Voormalig ECB-voorzitter Jean-Claude Trichet gaf enkele jaren terug een presentatie voor de Universiteit van Zürich met als titel: There is no more risk-free asset. Iets dat ook opgaat voor goud nu.
De Fransman had het toen in de eerste plaats over schuldpapier van overheden dat per definitie als veilig wordt beschouwd, maar het in feite niet is. De titel van de presentatie was de voorbije maanden ook van toepassing op beleggingen in papiergoud (trackers en hefboomproducten) die de prijsevolutie van het gele metaal schaduwen.
Hoezo veilig?
In de hoofden van de meeste beleggers bezit goud nog altijd de status van veilige haven , een belegging die goed presteert bij onrust op de financiële markten. Niets was minder waar de voorbije maanden. Tegen de achtergrond van een dreigende handelsoorlog tussen de Verenigde Staten en China, aanhoudende onrust in het Midden-Oosten, de valutacrisis bij verschillende emerging markets en politieke onrust in Europa, presteerde goud ondermaats.
Vanuit technisch standpunt zette goud na het dieptepunt eind 2015 telkens hogere bodems neer maar hogere toppen bereiken ging veel moeizamer. Goud beet tot vier keer toe de tanden stuk op het niveau van $1370. Toen dit midden april weer niet lukte, werd een daling ingezet die ook een aantal steunniveaus liet sneuvelen.
De goudprijs viel eerder deze maand zelfs terug naar het laagste niveau sinds begin 2017. Naar een verklaring hoef ik niet ver te zoeken. De daling van de goudprijs verloopt sinds midden april nl. parallel met de klim van de dollar.
De dollarindex, die de waarde van de Amerikaanse munt afzet tegenover de valuta van enkele grote handelspartners, bereikte eerder deze maand het hoogste peil sinds begin 2017. Long op de dollar en short op goud bleek het voorbije halfjaar dus een ideale combinatie.
Contra-indicator
Goud is niet langer een veilige haven, maar wel een hedging-instrument voor speculatieve investeerders die hun posities indekken. Dit is meteen ook de reden waarom het hoge aantal speculatieve long posities op de dollar samenvalt met een recordhoge shortpositie op goud.
De andere edelmetalen zitten trouwens in hetzelfde schuitje: ook de shortpositie zilver en platina was nooit eerder zo hoog. Tegelijk is de omvang van deze speculatieve posities ook gevaarlijk. Wanneer iedereen en zijn moeder short zit op de edelmetalen en tegelijk long op de dollar mag gerust van een contra-indicator worden gesproken.
Deze extreme posities kunnen zich geleidelijk maar ook abrupt ontwinden. De huidige trend kan zich op korte termijn misschien nog wat doorzetten. Toch is het neerwaartse prijsrisico nu relatief beperkt.
Een hogere dollar brengt namelijk ook flink wat nadelen met zich mee. Nogal wat emerging market economieën met hoge dollarschulden zitten al voorbij de pijngrens en ook president Trump is een koele minnaar van een sterke munt.
Fysiek vs. papier
Ik had het in de eerste paragraaf over papiergoud, een bewust gekozen term om het onderscheid met de fysieke variant te benadrukken. Bij fysiek goud blijft het veilige haven aspect wel overeind, in die zin dat bezitters zich daarmee de facto buiten het financieel systeem plaatsen en bijgevolg ook het valutarisico uitschakelen.
Dit komt met name bij valutacrisissen erg goed van pas. Zo hebben inwoners van bijvoorbeeld Turkije, India, Argentinië of Venezuela met fysiek goud in bezit nagenoeg niets aan reële koopkracht ingeboet, precies omdat goud in hun lokale valuta op of in de buurt van een recordniveau noteert.
TRY
Peso
