Jarenlang heb ik voor IEX een column geschreven waarin ik een vooruitblik gaf op wat er de komende week te verwachten viel. De vooruitblik, want zo heette die column, werd bij de redactie al snel tot fruitblik omgedoopt. Best leuk, maar zoals wel vaker met routineklussen, lag vervlakking op een goed moment op de loer. Zeker als je voor de 50ste keer je mening moet geven over het Amerikaanse consumentvertrouwen ("doet er niet toe"), zie je dat er een zekere sleetsheid intreedt. Het werd een haastklus, zo'n oh-nee-ik-moet-nog-wat-schrijven geval.
Sinds die tijd heb ik getracht periodieke columns zoveel mogelijk buiten de deur te houden, maar ga het nu toch weer proberen. Geen vooruitblik, deze keer, maar eerder een terugblik, of wellicht zelfs een archief van de belangrijkste gebeurtenissen van de week. Hierbij put ik zoveel mogelijk uit mijn dagelijkse Best of the Web. Het idee is dat ik de nadruk leg op die links met een langere houdbaarheidsdatum, of soms ook kies voor een specifiek thema, vergezeld met mijn eigen mening.
QE2 rules the waves
Zonder meer het belangrijkste thema van deze week is Quantitive Easing II, a.k.a. QE2, of ook wel de Bernanke put. Eerder deze week betoogde ik dat een goed deel van de rally op aandelenmarkten sinds begin september te danken was aan de verwachting dat de Fed op niet al te lange termijn met nieuwe stimuleringsmaatregelen naar buiten zou komen.
Uiteraard ben ik niet de enige die dit betoogt, terwijl de invloed zich ook zeker niet beperkt tot aandelenmarkten. Enkele voorbeelden daarvan vielen deze week te bewonderen:
Het 10-30 jaars renteverschil is tot een nieuw record opgelopen, omdat iedereen verwacht dat de Fed vooral korter staatsschuld zal gaan kopen
De opmars van goud is geholpen door de angst van een nieuwe stortvloed aan dollars en dat kan volgens Goldman nog wel even doorgaan
En mijn eigen grafiek over het verloop van beurs en dollar sinds QE2 voor het eerste besproken werd in Jackson Hole.
Dat er een QE2 gaat komen lijkt niet meer de vraag, maar eerder wanneer en hoeveel. Volgens deze bijdrage van Reuters wordt door analisten tussen de $ 500 miljard en $ 1.500 miljard verwacht. Om dat in perspectief te plaatsen, QE1 was $ 1.250 miljard, ongeveer 8% van de omvang van het nominale BBP van de VS. Overigens meldt Nobelprijswinnaar Krugman hier dat QE2 in de omvang van $ 8.000 miljard tot $ 10.000 miljard nodig is om de Amerikaanse economie te redden. Het wachten lijkt op november, als de FOMC weer bijeen komt.
Andere lezenswaardige QE2-gerelateerde links:
Reuters
Bond vigilantes
Groeivooruitzichten
Onderstaande grafiek is wat mij betreft aardig, omdat hij niet alleen wat zegt over het verleden, maar ook over de toekomst. Productiegroei (in de grafiek van de Amerikaanse economie) kent twee oorzaken: meer arbeid, of een hogere arbeidsproductiviteit. Als we kijken naar de stippellijntjes zien we dat de groei van arbeid over de afgelopen 10 jaar gevaarlijk naar beneden is afgebogen.
Nou ligt die afbuiging voornamelijk aan de twee recessies die we de afgelopen 10 jaar te verduren hebben gekregen: de werkloosheid bedraagt momenteel meer dan 9%. Een positieve interpretatie zou zijn dat de factor arbeid de komende tien jaar behoorlijk kan bij gaan dragen, maar die conclusie gaat dus zeker niet op voor Japan:
Volgens de bevolkingsprognoses van de VN daalt de beroepsbevolking voor Japan gemiddeld met 1,2% per jaar. Zelfs met een optimistische arbeidsproductiviteitsgroei van 2%, betekent dit dat de trendgroei voor Japan niet boven de 1% zal uitkomen…
En nu we het toch over vergrijzing hebben: S&P heeft deze week een uitgebreid rapport gepubliceerd dat aangeeft wat er met de schuldpositie van de overheden gaat gebeuren als gevolg van vergrijzing. Zoek vooral Nederland in Tabel 3 eens op! (pagina 33)
Overige links
Om de ruimte verder te beperken, laat ik het hier bij. Onder het kopje overig:
Fidelity
Econompic Data