Mede door de opkomst van het internet, hebben we steeds meer te maken met het fenomeen keuze-stress. Door de overvloed aan keuzemogelijkheden zien we vaak door de bomen het bos niet meer.
Dat is zeker ook het geval met beleggingsfondsen. Voor elke denkbare geografie of thema zijn er veel aanbieders op de markt met ieder een net iets andere propositie. gelukkig heeft internet heeft niet alleen keuze-stress gebracht, datzelfde internet heeft het ook mogelijk gemaakt om op systematische wijze beleggingsproducten te vergelijken, zoals dat kan op IEX' zustersite IEXProfs.
Als het alleen om beleggingsfondsen gaat is Morningstar de bekendste tool. Op basis van statistische analyse van historische rendementen en risico's, wijst het systeem vijf (top) tot één (flop) sterren toe aan beleggingsfondsen.
Dat het aantal Morningstarsterren daadwerkelijk invloed heeft op aankoop beslissingen, blijkt bijvoorbeeld uit het onderzoek Star Power: The Effect of Morningstar Ratings on Mutual Fund Flows van Del Guercio en Tkac. Zij vinden een duidelijk verband tussen de netto instroom of uitstroom en het aantal Morningstar-sterren dat een fonds toebedeeld krijgt.
Tool met voorspelkracht?
Vooral als een fonds het hoogste rapportcijfer van vijf sterren krijgt, leidt dit tot aanzienlijke netto instroom. Het is redelijk om te veronderstellen dat de aankopen plaatsvinden door beleggers die op zoek zijn naar een hoog rendement. Blijkbaar wordt een hoog rapportcijfer door velen geïnterpreteerd als een goede voorspeller van toekomstig rendement.
Dit blijkt echter niet of nauwelijks het geval te zijn volgens het onderzoek Morningstar Ratings and Mutual Fund Performance van de hoogleraren Blake en Morley. Er is zelfs sprake van zogeheten mean reversion: fondsen met een toprating hebben de neiging om vervolgens tegenvallende resultaten te boeken. De belegger moet dus voorzichtig zijn met de conclusies die hij kan trekken puur op basis van kwantitatieve analyse.
Dat het belangrijk is om statistische analyse aan te vullen met kwalitatieve analyse, blijkt uit het recente initiatief van Morningstar om hiermee te beginnen. Morningstar beoordeelt nu ook
mensen (kennis en ervaring, beschikbare middelen),
kosten, organisatie (heerst er een echte beleggingscultuur),
performance (in lijn met verwachtingen?) en
proces (doet de fondsmanager wat hij belooft; heeft hij daadwerkelijk een concurrentie-voordeel dat hij blijvend kan benutten om geld te verdienen voor zijn klanten?)
Wat is het concurrentievoordeel?
Vooral dat laatste is van groot belang. Wat dat betreft is beleggen vergelijkbaar met ondernemen. Alleen de ondernemer die beschikt over een aanzienlijk en fundamenteel concurrentievoordeel kan consequent en langdurig bovengemiddelde resultaten boeken.
Resultaten boeken door - met enig geluk en opportunisme - tijdelijk met een opkomende golf mee te surfen, is geen solide basis voor de continuiteit van een onderneming. Een goede inschatting van de duurzaamheid en de omvang van het concurrentie-voordeel van de fondsmanager is de beste voorspeller van langjarige outperformance.
Dr Fred Huibers is directielid van Het Haags Effektenkantoor en Safe Harbour Fund Management, alsmede fondsmanager van onder meer het HEK European Value Fund. Hij houdt privé geen posities aan in individuele aandelen die in deze column genoemd worden. Er is een grote kans dat dit wel het geval is bij beleggingsfondsen die onder zijn verantwoordelijkheid vallen. De informatie in zijn columns is niet bedoeld als professioneel beleggingsadvies of als aanbeveling tot het doen van bepaalde beleggingen. Klik hier om een bericht te sturen aan de auteur.