We kennen het Nederlands pensioenstelsel als een van de meest stabiele systemen ter wereld. Verschillende ontwikkelingen wijzen er echter op dat ons pensioen zal veranderen. Voor iedereen die graag een extraatje voor later wil, wordt het opbouwen van aanvullend pensioen steeds belangrijker.
Volgens adviesbureau Mercer is het Nederlandse pensioensysteem het op een-na-beste systeem ter wereld. Sinds 2009 vergelijkt de Melbourne Mercer Global Pension Index pensioenstelsels van landen over de hele wereld op drie elementen: toereikendheid, toekomstbestendigheid en integriteit.
Net als in voorgaande jaren staat Nederland ook in 2017 op de tweede plaats, vlak achter Denemarken. Hoe kan het dan toch dat er zoveel onrust en onzekerheid over onze oudedagsvoorziening bestaat? En waarom moeten we hier in toenemende mate zelf voor zorgen?
Een van de grootste pensioenvermogens ter wereld
Het Nederlandse pensioenstelsel vindt haar oorsprong in de tweede helft van de negentiende eeuw, toen de eerste bedrijfs- en staatspensioenfondsen werden opgericht. Deze voorzieningen zijn vanaf het begin van de 20e eeuw ook wettelijk verankerd. De deelnemers aan Nederlandse pensioenfondsen hebben inmiddels een omvangrijk vermogen opgebouwd en ons pensioenvermogen behoort tot de grootsten ter wereld.
Een van de voordelen van het Nederlandse pensioenstelsel is dat het verschillende vormen van financiering combineert. Zo is de AOW de eerste pijler van het pensioenstelsel, waarbij de huidige werkenden betalen voor de huidige gepensioneerden. De tweede pijler betreft het verplichte collectieve werkgeverspensioen, waarbij de huidige generatie geld opzijzet voor hun toekomstige pensioen.
Ditzelfde geldt voor het vrijwillige individuele aanvullende pensioen in de derde pijler. Tot slot wordt ook steeds vaker gesproken van een informele vierde pijler. Dit betreft het in de eigen woning opgebouwde vermogen en andere vermogensbestanddelen, zoals spaargeld en beleggingsportefeuilles.
Maar verschillende ontwikkelingen zorgen voor onzekerheid...
Toch zijn er ontwikkelingen op pensioengebied gaande die, zelfs in het stabiele Nederlandse pensioenstelsel, voor onzekerheid zorgen. Deze onzekerheden hebben betrekking op de eerste en tweede pijler.
Zo moet de overheid door de gestegen levensverwachting langer AOW uitkeren dan verwacht. Als gevolg hiervan is de AOW-leeftijd in 2018 verhoogd naar 66 jaar en wordt dit in 2021 verder verhoogd naar 67 jaar. Vanaf 2022 zal de AOW-leeftijd meestijgen met de levensverwachting.
In het regeerakkoord van oktober 2017 werd, naast de stijgende levensverwachting, de gevolgen van de financiële crisis en de lage rente, de flexibilisering van de arbeidsmarkt als reden genoemd voor een stelselherziening. Zo is er veel discussie over hoe de groeiende groep zelfstandigen in het pensioenstelsel moet worden ingepast.
In het Nederlandse driepijlerstelsel zijn zelfstandigen voornamelijk aangewezen op pensioenopbouw in de derde pijler. Uit onderzoek blijkt dat zij minder pensioen opbouwen dan mensen in loondienst. Dit kan na pensionering leiden tot een inkomensterugval onder zelfstandigen.
Tot slot bestaan er spanningen tussen de verschillende generaties. Jongere pensioendeelnemers hebben bijvoorbeeld het gevoel dat ze betalen voor ouderen en ze zijn bang dat de ‘pot leeg is’ tegen de tijd dat zij zelf met pensioen gaan. Het vertrouwen in het huidige stelsel is erg laag onder deze deelnemers. Oudere deelnemers zijn niet veel positiever. Zij voelen zich tekortgedaan en trekken ten strijde om hun belangen te behartigen via ouderenorganisaties en in de politiek.
...waardoor de derde pijler steeds belangrijker wordt
Het gebrek aan vertrouwen en onvrede ten aanzien van het huidige systeem zorgen ervoor dat de roep sterker wordt om zelf de regie te kunnen voeren. De onzekerheid over de houdbaarheid van het huidige stelsel en de onduidelijkheid over een eventuele stelselherziening versterken dit.
Bij het aanvullende pensioen dat u opbouwt in de derde pijler bepaalt u zelf hoe u dit doet. Dit kan middels een traditionele lijfrenteverzekering die u bij een verzekeraar afsluit, een lijfrentespaarrekening via een bank of een lijfrentebeleggingsrecht via een beleggingsinstelling.
Pensioen opbouwen in de derde pijler kan bovendien met fiscaal voordeel. De belastingdienst geeft, zolang u binnen de fiscale regels blijft, een deel van uw inleg terug. U betaalt geen vermogensrendementsheffing (box 3) en de inkomstenbelasting (box 1) over uw inleg stelt u uit naar de toekomst.
Pensioenbeleggen zoals u dat zelf wilt
In tegenstelling tot pensioenopbouw in de tweede pijler, kunt u dus zelf kiezen voor een aanbieder. Kiest u voor de beleggingsvariant, dan zijn er aanbieders die een portefeuille voor u samenstellen, maar kunt ook kiezen voor een pensioenrekening waarbij u zelf aan de knoppen zit.
Sinds vorig jaar biedt online broker DEGIRO een pensioenrekening aan. Martijn Rehling van DEGIRO vertelt er meer over: “Er zijn veel partijen waaruit u kunt kiezen als het gaat om beleggen voor aanvullend pensioen. Helaas laten veel van deze partijen u alleen beleggen in een beperkte selectie van huisfondsen. Bij ons kunt u zelf beleggen in individuele aandelen, obligaties en in trackers.”
Net als voor hun beleggingsrekeningen hecht DEGIRO ook bij de pensioenrekening waarde aan lage kosten. De minimum activity fee bedraagt 0,2% op jaarbasis, dit is een vast percentage aan transactiekosten dat maandelijks in rekening wordt gebracht. Deze kosten krijgt u vervolgens weer terug in de vorm van gratis transactietegoed. U gaat dus pas kosten voor transacties betalen wanneer u dit maandelijkse tegoed heeft verbruikt. Verder betaalt u geen start- of stortingskosten.
Wilt u meer weten over de DEGIRO-pensioenrekening? Bekijk alle ins & outs op de website.