoogte van deze verwachtingen aangezien zij analisten voor het cijferseizoen vragen wat zij taxeren. Nu maar hopen dat het wat de winstwaarschuwingen van AEX fondsen betreft bij Philips blijft.