Het topvormingsproces krijgt steeds meer vorm. Niet alleen in de AEX maar ook in veel andere aandelenindices. Hierdoor is de kans groot dat de eerste correctie van dit jaar is gestart en in de komende weken een verder neerwaarts vervolg zal krijgen.
In het zeerkortetermijnbeeld is de AEX nog bezig met de vorming van een lagere top. Het is aan het begin van een opgaande of neergaande beweging altijd onmogelijk in te schatten hoe een trend zich precies gaat ontwikkelen. Het gaat daarbij vooral om de buitengrenzen van een trendmatigheid.
In het geval van een correctie zouden de contouren dan duidelijk moeten worden van een dalende toppenlijn. Overigens is er niet altijd een duidelijke dalende toppenlijn te zien tijdens een neerwaartse beweging. Geregeld komt een neerwaartse tegenreactie voor in de vorm van een snelle vrije val in de indices.
Nieuwe contouren
Dit is het proces waar de AEX zich nu in bevindt. Waar komt de eventuele dalende toppenlijn te liggen, en komt er überhaupt een duidelijke dalende toppenlijn tijdens deze correctie?
De AEX heeft vorige week al een eerste lagere top gevormd in de zone 512,80 tot 513 en we moeten bezien of langs de toppen van 519 en 513 de nieuwe dalende toppenlijn van deze verwachte correctie komt te liggen.
Ik acht de kans hierop klein aangezien er dan sprake is van bijna een loodrechte neerwaartse beweging. In de komende dagen kan er dus een tijdelijke consolidatie optreden om deze buitengrens te bepalen voordat de volgende neerwaartse beweging wordt ingezet.
Daggrafiek AEX
Klik op de grafiek voor een grote versie
Indicatoren bevestigen
De seinen staan voor de aandelenmarkten momenteel allemaal op rood. De technische indicatoren hebben in het middellangetermijnbeeld (over de afgelopen maanden) al negatieve divergentie laten zien. Toch zagen we sinds eind januari een nieuwe stijgende trend in deze indicatoren.
Daarbij viel vooral de stijgende wig in de RSI op. Dit zijn potentiële toppatronen waarbij de opgaande bodemlijn sneller stijgt dan de opgaande toppenlijn. Recent werd de opgaande bodemlijn van dit patroon gebroken, wat een duidelijke verslechtering betekende.
Ook de MACD heeft vorige week een negatieve crossing gemaakt waarmee een nieuwe top in de MACD bevestigd is. Als laatste zagen we over de afgelopen maand negatieve divergentie ontstaan in de VIX. Dit betekent dat de S&P 500 nog hogere toppen maakte en de VIX al hogere bodems op de borden zette.
Inmiddels zien we in het middellangetermijnbeeld een duidelijke verbetering doorzetten in de VIX, wat een verhoogd correctierisico aangeeft voor de aandelenmarkten. Als laatste was de afstand tussen het 200-daags gemiddelde en de stand van de aandelenmarkten opgelopen tot ongeveer 10%.
De grafiek zelf
Indicatoren zijn ondersteunend en bevestigen de risico’s van een verdere correctieve beweging in de komende weken. De definitieve signalen moeten echter uit de grafiek zelf komen. In december werd een belangrijke middellangetermijnbodem geplaatst bij 445,65 in de AEX.
Dit betekende de vierde test van de sinds februari 2016 stijgende bodemlijn. Vanaf deze decemberbodem liep de AEX in een snel tempo op naar mijn eindejaarsdoel van 485.
Een tijdelijke consolidatie in januari (480,40 tot 489,90) en een vals startsignaal voor een correctie onder de 480,40 zorgde voor de vorming van een hogere kortetermijnbodem bij 476,70. Langs de bodems van 445,65, 476,70 en 491 is een stijgende bodemlijn te trekken. Die wekelijks ongeveer 3,50 punt stijgt en vandaag bij 505,20 is te vinden.
Toppatronen
Een beweging hieronder zou de laatste bevestiging zijn dat een correctie is gestart. Toch zagen we in de afgelopen week al meerdere topvormingssignalen. Vanaf de februaribodem van 491 is de AEX steeds verder gaan versteilen. De opgaande beweging had echter ook de contouren van een stijgende wig.
Vorige week werd de onderkant van deze stijgende wig gebroken, wat een eerste duidelijke verzwakking was. Een ander signaal dat wees op een verzwakking waren de gevormde toppatronen. Aan het einde van de recente blow off-beweging met een intraday-top bij 519 werd een grote bearish engulfing gevormd.
Eind vorige week werd bij de zone 512,80 tot 513 (mogelijke lagere top) zowel een hanging men evenals een tweezers-top gevormd. Binnen de AEX zijn dit ook de belangrijkste weerstanden. Boven de 513 zal het topvormingsproces langer duren.
Steun bij 505,20
Pas een structurele beweging boven de 519 heft alle toppatronen op en zorgt opnieuw voor uitstel van de correctie. Tussen deze twee toppen ligt nog een kleine weerstand bij 514.
Aan de onderkant werd gisteren de bodem van de huidige neergang iets verlaagd ten opzichte van de bodem van vorige week. Met een dieptepunt bij 506,25 werd gisteren de stijgende bodemlijn sinds begin december bijna getest.
Dit is nu het eerste steunpunt, met vlak daaronder de opgaande bodemlijn bij 505,20. Zodra deze opgaande bodemlijn neerwaarts wordt gebroken, kan de correctie wel eens snel en krachtig doorzetten.
Met alle versteilingen van de afgelopen maanden en een stijging van ruim 70 punten zonder noemenswaardige correctieve beweging, is het elastiek flink opgerekt. Zodra de stijgende bodemlijn wordt gebroken ontstaat een eerste richtpunt van 491; een vervolg naar 475 is ook kansrijk in de komende weken.