Vanuit de EU en haar instellingen en organen zijn al een hoop fabeltjes verkondigd. De laatste leugens in aantocht zijn de resultaten van de nieuwe strengere stresstests voor banken, die in juni bekend moeten zijn. Nu is de test op zich geen leugen maar hij heeft wel een totaal misleidend karakter. Een stresstest hoort te toetsen of het onderwerp (de banken) tegen een echte stresssituatie bestand is. Dat deden de oude stresstests voor banken niet en dat doen de nieuwe evenmin.
Staatsschuldpapier PIIGS
Het meest heikele punt, dat van blootstelling aan staatsschuldpapier (met name aan de PIIGS; ofwel Portugal, Italië, Ierland, Griekenland, en Spanje), wordt praktisch genegeerd. De nieuwe stresstests pakken dan wel een eventuele afwaardering van staatspapier in het zogenaamde trading book (handelsboek), maar niet op staatspapier in het bank book (bankboek).
Het verschil is erg groot aangezien het handelsboek vaak maar iets van 10%-20% bedraagt van de totale blootstelling aan staatsschuldpapier van een bank. De grote meerderheid van de staatsschuldpapieren die een bank bezit worden dus niet getest op wat voor stress dan ook.
Het resultaat laat zich nu al raden: de meeste banken zijn sterk genoeg om een financiële stresssituatie te doorstaan. Dit is naar mijn mening pure misleiding. Zoals uit de vorige stresstests naar voren kwam dat de Ierse banken tiptop in orde waren, zo gaan we nu weer dit soort belachelijke conclusies zien.
Waardeloze stresstests
Het frappante is dus dat met deze stresstests de EU alleen maar het vertrouwen schaadt van haar inwoners en investeerders. Het doet me denken aan deze memorabele man die maar stellig blijft volhouden dat alles A-OK is.
Een echte stresstest moet kijken naar de kwaliteit van de activa. Nu wordt dit ook wel gedaan maar de toegepaste wegingen zijn arbitrair en niet realistisch. Waar ik het nu over heb is natuurlijk risico gewogen activa (RWA of risk weighted assets). Simpel gezegd werkt dat als volgt: op een lening die een bank heeft uitstaan (de activa) aan een instantie met nul kans op faillissement, hoeft de bank geen kapitaal opzij voor te houden.
Is deze lening gegeven aan een instantie met een beperkte kans van faillissement dan moet daar een beetje kapitaal voor worden opzijgezet, en een lening met hoog risico daar moet natuurlijk veel kapitaal voor worden opzij gezet. Allemaal logisch totdat je gaat kijken naar de wegingen. Hoe kan het immers zijn dat Portugees staatspapier een nulweging (dus nul risico) heeft? Durft u te beweren dat Portugal ‘never nooit niet’ failliet zal gaan? Ik niet in ieder geval. De toezichthouders en de kredietbeoordelaars zijn hier debet aan.
De verborgen boodschap
Kortom de overheden, toezichthouders, politici, en zo verder, geven met de bank stresstests geen goed beeld van de echte onderliggende risico’s van ons bancaire stelsel. Met de huidige regels hebben de meeste banken 1) te veel risico op hun bankboek, en 2) te weinig kapitaal om een stresssituatie te doorstaan. Het feit dat het bankboek dus nu wordt ontzien door de toezichthouders is voor mij een teken dat de banksector er zeer zwak ervoor staat.
Met die kennis in het achterhoofd is het worden voorgelogen door de staat niet eens zo'n gek idee meer. Daarom zal Plato het volgende gezegd hebben: "Slechts aan de heersers over een staat is het toegestaan om te liegen". Of zoals Jack Nicholson ooit in een film zei: "You can't handle the truth". Maar ja, voordat we het weten zitten we met een heel naar regime (zie de film V for Vendetta).
Wat doen de superbeleggers?
Sommige superbeleggers zien de bui al hangen en hebben daarom shortposities in banken genomen en longposities in bepaalde grondstoffen zoals goud, zilver en olie. Particuliere beleggers die dezelfde mening zijn toegedaan zullen deze posities waarschijnlijk nabootsen door middel van bijvoorbeeld puts of Sprinter/Turbo's short op banken (zie Irish house of cards deel 1 en deel 2) of Sprinters of Turbo's long op Brent, goud en zilver.