De laatste tijd wordt er veel geschreven over de bondbubbel. Op IEX.nl onder andere Renteraadsel en Obligatiebubbel. En op IEXProfs Treasuries: Mother of All Bubbles.
Is het een echte bubbel of niet? Als ik een grafiek van de beleggingscategorieën van de afgelopen vijftien jaar bekijk, dan zie ik duidelijk een aandelenbubbel rond de millenniumwisseling en een onroerendgoedbubbel in 2007. Kijk dat zijn bubbels:
Japan
Die obligatiebubbel stelt eigenlijk niets voor. Op zich is dat ook logisch. Immers obligaties hebben niet de potentie om tot in de eeuwigheid door te stijgen. Op een gegeven moment staat de rente op nul en dan is het maximum bereikt. En zelfs in Japan zijn we daar nooit gekomen.
Ik heb u al vaker een grafiek laten zien met de vergelijking tussen de Westerse aandelenmarkten en die van Japan. Ik heb nu voor het gemak niet de aandelenindices maar de rentestanden ingevuld.
En is te zien dat de Westerse rente al aardig op die van Japan zit. Dan zou u met een simpele tienjarige obligatie, nog maar een procent of tien van de ultieme top zitten, in het meest positieve geval.
De ingrediënten voor een bubbel zijn:
- een koersstijging
- een goed verhaal
- veel geld
- veel optimisme
1. Koersstijging
De koersstijging is er wel. Daar kan ik kort over zijn.
2. Het verhaal
De reden achter de koersstijgingen van de afgelopen tijd is dat steeds meer beleggers geloven dat de we een dubbele dip tegemoet gaan. En dan moet je obligaties kopen. Geen groei is geen vraag naar geld en dat betekent weer een daling van de prijs van het geld (in normale mensentaal: de rente).
3. Veel geld
Tja en als er geen groei is moet je je aandelen verkopen. Dit jaar is er al 30 miljard dollar uit Amerikaanse aandelenfondsen gevloeid. Het valt me dan nog mee hoe de koersen het hebben gedaan. Het schijnt dat pensioenfondsen en verzekeraars nog hopen op een hogere rente. De rente is nu exceptioneel laag en zou dus alleen maar omhoog kunnen. Dat kan best, maar wees voorzichtig met dit soort niet-onderbouwde uitspraken. Om uw strategie alleen maar op het verleden te baseren is bijzonder gevaarlijk. Zeker als het over zoveel geld gaat. Deze mensen zou ik graag op de Japanse grafiek hierboven willen wijzen. Daar hadden ze ook een rente die nog nooit zo laag was geweest en toch ging die nog lager.
4. Veel optimisme
Ik moet zeggen dat het optimisme in een obligatie-sentiment-indicator zoals die van Sentix niet echt aangeeft dat er een overmatig optimisme rond obligaties is. Misschien als deze indicator aangeeft dat het stoer is om in het café te vertellen dat je staatsobligaties bezit, dat dan echt de tijd is gekomen om obligaties te verkopen. Maar ja, dat zal waarschijnlijk nooit gebeuren.
Of het een bubbel is of niet, is achteraf het makkelijkst te bepalen. Dan krijgt u van iedereen plaatjes te zien dat het stom was om in augustus 2010 in obligaties te beleggen. Ik denk toch dat u op het moment niet genoeg rendement voor uw geld krijgt.
Maar ik kan het me veroorloven om bij obligaties mis te zitten. Pensioenfondsen en verzekeraars niet.
Corné van Zeijl is senior portfolio manager bij SNS Asset Management, waar hij verantwoordelijk is voor de Nederlandse aandelenportefeuilles. Van Zeijl schrijft zijn columns op persoonlijke titel. Professioneel houdt hij posities aan in de meeste grote Nederlandse beursfondsen. Een overzicht van de over- en onderwegingen vindt u hier. De informatie in zijn columns is niet bedoeld als professioneel beleggingsadvies of als aanbeveling tot het doen van bepaalde beleggingen. Uw reactie is welkom op
vanzeijl@iex.nl.