De meningen over beleggen in de emerging markets verschillen sterk. In het algemeen liggen de groeicijfers in de opkomende markten hoger dan die in de ontwikkelde landen. Maar de kwetsbaarheid van het groeicijfer is hoog.
Als zich ergens op de wereld tegenvallende ontwikkelingen voordoen, kunnen de mooie cijfers als sneeuw voor de zon verdwijnen.
Die gevoeligheid voor externe ontwikkelingen heeft voor een belangrijk deel te maken met de eenzijdigheid van de economische structuur van veel van de emerging markets. Een ander probleem is dat in veel van deze landen de politieke, maatschappelijke en sociale structuren slecht ontwikkeld zijn.
Met name sociale voorzieningen bieden een vangnet voor (tijdelijk) ongunstige ontwikkelingen. Als die voorzieningen er niet zijn, zijn de negatieve gevolgen van economische tegenwind veel groter.
Trump's beleid
Momenteel is de discussie over de gevolgen van het beleid van de nieuwe Amerikaanse president Donald Trump actueel. De Verenigde Staten willen meer producten zelf maken, wat ten koste kan gaan van de opkomende landen.
Mexico is natuurlijk het meest duidelijke voorbeeld van een land dat slachtoffer kan worden van de nieuwe Amerikaanse politiek. De Amerikaanse president ziet daarnaast graag een zwakkere dollar. Dat is slecht voor de exportpositie van opkomende landen.
Anderzijds kan dat wel betekenen dat beleggers een deel van hun Amerikaanse beleggingsposities ruilen voor andere valuta, mogelijk deels die van opkomende landen.
Bescherming door dividend
Kunnen beleggers in emerging markets hun risico’s verlagen door in hoogdividendaandelen te investeren? Vaak is de gedachte dat een hoog dividend enige bescherming biedt tegen mogelijk dalende aandelenkoersen.
Ik bekijk de SPDR S&P Emerging Markets Dividend ETF en ga na of hoog dividend een zekere bescherming geeft. Het SPDR-fonds volgt de S&P Emerging Markets Dividend Opportunities Index. Momenteel bestaat deze index uit 101 aandelen van bedrijven met een notering in één van de opkomende landen.
Als uitgangspunt voor de selectie van opkomende landen geldt de landen die in de S&P Emerging BMI Index zijn opgenomen. Deze zeer brede index bestaat uit 3039 verschillende aandelen. De aandelen met het hoogste dividend worden uit deze index geselecteerd.
Spreiding
Daarbij gelden nog andere criteria dan alleen de hoogte van het dividend. Ook de consistentie van winst worden bijvoorbeeld meegenomen, naast een goede verhandelbaarheid van het aandeel. De belangrijkste landen binnen de emerging markets dividend-index zijn:
- Taiwan: 28%
- Zuid-Afrika: 17%
- Brazilië: 16%
- China: 11%
- Turkije: 7%
- Rusland: 7%
De index mag dan zijn samengesteld uit bedrijven gevestigd in opkomende landen, er is ook een EU-land vertegenwoordigd: Polen (2%).
Financiële waarden maken in totaal 21% van de index uit. Telecombedrijven volgen op de voet met 20% en ook informatietechnologie is met 17% duidelijk aanwezig. Vastgoed (11%) en luxe consumptiegoederen (10%) volgen op enige afstand.
Stabiele rendementsontwikkeling
Waar het bij deze index om gaat, is natuurlijk het dividend. Dat is met 5,82% over de afgelopen twaalf maanden zeker fors. Ter vergelijking: de bedrijven in de S&P Emerging Markets Index gaven een gemiddeld dividend van 2,62% over het afgelopen jaar.
S&P geeft aan dat veel emerging markets-ondernemingen een duidelijk hoger dividend uitkeren dan bedrijven met notering in de ontwikkelde landen. Die claim is correct als we de 2,39% dividend zien, geldig voor de S&P Developed BMI Equity Index.
De vraag is of dat veel hogere dividend heeft geleid tot een stabielere rendementsontwikkeling van bedrijven uit opkomende landen.
Daartoe vergelijk ik het rendement van de S&P Emerging Markets Dividend Opportunities Index met het resultaat van de brede S&P Emerging Market Index en de index van bedrijven met notering in ontwikkelde markten.
In de volgende tabel staan de resultaten.
| |
Emerging markets dividend |
Emerging markets breed |
Developed breed |
| 2007 |
+39,8% |
+42,0% |
+9,4% |
| 2008 |
-52,2% |
-53,5% |
-41,1% |
| 2009 |
+85,3% |
+84,6% |
+33,3% |
| 2010 |
+34,0% |
+20,1% |
+14,5% |
| 2011 |
-2,1% |
-20,7% |
-5,8% |
| 2012 |
+6,8% |
+18,8% |
+16,9% |
| 2013 |
-10,3% |
-1,3% |
+27,5% |
| 2014 |
-6,8% |
+0,6% |
+4,8% |
| 2015 |
-26,0% |
-13,5% |
-0,3% |
| 2016 |
+19,2% |
+11,2% |
+8,6% |
| Totaal |
+27,9% |
+31,7% |
+56,7% |
Juist geen bescherming
De cijfers geven aan dat de brede wereldindex over het algemeen veel gematigder presteerde en ook een veel hoger totaalrendement neerzette. De uitschieters, zowel positief als negatief zijn veel minder scherp.
Uit de tabel blijkt ook dat de dividendindex de beleggers geen bescherming biedt tegen grote koersschommelingen van de emerging markets-aandelen. Van 2008 tot en met 2011 deed de dividendindex het beter, maar vanaf 2012 presteerde de brede emerging markets-index elk jaar (veel) beter dan de dividendvariant.
Dat hoeft overigens niet direct met de kwaliteit van de ondernemingen te maken te hebben. De indices zijn qua regionale en sectorale verdeling behoorlijk verschillend. Dat heeft een grote invloed op de verschillen in het behaalde rendement.
Dividendbelasting
Beleggers die kiezen voor de SPDR S&P Emerging Markets Dividend ETF krijgen een fonds dat fysiek van structuur is, waarbij de methode van optimalisatie wordt toegepast. Dat betekent dat niet alle aandelen uit de index behoeven te worden gekocht om de index te volgen.
Het fonds keert twee keer per jaar dividend uit, wat over de afgelopen twaalf maanden uitkwam op 3,0%. Dat betekent dat niet alle dividend van de index wordt uitgekeerd. Een deel komt terecht in koersstijging van het fonds, een ander deel wordt niet uitgekeerd vanwege de kosten van het fonds.
De officiële kosten van de ETF zijn 0,55%. De werkelijke kosten, het verschil tussen bruto indexrendement en fondsrendement, bedroeg over de afgelopen twee kalenderjaren 1,55%. Dat is aanmerkelijk hoger dan de officiële kosten.
Dat zal er deels mee te maken hebben dat de ingehouden dividendbelasting in veel gevallen niet door het fonds kan worden teruggevorderd. Dat is een probleem waar veel beleggingsfondsen mee te maken hebben.
Conclusie
Beleggers hoeven geen dividendfonds te kopen om daarmee bescherming te hebben tegen koersdalingen. Beleggers die een hoge dividenduitkering gewenst vinden als inkomstenstroom, moeten er rekening mee houden dat het hoge bruto dividend van de index netto maar deels door de ETF wordt uitgekeerd.
Een deel van het dividend gaat verloren aan niet terug te vorderen ingehouden dividendbelasting. Mijn voorkeur gaat daarom uit naar een belegging in brede emerging markets-indices, zonder selectie op hoogte van dividenduitkering.