Landroof, illegale houtkap en vermoorde mensapen. Daarover gaat een onlangs door Milieudefensie gepubliceerd rapport over palmolie. Nederlandse pensioenfondsen en grootbanken zouden voor miljoenen investeren in bedrijven die zich aan nare productiepraktijken schuldig maken.
Dit nieuws kwam naar buiten terwijl onze premier en zijn delegatie in Indonesië op handelsmissie waren. In Indonesië ligt het eiland Borneo, dat unieke regenwouden kent. Daar leven de laatste groepen orang-oetans. Hun leefgebied wordt vernietigd om plaats te maken voor palmolieplantages.
Dat gebeurt meestal door de boel in brand te steken. De bosbranden zijn zo enorm groot dat de mensen in Jakarta, duizend kilometers verderop, rookkapjes op hun mond zetten. De aantijgingen van Milieudefensie aan palmolieproducenten Wilmar International, Bumitama Agri en IOI Corporation liegen er dan ook niet om.
Vooral Bumitama zou grove schendingen van internationale normen op haar naam hebben staan. Zo zou het illegaal hout kappen en daarbij niet mild omgaan met de rechten van de inheemse bevolking.
Het bedrijf zou ook gebieden van bijzondere natuurwaarde niet sparen, ondanks tegenovergestelde beloftes. IOI en Wilmar zijn grootaandeelhouders en klant van Bumitama. Zij zouden de ogen voor de wanpraktijken sluiten.
Beter beleid
Terecht roept Milieudefensie financiële instellingen op om hun verantwoordelijkheid te nemen. Ze moeten het bestuur van zo’n onderneming stevig aanspreken op die aantijgingen. Alle feiten moeten boven tafel komen.
Daarbij moet er ook ruimte zijn voor het beeld van de onderneming op de kwesties. Als het bedrijf daadwerkelijke misstanden niet wil oplossen en herhaling in de toekomst niet wil voorkomen, dan moet de financiële instelling haar conclusies trekken.
Als verantwoorde belegger dringt SNS AM samen met internationale partijen bij agri-bedrijven als Wilmar aan op beter beleid. Dat is niet makkelijk. Veel makkelijker zou het zijn om de aandelen gewoon te verkopen.
Heldere grenzen
We zouden onze handen lekker schoon kunnen wassen, maar het zou de orang-oetans geen fluit helpen. Het probleem zou alleen zijn verplaatst naar de volgende belegger. Die gaat er wellicht helemaal niets aan doen.
Toch stellen ook wij, ondanks alle goede wil en geduld, heldere grenzen. Als de situatie binnen een tot vier jaar niet sterk verbetert, dan zullen wij de aandelen verkopen.
Een andere optie is om te beleggen in koplopers in verantwoorde palmolie.
Unilever
Dicht bij huis is er ons welbekende Unilever. Met merken als Becel, Blue Band en Knorr verbruikt Unilever grote hoeveelheden palmolie. In haar Sustainable Living Plan zet Unilever grote ambities neer om verantwoord ondernemen in de kern van de bedrijfsvoering te verankeren.
Als het om palmolie gaat, dan moet eind 2014 alle inkoop uit aantoonbaar verantwoorde bronnen komen.
New Britain Palm Oil
Een ander voorbeeld is New Britain Palm Oil Ltd. Dit bedrijf is de wereldwijd de grootste aanbieder van verantwoord geproduceerde palmolie. De productie, van zaadje en oogst tot raffinaderij, geschiedt conform internationale duurzaamheidsstandaarden.
Wij onderzoeken de langetermijnpotentie van dit soort bedrijven. We lopen er wel tegenaan dat de markt voor verantwoord geteelde palmolie tegenzit. De reden ligt vooral bij de consument.
Hij vindt de vaak (net iets) hogere prijs van verantwoorde productie een belangrijk argument om de goede waar in het schap te laten liggen. En hij weet er niet genoeg van. Dat er palmolie in douchgel, haargel, wasmiddel, koekjes, BBQ-saus en margarine zit, gaat aan de meeste mensen voorbij. En daarmee ook de dode mensapen en mensenrechtenschendingen.
De wil van de consument
Bijna de helft van de in 2012 verantwoord geproduceerde palmolie werd niet verkocht. Zonder de wil van de consument kan ook het zo machtige Unilever haar ambities op haar buik schrijven. Ik stel voor:
Bel de volgende keer even met de consumentenhotline, als er op uw halvarinepakje vaag staat “40% plantaardige vetten, waarvan 25% olijfolie”. Vraag eens na waar die overige 15% vandaan komen...
Overweeg eens om een dubbeltje extra uit te geven en koop die halvarine met EKO-keurmerk…
SNS AM houdt op moment van schrijven (6 december 2013) namens haar klanten posities in Wilmar en Unilever. Dit artikel is mede tot stand gekomen door Bas Wetzelaer, analist verantwoord beleggen, SNS AM.