De ECB heeft vorige week de rente met een kwart procent verhoogd naar 1,25%. Reden hiervoor is de alsmaar oplopende inflatie in met name Duitsland. In tegenstelling tot de PIIGS (Portugal, Ierland, Italië, Griekenland, en Spanje), ervaren onze oosterburen een versnelling in economische groei.
Doordat de rente te laag is voor een snel groeiend Duitsland (het is dus goedkoop om te investeren en te lenen) en omdat de euro te goedkoop is voor onze exportgedreven oosterburen, was een renteverhoging noodzakelijk in de ogen van de ECB. Probleem is alleen dat een kwart procent verhoging veel te weinig is om de Duitse economie af te koelen, dus vanuit die optiek zitten er meer renteverhogingen aan te komen om oververhitting te voorkomen.
In normale omstandigheden is een renteverhoging die veroorzaakt wordt door een versnellende economische groei geen slecht nieuws; immers de economie groeit te hard (ofwel te veel goed nieuws). Maar de ECB stelt niet de rente vast voor alleen Duitsland maar voor heel de eurozone. Dit is precies waar het wringt, want de PIIGS hadden al moeite met het oude 1% ECB-tarief. Dus elke renteverhoging (die Duitsland nodig heeft) zorgt ervoor dat de PIIGS verder in de misère worden geduwd.
Dit is een van de hoofdpunten van mijn (Alexander Sassen van Elsloo) eerdere bijdragen over de euro (zie Einde van de euro deel 1, deel 2, en deel 3): de leden van de eurozone zijn te verschillend om ooit een stabiele eenheid te vormen. De veel te hoge schuldenlast die de PIIGS hebben opgebouwd is voornamelijk de schuld van de euro. (Namelijk door de impliciete Duitse dekking zodat de rente die de PIIGS betaalden kunstmatig laag was).
Nu krijgen we het verdere bewijs dat de eurozone onhoudbaar is: de ECB kan onmogelijk de juiste rentestand vaststellen. Kiest de ECB voor Duitsland, dan gaan de PIIGS (sneller) ten onder; kiest de Europese Centrale Bank voor de PIIGS dan zal Duitsland een oude vijand in de ogen moeten kijken: hoge inflatie.
Scenario renteverhogingen
In dit scenario zal het bankstelsel in de PIIGS verder onder druk komen te staan net als in met name Griekenland en Ierland (zie de Nieuwsuur-uitzending waarin ook ik werd geïnterviewd). Verder zullen de overheden in de PIIGS geconfronteerd worden met verdere stijgingen van de financieringskosten op hun staatsschuld. Met de lokale banken die verder onder druk komen te staan zullen de overheden in de PIIGS waarschijnlijk weer en meer geld in die financiële instellingen moeten pompen, iets wat de staatsschuld verder zal doen oplopen.Een vicieuze cirkel is het gevolg.
Uiteindelijk zal dit naar mijn mening leiden tot een faillissement van de PIIGS en een enorme afstempeling van de uitstaande schulden aldaar. De banken, verzekeraars en pensioenfondsen(en dus ook de overheden) van onder meer Nederland, Duitsland en Frankrijk gaan dus erg veel geld verliezen, iets wat de aantrekkelijkheid van geld printen doet toenemen. Gevolg (en doel): inflatie en dus een zwakkere euro.
Scenario geen renteverhoging
In dit scenario kunnen de PIIGS nog wat langer aanmodderen maar problemen worden niet opgelost. Intussen oververhit de Duitse economie wat het verschil tussen Duitsland en de PIIGS alleen maar verder zal benadrukken. Door onvoldoende afremming van de Duitse economie zullen daar bubbels ontstaan die uiteindelijk onvermijdelijk gaan klappen. Door de verhoogde inflatie en de lage rente zal de euro er dus zwak voorstaan.
Verschil tussen de twee scenario's is de timing. Het eerste en meest waarschijnlijke na de recente ECB renteverhoging, zal zeer tijdelijk tot een sterkere euro leiden. De gedachte is hier immers dat de hogere rente meer eurokopers gaat aantrekken. Maar dit is kortzichtig, want de renteverhogingen zullen in eerste instantie Duitsland niet afremmen maar de PIIGS direct verder in de problemen drukken. Dit zal zich op relatief korte termijn kunnen ontwikkelen. Na recente eurosterkte dus tijd voor pas op de plaats.
Resultaten vergelijkbaar
Het tweede scenario heeft een langere tijd nodig om zich te ontvouwen, maar de resultaten zullen hetzelfde zijn. De te hoge inflatie in Duitsland en de zeer zwakke PIIGS zullen als een molensteen om de nek van de euro hangen. Hierbij moet worden opgemerkt dat de illusie van een economisch sterk draaiend Duitsland dat de rest van Europa uit het slop trekt, de euro nog wat steun kan opleveren. Maar wie zijn huiswerk doet ziet dat een sterkere euro niet echt houdbaar is.
Natuurlijk zijn beide scenario's reëel onder de conditie dat de Amerikanen niks geks gaan doen (in monetair opzicht dan; militair gezien kunnen ze niks anders). Misschien is het daarom beter de euro te vergelijken met koopkrachtige munten zoals de Aussie dollar, Zwitserse frank, Canadese dollar en Noorse kroon, dan wel met edele metalen zoals goud en zilver (zie de column Beleggen in Bling).
Technische analyse
Dan is het aan mij (Gökhan Erem) om aan nader te bekijken wat de stand van zaken is voor de euro aan de hand van de grafieken. De eurodollar is zoals ik in mijn columns de afgelopen maanden heb geschetst, aan een opmars bezig die ons terecht of onterecht bezighoudt.
Het is natuurlijk zo dat de euro en de dollar een eeuwige tango aan het doen zijn terwijl de rest van de muntjes in relatie tot deze twee grootheden alleen maar gestegen zijn in de afgelopen maanden. De uitslag van Q1 2011 is echter in het voordeel van de euro uitgevallen, doordat die eenheidsmunt terrein heeft gewonnen tegen de dollar en de yen, en min of meer zijwaarts is gebleven ten aanzien van de safe haven valuta's zoals de frank, Zweedse kroon en Noorse kroon.
De beweging in de eurodollar is niet ten einde maar voordat een laatste push opwaarts komt die de koersdoelen van dit jaar dienen te bereiken op 1,48-150, is het nu even tijd voor correctie. Het is tijd van bezinning waarbij de vragen zijn: komen er nog problemen uit de PIIGS, wat is de schade in Japan, en is er inflatie in de VS? Dat soort dingen van korte termijn aard dus. Het correctieve karakter van de euro op dit moment heb ik gisteren beschreven in mijn column en vandaag pak ik de intradaggrafiek van de eurodollar en de daggrafiek van de eurofrank om dit te verduidelijken.
Klik op de grafiek voor een grote versie
De uurgrafiek van de eurodollar is gewoon intact, begrijpt u mij niet verkeerd. Echter nu de bovenzijde van het trendkanaal is bereikt is er weinig ruimte om direct door te stijgen. De terugval van vandaag is een eerste opzet tot corrigeren, hetgeen in de koersvorming van andere valutaparen al meer duidelijkheid krijgt.
Indien en wanneer de RSI op dit time frame niet meer OB weet te bereiken, is het tijd voor de correctie om meer vorm te krijgen en dieper te dalen dan de lows van vandaag. Liever heb ik dat de trend intact blijft maar zelfs een korte snelle breuk van deze trend om vervolgens een push outside of trend te maken met als doel de koersdoelen voor het jaar te halen, is denkbaar.
Andere valuta
In feite is een short uit den boze maar te vroeg long gaan is ook een risico waar we in dit scenario voor moeten oppassen. De correctie krijgt meer bijval tegen de andere valuta zoals de gisteren beschreven yen. Daar hebben we de koersdoelen van de 122 behaald en is het tijd voor een pullback naar de uitbraakniveaus in de buurt van 115. Pas na deze P is het naar mijn idee tijd om nieuwe longs aan te meten. Zo wordt ook duidelijk dat risico aan het ontstaan is in de volgende grafiek.
Klik op de grafiek voor een grote versie
De eurofrank heeft heel veel moeite met de dalende trend rond deze niveaus. Het lukt maar niet om een breuk te forceren in dit valutapaar, laat staan het creëren van een opwaartse trend. Met de huidige koersontwikkeling lijkt het op z'n best een zijwaartse beweging te worden binnen de dalende trend.
Waarbij gezegd dient de worden dat het huidige niveau in koersen dubbel weerstand is geworden, horizontaal en diagonaal. De grote bars tegen deze weerstand aan geven aan dat de strijd behoorlijk is geweest maar dat de belangen van de frankkoper nog steeds groter zijn dan die van de verkopers van deze safe haven valuta.
Penibele situatie
Het is hierdoor nog steeds een penibele situatie in de euro. Maar bij gebrek aan beter uit de VS en uit Japan, lijkt het dat we op dit moment als best of de worst three worden gezien. Even samenvatten naar gewone woorden: de markt ziet dat er problemen zijn, maar voor de periode waarin we nog vooruit kunnen kijken lijkt het erop dat de minste onzekerheid nu uit de eurozone komt. De komende maanden houden we het hiermee nog wel droog, maar daarna…