Japanse aandelen zijn met een koerswinstverhouding van rond de 10 en een prijsboekratio van 1 spotgoedkoop. Deze waarderingen zagen we alleen eerder in 2008, toen de crisis net was uitgebroken.
Vooral buitenlandse beleggers hielden het in het eerste kwartaal van dit jaar voor gezien en haalden hun geld uit Japan. De kapitaalvlucht is vooral zo opmerkelijk omdat beleggingshuizen aan de vooravond van 2016 over elkaar heen buitelden om Japanse aandelen aan te prijzen.
Die zouden, net als Europese aandelen overigens, profiteren van het ruimharige monetaire beleid van de centrale bank. Om de inflatie (eindelijk) op te jagen, koopt de Bank of Japan (BoJ) alles wat in Japan los en vast zit: obligaties, maar ook aandelen.
Corporate governance
Daarnaast helpt ook de Japanse overheid mee om de deflatiebedreiging te beteugelen. De regering Abe besteedt er lustig op los. Ook heeft Abe een stevig hervormingsprogramma gelanceerd om de economische groei te bevorderen:
- Vrouwen worden aangezet om meer te werken.
- Beursgenoteerde bedrijven worden gestimuleerd om meer aandacht te hebben voor hun aandeelhouders.
Dit hervormingsprogramma, de derde pijler onder het economische experiment Abenomics, moet de aantrekkelijkheid van Japanse aandelen verhogen. Om Japanse bedrijven hun corporate governance meer naar westers model te doen veranderen, is de JPX Nikkei-400 opgericht.
Keurindex
In deze beursindex krijgen alleen die bedrijven een plaats die zowel winstgevend zijn als hun corporate governance serieus nemen. Een ruimer dividend is daar onderdeel van. Met hun riante cashreserves is dat voor het Japanse bedrijfsleven geen enkel probleem.
Inmiddels zit iets minder dan een kwart van de beursgenoteerde bedrijven in deze elite-index. Een positie in de JPX-Nikkei 400 is zo belangrijk omdat steeds meer grootbeleggers alleen nog maar beleggen of mogen beleggen in aandelen uit de JPX-Nikkei 400.
Koersval
Ondanks het opkoopprogramma van de Bank of Japan, het stimuleringsprogramma van de regering Abe én de verbeterde corporate governance verloor de Nikkei dit jaar al 16% van zijn waarde. De yen werd ondertussen 7% meer waard ten opzichte van de euro.
Ofwel, voor de Europese belegger in Japanse aandelen bedraagt na vier maanden handelen de schade 9%.
Naar de redenen van de aandelenuitverkoop is het gissen. Het schijnt dat veel beleggers teleurgesteld zijn over met name het hervormingsprogramma van Abe. Dat zou te traag verlopen. Ook wordt er meer verwacht van de Bank of Japan.
Het feit dat BoJ na de laatste vergadering niet met aanvullende maatregelen kwam leidde de dag erna tot een koersval van 4%. Ook de laatste aardbeving in het zuiden van Japan hielp niet om de Nikkei hoger te zetten.
Fondsvergelijking
Wie ook gelooft dat de koersen van Japanse aandelen zullen herstellen, gaat op zoek naar een degelijk beleggingsfonds of ETF. Ik heb drie fondsen en een ETF geselecteerd, die alle in alleen de grote Japanse bedrijven beleggen en alle in euro’s zijn genoteerd. Het zijn:
In de afgelopen vijf jaar hebben Japanse aandelen het prima gedaan. Van de vier fondsen heeft dat van Pictet het meeste geprofiteerd. De ETF van iShares bungelt ver achteraan. Ook over de afgelopen twaalf maanden deed deze ETF het uitgesproken slecht.
Het fonds van Pictet dat het over de middellange termijn zo goed deed, scoorde over de laatste twaalf maanden iets slechter dan de andere twee actieve fondsen. Veel scheelt het niet. Van de vier fondsen kent Pictet Japan Opportunities het grootste risico. Dat zal wel te maken hebben met opportunities in de naam.
Kosten?
Het duurste fonds (Axa) is bijna 1% duurder dan het goedkoopste (iShares). De kosten van de fondsen van NN en Pictet zitten er tussenin.
Rendement 5 jaar (gemiddeld per jaar)
- Axa Japan Alpha: +10,0%
- NN Japan Fund: +10,9%
- Pictet Japan Opportunities: +12,8%
- iShares MSCI Japan: +8,00%
Rendement 1 jaar
- Axa Japan Alpha: -10,6%
- NN Japan Fund: -10,6%
- Pictet Japan Opportunities: -11,1%
- iShares MSCI Japan: -15,0%
Risico (standaarddeviatie)
- Axa Japan Alpha: 14,5
- NN Japan Fund: 16,2
- Pictet Japan Opportunities: 17,2
- iShares MSCI Japan: 15,5
Kosten
- Axa Japan Alpha: 1,50%
- NN Japan Fund: 0,83%
- Pictet Japan Opportunities: 1,00%
- iShares MSCI Japan: 0,59%
Conclusies
Ondanks de lage kosten is de ETF van iShares geen aanrader voor wie in Japanse largecapaandelen wil beleggen. Betere keuzes zijn de actieve fondsen van NN en Pictet.
Het NN Japan Fund blinkt uit in degelijkheid. Het weet de schade in een neergaande markt redelijk te beperken, terwijl het in een opgaande markt mooie rendementen geeft.
Het fonds van Pictet is meer voor durfallen. Het gaat harder omhoog, maar ook harder omlaag. Daar is natuurlijk niets mis mee als we aan de vooravond staan van een indrukwekkend Japans koersherstel.