Een van de verklaringen die naar voren werd gebracht voor de recente onrust op aandelenmarkten was angst bij beleggers voor hogere inflatie en rentes. Was dit de reden voor de grote snelle daling?
Het is een onmogelijke opgave om precies te weten waarom beleggers nu precies kochten of verkochten. Op het orderbriefje hoeft u immers geen reden aan te geven.
Vaak is het dus gissen waarom iets omhoog of naar beneden gaat. Toch willen lezers en kijkers van het nieuws graag weten wat de reden was. Journalisten moeten dus wel met een verklaring op de proppen komen.
Niet altijd even logisch
Niet altijd is de verklaring even logisch. Ik heb dan ook grote moeite met het verhaal dat de rentestijging van de afgelopen weken de oorzaak is van de snelle afstort van aandelen. Waarom?
Simpelweg omdat rentestijgingen het verleden nooit een reden waren voor forse koerscorrecties. En ook omdat ik denk dat daar fundamenteel gezien geen reden voor is. Zie mijn eerdere column over TINA, en de relatie tussen rentes en aandelenwaarderingen.
De kapitaalmarktrente in de VS is de afgelopen maanden zo’n 70bp gestegen. Dat komt vaker voor. En als ik terugkijk naar de voorgaande keren komt daar niet uit naar voren dat dit samen gaat met koersdalingen op aandelenmarkten. Niet tijdens de rentestijging, en ook niet in de weken erna.
Rentebewegingen
In onderstaande tabel staan de grote rentebewegingen van de afgelopen 30 jaar en het rendement op internationale aandelenmarkten (MSCI World) tijdens die periodes. Specifiek kijk ik naar het begin van de stijgende rente periodes waarin de rente met 70bps of meer steeg.
Datum stijging 70bps
| Datum stijging 70bps |
Rendement tijdens 70bps stijging |
Rendement 3 maanden erna |
| Aug 86 - apr 87 |
29,9% |
2,0% |
| Feb 88 - apr 88 |
4,3% |
-0,4% |
| Jul 89 - mar 90 |
-10,9% |
8,1% |
| Dec 91 - mar 92 |
-8,2% |
1,8% |
| Sep 93 - feb 94 |
6,9% |
-1,2% |
| Dec 95 - mar 96 |
4,1% |
2,9% |
| Nov 96 - mar 97 |
-1,3% |
15,1% |
| Sep 98 - feb 99 |
20.4% |
4,3% |
| Okt 01 - dec 01 |
6,6% |
0,3% |
| Mei 03 - jul 03 |
3,8% |
8,9% |
| Mar 04 - mei 04 |
-1,2% |
-0,8% |
| Jun 05 - mei 06 |
17,0% |
3,2% |
| Dec 08 - feb 09 |
-18,1% |
30,4% |
| Aug 10 - dec 10 |
5,0% |
4,8% |
| Jul 12 - jun 13 |
17,1% |
8,2% |
| Jul 16 - nov 16 |
0,1% |
7,8% |
| Gemiddeld |
4,7% |
6,0% |
Duidelijk te zien is dat het rendement van aandelen zowel tijdens als na de relatief grote rentestijgingen niet negatief, maar juist bovengemiddeld positief zijn.
Dat de aandelenmarkt nu zo fors daalde omdat de rente steeg lijkt mij persoonlijk dan ook een gevalletje van fake news.
Wat dan wel?
Rest de vraag wat dan wél de oorzaak is van deze felle correctie. Ik vermoed dat de oorzaken gezocht moeten worden in snel opgelopen koersen in combinatie met een hele lage volatiliteit, die de markt kwetsbaar maakten voor een correctie.
Een andere oorzaak kan zijn een relatief grote impact van beleggingsstrategieën die hun exposure afbouwen als de volatiliteit oploopt. Hierdoor kan een soort sneeuwbaleffect ontstaan van steeds lagere koersen die steeds meer verkooporders uitlokken. Net als het geval was bij de moeder alle crashes in 1987 en de meer recente korte flash crashes.
Maar zeker weten doen we het nooit. Over de precieze oorzaken van de crash van 1987 zijn de experts het nog niet eens. Ik ben blij dat ik geen journalist ben, die aan het eind van de dag moet verklaren waarom het weer eens hard omhoog of omlaag ging.