Gazprom komt eraan. De Russen strekken hun tentakels steeds verder uit naar het Westen. Zeker gezien de spanningen in het Midden-Oosten ziet West-Europa die toenadering met gemengde gevoelens aan.
Toch lijkt de opmars niet te stuiten. Dat blijkt ook wel uit het imposante rijtje West-Europese partners dat Ruslands nummer één in de afgelopen jaren heeft weten op te bouwen.
De liefde komt misschien niet van twee kanten, maar er is te weinig alternatief om kieskeurig te zijn:
BASF (D),
ENI (I),
OMV (AUT),
Fortum (FI),
E.On (D),
Verbundsnet Gas (D),
Gaz de France (FR).
We sluiten het rijtje uit met onze nationale trots, de Gasunie (NL).
Hard spel
Lang leve de vrije gasmarkt, moeten ze op de burelen van CEO Alexey Miller gedacht hebben. De West-Europeanen zijn minder verguld. Zij zitten er niet op te wachten nog afhankelijker te worden van Russische toevoer. Die angst is ingegeven door de harde opstelling van de Russen in het gasprijsconflict met de Oekraïne eerder dit jaar.
Aangezien de pijplijnen naar onze regio voor een deel via de Oekraïne lopen, werd de onrust daardoor flink aangewakkerd. Het conflict met de Oekraïners werd in de minne geschikt, hoewel op een typisch Russische wijze waarbij niemand precies weet hoe en voor hoelang de reparatiewerkzaamheden in elkaar steken.
Oud-bondskanselier Gerhard Schröder lijkt juist op Rusland te mikken. Al als bondskanselier trok hij de banden met president Poetin nauw aan. En sinds hij de Bondsdag achter zich liet, vist hij nadrukkelijk naar de Noord-Europese gaspijplijn van de Russen die Gazprom samen met E.On en Basf wil aanleggen.
Nummer 2
De nieuwe kanselier Merkel mag dan een tegenstander zijn geweest van Schröders stap om tegen het Kremlin aan te schurken – zij trok juist de banden met Bush aan - zij steunt deze gaslijnplannen wel. Het Deense gasbedrijf Dong probeert zichzelf op te werpen als alternatief voor die pijplijn, maar of Dong kans maakt tegen het Russische geweld?
|
Marketcap
per 30-05-2006
|
in
miljarden euro's
|
|
ExxonMobil
|
288,9
|
|
BP
|
191,2
|
|
Gazprom
|
190,6
|
|
Total
|
126,2
|
|
Royal
Dutch Shell
|
101,9
|
Gazprom heeft ondertussen BP achterhaald in de strijd om positie twee van de energiemarkt, achter ExxonMobil. De marktwaarde circuleert tussen de 200 en 300 miljard euro. Per dag wil dat nog wel eens een miljardje of 20 verschillen, met koerswijzigingen van soms meer dan 10%.
De grootste projecten van Gazprom zijn:
Zapolyarnoye,
De Noord-Europese gaspijplijn en
De Blue Stream gaspijplijn.
Kremlin
Sinds Slochteren hebben wij Nederlanders natuurlijk volop verstand van gas en gasvelden. Het gasveld van Zapolyarnoye is op vier na het grootste gasveld ter wereld. Om u een kleine indruk te geven van het reilen en zeilen in die business: het veld werd ontdekt in 1965, het eerste gas werd 36 jaar later gewonnen, op 1oktober 2001.
Royal Dutch Shell heeft sinds oktober vorig jaar overigens een belang in dat gasveld verkregen, via een ruil met aandelen Sakhalin-2. Al met al lijkt het er momenteel sterk op dat de Russen alle troeven in handen hebben om West-Europa te veroveren. De ambities, in de rug aangewakkerd door het Kremlin, zijn onverzadigbaar.
De banden van het Russische politieke zenuwcentrum strekken zich uit tot in alle uitersten van de Russische energiemarkt. Zo zit Poetin achter de nakende beursgang (10 miljard dollar) van Rosneft, dat op zijn beurt weer een controlerend belang heeft in Gazprom en eigenaar is geworden van Yukanskneftegaz, de grootste productiemaatschappij van Yukos.
Rollercoaster
Nieuwe allianties lonken voor Gazprom: Electricité de France, RWE. Het Westen moet ook wel, want topman Alexey Miller dreigt anders zijn pijpleidingen op te rollen en richting China te verleggen. In West-Europa zitten ze daar al helemaal niet op te wachten. De Gasunie lijkt volop voor Gazprom te gaan in een poging de gasrotonde van Europa te worden.
Ondertussen maakt Gazprom werkelijk de halve wereld gek. Zo zette het door een overnameflirt met het Britse Centrica (de Russen zeiden daarbij te mikken op een gasnetwerk van Siberië tot Engeland) politiek Londen in lichterlaaie. In antwoord op de toenadering werd gelijk gesproken over het aanpassen van de overnamewetgeving.
Voor wie gelooft in blijvend hoge energieprijzen is een positie in Ruslands paradepaardje een meer dan aardige optie. Dan moet u wel een flinke slok politiek gekonkel en metersdiepe intransparantie op de koop toenemen. Op nagenoeg alle prominente beurzen (Londen, Frankfurt, Berlijn, New York, Wenen) zijn ADR’s op Gazprom te verhandelen.
Heftig
Vergeet u niet uw veiligheidsgordel om te doen. Meer nog dan de Russische index zelf, lijkt beleggen in Gazprom vooral op een stevige rollercoaster. Sinds 13 januari heeft Gazprom een notering aan de RTS (Russische aandelenbeurs). In mei werd op vijftien handelsdagen een koersbeweging van meer dan 3% op één dag gerealiseerd.
De uitschieters waren fenomenaal: -12,18% en +11,84%. met zulke bewegingen voelen daghandelaren zich ongetwijfeld als een kind in een snoepwinkel. Graaien maar!
Peter van Kleef is financieel journalist en redacteur bij IEX.nl. Op moment van publicatie had Van Kleef geen positie in de genoemde aandelen. De informatie in deze column is niet bedoeld als professioneel
beleggingsadvies of als aanbeveling tot het doen van bepaalde beleggingen. Uw
reactie is welkom op peter@iex.nl